نی‌نی سایت: اگر فکر می کنید کودکتان کم رو یا خجالتی است این گزارش را به دقت بخوانید. تقریبا کودکان در برخی لحظات خجالتی و کم رو می شود و اگر این روند شدت بیشتری پیدا کند و به یک بُعد شاخص شخصیتی او تبدیل شود آنگاه گفته می شود که این کودک «خجالتی» است. خجالتی بودن از آن دسته حالتهای رفتاری است که والدین را به این دلیل نگران می کند که فرزندشان در به دست آوردن بسیاری از موقعیتهای مناسب زندگی از دیگران عقب مانده و نمی تواند توانایی های خود را به خوبی بروز دهد.
پرفسور «کارنی» استاد روانشناسی از دانشگاه نوادا می گوید: خجالتی بودن دنیای عجیب و خاصی است و جالب اینکه والدین نه تنها توانایی آن را دارند که کودکشان را ناخواسته خجالتی و کم رو بار بیاورند بلکه این قابلیت را هم دارند که او را از این وضعیت خارج سازند. کودکانی که خجالتی هستند نمی توانند در مراودات اجتماعی سهم زیادی را به خود اختصاص بدهند. در واقع آنها همواره در حاشیه هستند و حضور دیگران را در متن اتفاقات نظاره می کنند. اما همواره می توان به آنها کمک کرد. والدین کودک به عنوان نزدیک ترین افرادی که در طول روز با او سر و کار دارند و بهترین دوست او نیز به شمار می آیند مهمترین نقش را در این تغییر روند بر عهده دارند. آنها هستند که می توانند اصلی ترین کمکها را به فرزندشان ارایه کنند تا او به تدریج مهارت های لازم برای حضور در برنامه های جمعی را فراگرفته و به ساخت ارتباطات جدید مشغول شود.
«خجالتی بودن» چقدر خجالت آور است؟
به طور کلی خجالتی بودن چیز بدی نیست و نمی توان گفت کودکی که خجالتی است در واقع یک کودک «بد» است. این دسته از کودکان بیشتر از آنکه سخنوری قدرتمند باشند، شنودندگانی هستند که معمولا با دقت به اطرافیان نگاه کرده و آنچه را که دیگران می گویند را در ذهن خود نگاه می دارند. آنها در محیط هایی نظیر مدرسه کمتر وارد مباحث شده و به نوعی خود را به ندرت گفتگوها می کنند.
خجالتی بودن معمولا در مواردی مشکل ساز می شود که کودک باید کار ساده ای را که انتظار می رود به راحتی انجام دهد؛ نتواند ارایه کند و یا با قرار گرفتن در معرض انجام آن عمل احساس ناخوشایندی داشته باشد.
در این موارد توصیه می شود که از نظرات یک متخصص روانشناس بهره مند شوید:
· کودک تمایلی برای رفتن به مدرسه ندارد
· کودک در دوست یابی در محیط مدرسه و حتی در میان همسایه ها دچار مشکل است
· کودک برای رفتن به مراسم جشن تولد دوستش و یا حتی حضور در کلاسهای ورزشی تعلل می کند، گویا تمایلی به حضور در این محیط ها ندارد
چه چیزی موجب خجالتی شدن کودک می شود؟
خجالتی بودن وضعیت روحی رایجی است. تخمین زده می شود بین 20 تا 48 درصد مردم در سراسر جهان به نوعی خجالتی باشند. مطالعات نشان داده که بسیاری از کودکان خجالتی از همان دوران طفولیت این خصیصه را دارند، هر چند نباید از تجربیات منفی و عوامل محیطی نیز به عنوان فاکتور تأثیرگذار در تشدید این ویژگی غافل شد. در برخی موارد دیده شده که خجالتی شدن کودک صرفا به واسطه یک اتفاق و کاملا ناگهانی و تصادفی روی داده است. در این گونه موارد حضور و همراهی والدین اهمیت دو چندانی پیدا می کند زیرا تنها آنها هستند که با آگاهی از آنچه بر سر کودک آمده می توانند بهترین یاری رسان او باشند.
مهمترین نکته ای که در خصوص کودکان خجالتی باید مد نظر قرار داد این است که به جای عکس العمل نشان دادن به این رفتار، باید با کودک همراهی کرد. به بیان دیگر به جایی رویارویی با وی باید در کنار او بود تا او احساس تنهایی نکند. این دسته از کودکان به طور خاص خوداتکا بوده و در عین حال حس همدردی نسبت به همنوعان خود دارند اما معمولا از افراد، اتفاقات و مکان های جدید دوری می کنند. آنها زمان بیشتری برای خو گرفتن با سایرین نیاز دارند و معمولا در طولانی مدت است که شرایط جدید را درک می کنند. شاید آنها نیز مانند سایر کودکان دوست داشته باشند که روحیه اجتماعی کسب کرده و با دیگران در تعامل باشند اما یا از بودن در جمع افراد هراس دارند و یا اینکه نمی دانند چگونه باید این کار را انجام دهند.
برای کمک به این دسته از کودکان باید مراقب بود. نباید با آن سرعتی که خود می پسندید روند تغییر رفتاری در او را آغاز کنید بلکه باید با ضرباهنگ خاص خودش به پیش بروید.
