بارداری خارج از رحم و خطرات آن و روش‌های درمان
بارداری خارج از رحم یکی از مشکلات جدی بارداریه که وقتی اتفاق می‌افته که تخمک بارور شده به جای رحم، در جای دیگه‌ای، معمولاً داخل لوله‌های فالوپ، لانه‌گزینی می‌کنه. این نوع بارداری نمی‌تونه به‌طور طبیعی رشد کنه و اگه درمان نشه، ممکنه باعث عوارض خطرناکی مثل خونریزی داخلی بشه. توی این مقاله، به‌طور کامل علت‌ها، علائم، خطرات و روش‌های درمان بارداری خارج از رحم رو بررسی می‌کنیم و از جدیدترین تحقیقات علمی استفاده می‌کنیم.بارداری خارج از رحم چیه؟
بارداری خارج از رحم یعنی تخمک بارور شده به جای اینکه داخل رحم جای بگیره، در یک محل نامناسب مثل اینجاها لانه‌گزینی می‌کنه:داخل لوله‌های فالوپ (رایج‌ترین نوع)
روی تخمدان
داخل دهانه رحم (سرویکس)
داخل حفره شکمی
از اونجایی که این قسمت‌ها برای رشد جنین طراحی نشدن، بارداری خارج از رحم قابل ادامه نیست و باید هرچه زودتر درمان بشه.
علت‌ها و عوامل خطر بارداری خارج از رحم
گاهی علت دقیق بارداری خارج از رحم مشخص نیست، اما بعضی از فاکتورها احتمال وقوعش رو بالا می‌برن:
1. سابقه بارداری خارج از رحم
اگه قبلاً این نوع بارداری رو تجربه کردین، احتمال اینکه دوباره اتفاق بیفته، بیشتره.2. بیماری‌های التهابی لگن (PID)
عفونت‌هایی مثل کلامیدیا و گنوره می‌تونن باعث التهاب و زخم در لوله‌های فالوپ بشن و خطر بارداری خارج از رحم رو افزایش بدن.3. آسیب به لوله‌های فالوپ
جراحی‌های قبلی، عفونت‌ها و بیماری‌هایی مثل آندومتریوز می‌تونن باعث بسته شدن یا آسیب به لوله‌های فالوپ بشن.4. سیگار کشیدن
تحقیقات نشون داده که سیگار قبل از بارداری می‌تونه لوله‌های فالوپ رو ضعیف کنه و احتمال بارداری خارج از رحم رو افزایش بده.5. روش‌های کمک‌باروری (مثل IVF)
زنانی که با روش‌های کمک‌باروری مثل لقاح مصنوعی (IVF) باردار می‌شن، ریسک بیشتری برای بارداری خارج از رحم دارن.6. روش‌های جلوگیری از بارداری
بارداری با استفاده از آی‌یودی (IUD) یا بعد از جراحی بستن لوله‌ها ممکنه خطر بارداری خارج از رحم رو افزایش بده.علائم بارداری خارج از رحم
علائم اولیه شبیه به بارداری طبیعی هستن، اما با پیشرفت شرایط، نشونه‌های خطرناک‌تری ظاهر می‌شن.علائم اولیه:
تاخیر در قاعدگی
تست بارداری مثبت
لکه‌بینی یا خونریزی کم
درد خفیف در ناحیه شکم یا لگن
علائم شدید (در صورت ترکیدن لوله فالوپ):
درد شدید و ناگهانی در شکم یا لگن
درد شدید در شانه‌ها (به خاطر تحریک دیافراگم ناشی از خونریزی داخلی)
سرگیجه یا غش کردن (به خاطر کاهش فشار خون ناشی از خونریزی داخلی)
فشار در ناحیه مقعد (به علت تجمع خون در لگن)
اگه این علائم شدید رو داشتین، باید فوراً به پزشک مراجعه کنین.
