معرفی اختلال دوقطبی
بیماری دوقطبی، نوعی بیماری روانی هست. تو گذشته به این بیماری روانی شیدایی هم میگفتن. وقتی فردی به این اختلال روانی مبتلا میشه، دورههایی از شیدایی که در اون حالت سرخوشی وجود داره و دورههایی از افسردگی که همراه با احساس غم شدید هست رو تجربه میکنه. در زبان عامیانه به افراد دوقطبی، «مودی» گفته میشه.
وقتی فرد مبتلا به اختلال دوقطبی، علائم افسردگی رو نشون میده، دچار یاس و ناامیدی شدیدی هست. در حالت افسردگی، فرد دیگه تمایلی به انجام فعالیتهای روزمره قبلی که باعث خوشحالیش میشد نداره. حتی ممکن هیچ علاقهای برای انجام دادن و تجربه کردن فعالیتهای جدید هم نداشته باشه. در چنین شرایطی معمولا افراد علاقه دارن که بیشتر بخوابن و کمتر وارد محیطهای شلوغ بشن. در بعضی از موارد خیلی حاد، افراد در دوره افسردگی امکان داره دست به خودکشی هم بزنن.
در مقابل زمانی که فرد مبتلا به اختلال دوقطبی، وارد دوره شیدایی میشه تمام علائم افسردگی جای خودشون رو به سرخوشی میدن. در چنین شرایطی فرد افسرده در مدت کوتاهی به آدمی شاد، سرخوش و فعال تبدیل میشه. ممکن در این دوره خیلی اهل معاشرت و دورهمی باشه. امکان داره فعالیتهای جدید و ریسک پذیر رو تجربه کنه. از یک آدم افسرده و منزوی تبدیل به یک آدم حراف و معاشرتی میشه. افرادی که مبتلا به بیماری دوقطبی هستن، در دوره شیدایی بیشتر از قبل علاقه دارن که توی کانون توجه دیگران باشن.
علائم بیماری دوقطبی
اختلال روانی هم مثل بیماری جسمی، با علائم منحصر به فردی ظاهر میشه و آشنایی با این علائم میتونه در پیشگیری از حاد شدن بیماری موثر باشه. در ابتدا باید بگیم که علائم بیماری دوقطبی در دو دسته جداگانه قرار دارند. همونطور که گفتیم، افراد مبتلا به این بیماری دو دوره افسردگی و شیدایی تجربه میکنن. پس وجود دو دسته از علائم متفاوت، خیلی عادی هست. از مهمترین علائم اختلال دوقطبی توی دوره شیدایی میشه به موارد زیر اشاره کرد:
- شادی، انرژی و هیجانزدگی افراطی و شدید در فرد تا حدی که غیرقابل کنترل باشه.
- در این دوره سطح فعالیت، انرژی و حتی اضطراب فرد خیلی زیاد میشه
- در این دوره فرد احساس اعتماد به نفس خیلی زیادی داره
- برخلاف دوره افسردگی، توی این دوره فرد تمایلی به خوابیدن نداره و کم خواب میشه
- پرحرف شدن
- ممکن فکرها و ایدههای بزرگی توی سرش باشه
- برای تمرکز کردن مشکل دارن و خیلی حواس پرت میشن
از مهمترین علائم اختلال دوقطبی توی دوره افسردگی میشه به موارد زیر اشاره کرد:
- توی دوره افسردگی، فرد به یک آدم افسرده، ناراحت و ناامیدن تبدیل میشه
- دیگه علاقهای برای انجام فعالیتهای قبلی یا حتی جدید نداره
- بی اشتهایی و کاهش وزن
- پرخوابی
- وقتی میخوان کاری رو انجام بدن به شدت کند هستن
- کمبود انرژی و خستگی شدید
- احساس بی ارزشی و گناه شدید که میتونه باعث افکار خودکشی بشه
- مشکل در تصمیم گیری و تمرکز
تفاوت علائم بیماری دوقطبی در زنان و مردان
با اینکه علائم بیماری دوقطبی در خانمها و آقایون یکسان هست اما تفاوتهای جزئی هم وجود داره. مثلا خانمها بیشتر در 30 تا 40 سالگی به این بیماری مبتلا میشن. درحالی که آقایون حتی در دوره نوجوونی هم ممکن هست به این بیماری مبتلا بشن. دورههای شیدایی توی خانمها خفیفتر از آقایون هست. خانمها بیشتر دورههای افسردگی رو تجربه میکنن اما احتمال خودکشی در آقایون بیشتر هست. خانمهای مبتلا به اختلال دوقطبی بیشتر الکل مصرف میکنن اما آقایون بیشتر موادمخدر مصرف میکنن.
چرا به دوقطبی مبتلا میشویم
تا به حال پزشکها و روانشناسها نتونستن علت اصلی ابتلا به بیماری دوقطبی رو تشخیص بدن. با این حال دو تا عامل اصلی هستن که میتونن باعث به وجود اومدن این بیماری بشن:
- عامل زیستی: به نظر میرسه که مغز افرادی که به اختلال دوقطبی مبتلا هستن، نسبت به افراد سالم متفاوت هست. این تفاوت میتونه باعث به وجود اومدن اختلالات خلقی بشه.
- ژنتیک: اگر یکی از اعضای خانوادتون مثل والدین یا خواهر و برادرهاتون به دوقطبی مبتلا باشن، احتمال اینکه شما هم به این اختلال روانی مبتلا بشید، بیشتر هست.