نینی سایت: گفتیم که در گذشته تقسیم نقشها شفاف بود و زن و مرد بر اساس عرفی که وجود داشت بخشی از مسوولیت زندگی مشترک را میپذیرفتند. به این شکل که زنان کارهای منزل را به عهده میگرفتند و مردان در بیرون از خانه و در فعالیتهای اقتصادی اشتغال داشتند. اما با گذشت زمان انسانها و قواعد زندگی تغییر کرد تا امروز که به تعداد زنان شاغل روزبهروز افزوده میشود.
محمد رضابیگی، روانشناس بالینی در ادامه مبحث به دردسرهای تقسیم وظایف در خانه اشاره میکند:
وقتی هر دو نفر در بیرون از خانه کار کنند طبیعتا تقسیم وظایف در خانه نیز شکل جدیدی باید به خود بگیرد. چون وقتی کار بیرون از خانه مشترک باشد باید کار در خانه نیز به صورت مشترک به انجام برسد.
اما حتی وقتی این توافق هم در بین زوجها وجود داشته باشد و هر دو خودشان را ملزم به انجام مشترک کارهای خانه بدانند باز هم اختلاف نظر و درگیری بر سر اینکه چه کسی بیشتر به کارهای خانه رسیدگی میکند، وجود دارد. این موضوع باعث میشود هر یک از زوجین احساس کند وظایف بیشتری را بر عهده دارد یا بحث بر سر تقسیم کارها به درگیری هر روزه آنها تبدیل شود.
زندگی مشترک، وظایف مشترک
در این مورد میتوان موضوع را با مثالی روشن کرد. انجام کارهای منزل به صورت مشترک، مانند خوردن غذا از یک ظرف مشترک است. شاید یکی کمی بیشتر بخورد و یکی کمی کمتر. اصلا شاید شما امروز اشتها نداشته باشید و سهم غذایتان را به شریکتان ببخشید. بنابراین جدا کردن و مرز کشیدن برای این غذا هم سخت است و هم شما را به دردسر میاندازد. بنابراین تنها راهحل گذشت و درک متقابل است. اگر همسران به میزانی از درک متقابل رسیده باشند که زندگی مشترک را مانند قایقی بدانند که هر دو در آن نشستهاند و بنابراین هر دو مسوول هدایت و سلامت آن هستند، بنابراین نمیتوانند خودشان را مجزا کنند یا مسوولیتپذیر نباشند. در این صورت مانند این است که بگوییم هر کس مسوول بخشی از قایق است که خودش در آن نشسته و اگر خواست میتواند حتی بخش مربوط به خودش را سوراخ کند!
راهکارهایی برای حل یک مشکل
با وجود توافق بر سر انجام کارهای خانه ممکن است باز هم همسران در تقسیم وظایف یا انجام آنها به مشکل برخورد کنند. ما سه مورد از مشکلات شایع در این مورد را بررسی کردیم و راهحلهایی را به شما پیشنهاد میکنیم:
1. سکوت شما حتما نشانه رضایت است
سیستم درک مردان طوری تنظیم شده که وقتی شما سکوت میکنید یا از کمکاری او انتقاد نمیکنید فکر میکند حتما همه چیز خوب است که اعتراضی صورت نمیگیرد. فهماندن مسائل و مشکلات یا ابراز نارضایتی از طریق کدهای رفتاری و صحبت کردن به طور غیر مستقیم در اغلب موارد شما را به مقصود نمیرساند چون همسرتان درک درستی از هدف اصلی شما پیدا نمیکند. بهترین توصیه این است که در مورد تقسیم وظایف یا هر مشکل دیگری که دارید، آن را به طور مستقیم با همسرتان در میان بگذارید و بدون درگیری و تنش یا سرزنش این مساله را میان خود حل کنید.
2. اعتراض خود را طور دیگری نشان دهید
وقتی شما کاری را انجام میدهید این خبر برای همسرتان مخابره میشود که او وظیفه خودش را انجام داده و حالا شما هم متقابلا دست به کار شدهاید. در بیشتر موارد شوهر شما در مقابل کاری که انجام میدهید خودش را با شما بیحساب میبیند چون به تصور او حتما کار مورد نظر از طرف او انجام شده و لازم نیست بعد از زحمت شما او هم متقابلا دست به کار شود. بنابراین توصیه ما به خانمها این است که در انجام امور منزل پیشدستی نکرده و برای انجام آن توسط همسرشان کمی صبر کنند. همچنین اگر زنان از تاخیر یا انجام ندادن کار توسط همسرشان ناراحت شوند و این ناراحتی را با انجام کارها به صورت تنهایی نشان دهند، نه تنها مشکلی حل نمیشود بلکه به مرور تفاهم برای انجام مشترک کارها نیز به کلی از بین میرود. بنابراین بهتر است راههای دیگری را برای نشان دادن اعتراض خود انتخاب کنید.
3. زودتر از تصور خودتان دست به کار شوید
مشکلی که اغلب مردان در اختلاف بر سر انجام کارهای خانه با همسرشان دارند، این است که به عقیده آنها هنگامی که هنوز زمان انجام کاری نرسیده همسرشان آن کار را انجام میدهد. به عنوان مثال اگر خالی کردن سطل زباله مد نظر باشد، به تصور آقا تا زمانی که سطل پر از آشغال نشده باشد (حتی در مواردی سرریز نکرده باشد!) نیازی به خالی کردن آن نیست. در حالی که به عقیده خانم باید هر روز سطل آشغال را تخلیه کرد. برای حل مشکل در موارد اینچنینی توصیه کلی به آقایان این است که زودتر از زمانی که برای انجام کاری در نظر گرفتهاند، دست به کار شوند.
وقتی جاها عوض میشود!
گاهی اوقات شرایط ایجاب میکند که خانم بیرون از منزل کار کند و کار آقا به صورتی است که در خانه آن را انجام میدهد. در این شرایط نباید نگرش سیاه و سفید و تلقی همه چیز یا هیچ چیز روی ما تاثیر بگذارد. اینکه تعریف شده است زن کار خانه را به عهده دارد و مرد باید بیرون از خانه کار کند در این مورد کاملا به چالش کشیده میشود. باید از خودمان بپرسیم چه اشکالی دارد اگر آقا که وقت بیشتری را در خانه است، سهم بیشتری از وظایف خانه یا نگهداری از بچهها را به عهده بگیرد؟ این کار ارزش مرد را در خانواده یا جایگاه او را به عنوان پدر تغییر نخواهد داد. یا حتی در شرایطی که مرد به صورت موقتی بیکار است و وقت بیشتری را در خانه میگذراند، طبیعتا باید در کارهای خانه و نگهداری از فرزندان بیشتر از قبل به همسر خود کمک کند.
هر چند متاسفانه مواردی وجود دارد که وقتی مردان به آن مرحله از رشد نرسیده باشند که بتوانند با شرایط مختلف خودشان را تطبیق دهند تحمل فشار بار به دوش زنان است و حتی ممکن است مشکلاتی در این زمینه به وجود آید که در قسمت بعد به آنها میپردازیم.