تاثیر مصرف کافئین در دوران شیردهی
اگه به تازگی مادر شدی و عاشق قهوه، چای یا حتی شکلاتی، احتمالاً این سوال برات پیش اومده که مصرف کافئین در دوران شیردهی ضرر داره یا نه. خیلی از مادران برای سرحال موندن و مقابله با کم‌خوابی سراغ نوشیدنی‌های کافئین‌دار می‌رن، ولی آیا این کار روی نوزاد تأثیر می‌ذاره؟ توی این مقاله می‌خوایم این موضوع رو با جزئیات بیشتری بررسی کنیم.
مصرف کافئین در دوران شیردهی چه اثری داره؟
کافئین یک محرک طبیعیه که باعث افزایش انرژی و هوشیاری می‌شه. وقتی یک فنجون قهوه یا چای می‌نوشی، کافئین جذب جریان خون می‌شه و بعد از یک مدت، مقدار کمی از اون وارد شیر مادر می‌شه. حالا این که این مقدار کافئین روی نوزاد اثر داره یا نه، بستگی به حساسیت بدنش داره.
نکته مهم: نوزادان کوچیک‌تر (به‌خصوص توی ماه‌های اول تولد) سخت‌تر می‌تونن کافئین رو از بدنشون دفع کنن، چون هنوز کبد و کلیه‌هاشون به اندازه کافی رشد نکرده. مثلاً در یک نوزاد تازه متولد شده، کافئین ممکنه چند روز توی بدنش بمونه، ولی در یک نوزاد شش ماهه، این زمان به حدود ۲.۵ ساعت می‌رسه.
مصرف چه میزان کافئین در دوران شیردهی مجازه؟
طبق تحقیقات، مصرف حداکثر ۳۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز (حدود ۲ تا ۳ فنجان قهوه) برای مادران شیرده بی‌خطره. البته این مقدار تقریبی بوده و ممکنه بسته به شرایط بدن مادر، تغذیه و حساسیت نوزاد، مقدار مجاز کافئین متفاوت باشه.
برای درک بهتر، مثال‌هایی از مقدار کافئین در بعضی از خوراکی‌ها:
- یک فنجان (۲۴۰ میلی‌لیتر) قهوه دم کرده: ۹۶ میلی‌گرم
- یک فنجان چای سیاه: ۴۷ میلی‌گرم
- یک فنجان چای سبز: ۲۸ میلی‌گرم
- یک قوطی نوشابه کولا (۳۵۵ میلی‌لیتر): ۳۰ تا ۴۰ میلی‌گرم
- یک تکه شکلات تلخ (۳۰ گرم): ۲۰ تا ۲۵ میلی‌گرم
- یک قوطی نوشیدنی انرژی‌زا: ۸۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرم
پس اگه روزانه یک لیوان قهوه می‌خوری و کنارش یک نوشابه و چند تکه شکلات هم مصرف می‌کنی، احتمالاً داری از حد مجاز رد می‌شی!
نشانه های حساسیت نوزاد به کافئین
بعضی از نوزادان نسبت به کافئین حساس‌ترن و حتی مقدار کمی از اون هم می‌تونه روی رفتار و خوابشون اثر بذاره. نشانه‌های حساسیت نوزاد به کافئین شامل موارد زیره:
- بی‌قراری و گریه زیاد
- مشکل در خوابیدن یا بیدار شدن‌های مکرر
- تحریک‌پذیری و ناآرامی
- افزایش فعالیت و بی‌تابی
اگه حس می‌کنی بعد از خوردن یک لیوان قهوه، کوچولوت بی‌قرار می‌شه و سخت می‌خوابه، ممکنه مصرف کافئین روزانه‌ات زیاد باشه.
چطور اثرات منفی کافئین بر نوزاد را کم کنیم؟
اگه نگران تأثیر کافئین روی نوزادت هستی ولی دلت نمی‌خواد قهوه و چای رو ترک کنی، این چند تا راهکار رو امتحان کن:
زمان‌بندی مناسب: بهتره بلافاصله بعد از یک دوره شیردهی، قهوه یا چای بخوری، چون بدن حدود ۲ تا ۳ ساعت طول می‌کشه تا کافئین رو متابولیزه کنه و سطحش توی شیر پایین بیاد.
کاهش تدریجی مصرف: اگه حس کردی نوزادت به کافئین حساسه، کم‌کم مصرفت رو کاهش بده تا نوزاد بتونه بهتر با شرایط جدید هماهنگ بشه.
انتخاب گزینه‌های کم‌کافئین: می‌تونی به جای قهوه معمولی، قهوه کم‌کافئین یا چای‌های گیاهی بدون کافئین رو امتحان کنی.
کنترل سایر منابع کافئین: فقط قهوه نیست که کافئین داره! شکلات، نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و حتی بعضی از داروهای مسکن هم ممکنه مقدار قابل توجهی کافئین داشته باشن.
توجه به تغذیه: مصرف زیاد قهوه ممکنه مقدار آهن شیر مادر رو کم کنه، پس بهتره مراقب رژیم غذایی خودت باشی و غذاهای غنی از آهن مثل گوشت قرمز، تخم‌مرغ و حبوبات رو توی برنامه غذایی‌ات بگنجونی.
جایگزین های کم کافئین
اگه می‌خوای مصرف کافئین رو کمتر کنی ولی همچنان یک نوشیدنی گرم و دلچسب داشته باشی، این گزینه‌ها رو امتحان کن:
- چای سبز: کافئین کمتری داره و غنی از آنتی‌اکسیدان‌های مفیده.
- چای رویبوس: کافئین نداره و سرشار از مواد مغذیه.
- قهوه دیکف (بدون کافئین): یک جایگزین خوب برای کاهش مصرف کافئین.
- دم‌نوش‌های گیاهی: مثل بابونه یا نعناع که آرام‌بخش هستن.
حرف آخر
در دوران شیردهی لازم نیست قهوه رو برای همیشه کنار بذاری، ولی حواست باشه که مقدارش از حد مجاز رد نشه. اگه نوزادت حساسیت نشون نداد، می‌تونی روزی یک یا دو فنجان قهوه یا چای بخوری. اما اگه دیدی بعد از مصرف کافئین نوزادت بی‌قرار می‌شه یا خوابش مختل شده، بهتره مصرفت رو کم کنی یا گزینه‌های کم‌کافئین رو جایگزین کنی. در نهایت، بهترین راه اینه که به واکنش بدن خودت و نوزادت توجه کنی و بر اساس اون تصمیم بگیری.
