مایع درون کیسه جنین
مایع روشن و زرد رنگی است که 12 روز پس از لقاح در داخل کیسه ی آب یا کیسه آمنیوتیک تشکیل شده و جنین را احاطه می کند. مایع آمنیوتیک (Amniotic fluid) نقش های فراوانی بر عهده دارد و برای رشد سالم جنین لازم و ضروری است. اگر مقدار مایعات آمنیوتیک در داخل رحم بیش از حد کم یا زیاد باشد، مشکلاتی به وجود می آید.
جنین در رحم مادر درون کیسهای متشکل از دو غشاء (آمنیون و کوریون) قرار دارد که در آن رشد کرده و بزرگ می شود. مایع آمنیوتیک در درون کیسه آمنیوتیک، جنین را احاطه میکند.
مایع آمنیوتیک در وهله اول از آب بدن مادر تشکیل شده است. اما جنین به مرور مقداری از مایع را بلعیده و سپس به صورت ادرار دفع می کند، لذا خیلی زود، در حدود هفته 20 بارداری، ادرار جنین تقریبا بیشتر فضای کیسه آمنیوتیک را پر می کند.
مایع آمنیوتیک تنها از ادرار تشکیل نشده بلکه این مایع محتوی ترکیبات حیاتی مانند مواد مغذی، هورمونها و آنتی بادیهای ضد عفونی کننده است.
رنگ سبز یا قهوه ای مایع آمنیوتیک، اولین حرکات روده ای و دفع مکونیوم (نخستین مدفوع کودک حاوی مادۀ سبز رنگ جنینی) جنین قبل از تولد را نشان میدهد. این مسئله در پاره ای موارد یک مشکل تنفسی به نام سندرم آسپیراسیون مکونیوم به همراه دارد که در آن مکونیوم وارد ریه ها می شود. در بعضی موارد نوزاد پس از تولد، نیاز به درمان دارد.
وظایف مایع آمنیوتیک (Amniotic fluid) :
• حفاظت از جنین:
مایع آمنیوتیک به مثابه ضربه گیر عمل کرده و جنین را از شوک، ضربات و فشارهای خارجی مصون می دارد، این مایع هرگونه نیروی وارد بر جنین را پخش کرده و لذا از شدت ضربه می کاهد.
• کنترل دما:
مایع آمنیوتیک مانند یک عایق حرارتی جنین را گرم نگه داشته و دمای اطراف او را تنظیم می کند.
• کنترل عفونت:
مایع آمنیوتیک حاوی پادتَن یا آنتی‌بادی است.
• کمک به رشد و بهبود عمکلرد ریه و دستگاه گوارش:
با تنفس و بلع مایع آمنیوتیک، جنین همزمان با رشد خود، استفاده از عضلات گوارشی و تنفسی را تمرین می کند.
• رشد عضله و استخوان:
از آنجا که جنین در داخل کیسه آمنیوتیک شناور بوده و می تواند آزادانه در آن حرکت کند، عاملی برای رشد صحیح عضلات و استخوان های بدن جنین خواهد بود.
• کمک به رشد اندام های کوچک:
این مایع همچنین از تغییر شکل اندام های کوچک و در حال رشد مانند انگشتان پا و دست جنین جلوگیری می کند. اگر جنین در خشکی قرار بگیرد، بین انگشتان، پَره پوستی ایجاد می شود، یعنی بین آنها چسبندگی به وجود می آید.
• حفاظت از بند ناف:
مایع آمنیوتیک از فشرده شدن بند ناف جلوگیری می کند. بند ناف مواد غذایی و اکسیژن را از جفت به جنین در حال رشد می رساند.
در شرایط عادی، سطح مایع آمنیوتیک در هفته های 34 تا هفته 36 بارداری به میانگین 800 میلی لیتر یعنی بالاترین مقدار می رسد. این مقدار با نزدیک شدن به زمان تولد کاهش یافته و در هفته 40 بارداری به طور متوسط حدود 600 میلی لیتر مایع آمنیوتیک جنین را احاطه می کند.
نشونه های کم شدن آب دور جنین
- کوچک تر بودن شکم مادر نسبت به سن بارداری
- کاهش حرکات جنین
- کم بودن رشد جنین
- ترشح مایع از واژن
دلایل کم شدن آب دور جنین چیست؟
- پاره یا سوراخ شدن کیسه آب جنین
- وجود مشکلات مربوط به جفت
- حاملگی دو یا چندقلویی
- ناهنجاری های جنین
- عوارض بعضی داروها
- عفونت داخلی رحم
- و برخی عوامل ناشناخته دیگه
اگر مایع دور جنین کم شود چه عوارضی دارد؟
- افت ضربان قلب جنین
- پارگی زودهنگام کیسه آب
- مشکلات عضلانی و استخوانی
- پوست خشک و چروکیده و چرمی در جنین
- ایجاد فشار به جفت و بند ناف و کاهش رشد جنین
- بالا رفتن و احتمال بروز دیابت بارداری و فشارخون در مادر
- ایجاد اختلال توی تکامل ریه، کلیه و دستگاه گوارش جنین
- فشار اومدن به بند ناف و کاهش خونرسانی به کودک و کاهش ضربان قلب جنین