عوارض بارداری خارج از رحم
1. خونریزی داخلی و شوک
اگه لوله فالوپ پاره بشه، می‌تونه باعث خونریزی داخلی شدید و شوک بشه که نیاز به جراحی فوری داره.2. کاهش یا از دست دادن قدرت باروری
در بعضی موارد، آسیب به لوله‌های فالوپ می‌تونه باعث مشکلات باروری یا افزایش احتمال بارداری خارج از رحم در آینده بشه.3. اثرات روحی و روانی
از دست دادن بارداری، به‌خصوص اگه برنامه‌ریزی‌شده باشه، می‌تونه از نظر روحی خیلی سخت باشه. بهتره از مشاوره یا گروه‌های حمایتی کمک بگیرین.تشخیص بارداری خارج از رحم
1. آزمایش خون
مقدار هورمون hCG توی خون اندازه‌گیری می‌شه. اگه مقدار این هورمون به طور غیرطبیعی کم یا رشدش کند باشه، ممکنه نشونه بارداری خارج از رحم باشه.2. سونوگرافی واژینال
این نوع سونوگرافی کمک می‌کنه که پزشک مکان بارداری رو تشخیص بده و ببینه که جنین داخل رحم قرار داره یا نه.3. معاینه لگنی
پزشک ممکنه از طریق معاینه لگنی به درد، حساسیت یا وجود توده در لوله‌های فالوپ پی ببره.روش‌های درمان بارداری خارج از رحم
چون این بارداری قابل ادامه نیست، باید برای جلوگیری از عوارض خطرناک درمان بشه. روش درمان بستگی به میزان پیشرفت بارداری داره.1. درمان دارویی (میتوتروکسات - Methotrexate)
اگه بارداری زود تشخیص داده بشه، پزشک ممکنه داروی میتوتروکسات رو تجویز کنه که باعث متوقف شدن رشد بارداری می‌شه.نیازی به جراحی نداره و بدن به مرور زمان بافت‌های بارداری رو جذب می‌کنه.
آزمایش خون مرتب برای بررسی کاهش هورمون hCG انجام می‌شه.
2. جراحی (لاپاراسکوپی یا لاپاراتومی)
اگه بارداری خارج از رحم پیشرفت کرده باشه یا پارگی لوله رخ داده باشه، جراحی لازمه.لاپاراسکوپی (جراحی با برش کوچک) معمولاً برای برداشتن بارداری استفاده می‌شه.
اگه خونریزی داخلی شدید باشه، لاپاراتومی (جراحی باز) ممکنه لازم بشه.
3. مدیریت انتظاری (مراقبت و مشاهده)
در موارد نادر، اگه سطح hCG در حال کاهش باشه و هیچ علائمی از پارگی وجود نداشته باشه، پزشک ممکنه فقط نظارت کنه و منتظر بمونه که بارداری به‌طور طبیعی متوقف بشه.بارداری بعد از بارداری خارج از رحم
خیلی از زنانی که این تجربه رو داشتن، می‌تونن در آینده بارداری سالمی داشته باشن، اما احتمال بارداری خارج از رحم در آینده بیشتره. نکات مهم:قبل از اقدام به بارداری، با پزشک مشورت کنین. (معمولاً ۳ ماه صبر پیشنهاد می‌شه)
در اوایل بارداری، سونوگرافی انجام بدین تا مکان بارداری مشخص بشه.
از سلامت دستگاه تناسلی مراقبت کنین و از عفونت‌های احتمالی جلوگیری کنین.
پیشگیری از بارداری خارج از رحم
کاملاً نمی‌شه از بارداری خارج از رحم جلوگیری کرد، اما رعایت این موارد می‌تونه خطر رو کاهش بده:- ترک سیگار
- درمان به‌موقع عفونت‌های مقاربتی
- معاینه‌های منظم پزشکی
- مشورت با پزشک در صورت استفاده از روش‌های کمک‌باروری
نتیجه‌گیری
بارداری خارج از رحم یه وضعیت اورژانسیه که نیاز به تشخیص و درمان سریع داره. شناخت علائم اولیه و آگاهی از عوامل خطر می‌تونه به تشخیص زودهنگام کمک کنه. هرچند این بارداری قابل ادامه نیست، ولی درمان‌های دارویی و جراحی می‌تونن از بروز عوارض جلوگیری کنن.اگه این تجربه رو داشتین، بدونین که امید برای بارداری سالم در آینده وجود داره. با مراقبت از سلامت باروری و مشورت با پزشک، می‌تونین احتمال یک بارداری موفق رو افزایش بدین.
