#دوشنبه‌ها با نی‌نی سایت بخوانید

در سالهای نوجوانی ما، قفسه کتاب های فانتزی و علمی- تخیلی نام دو نویسنده بیش از همه دیده می‌شد : ژول ورن و آیزاک آسیموف. برای من که نوجوانی خیال پرداز و عاشق کتاب خواندن بودم؛ این دو نام، سرشار از هیجان و لذت و احترام بود و سعی می‌کردم تا آنجا که میتوانم کتابهایشان را بیابم و ببلعم. خودتان حدس بزنید با تعصبی که روی دو نویسنده محبوبم و کتاب‌هایشان داشتم؛ با چه حدی از تردید و دودلی این کتاب را خریدم. هیچوقت فکر نمی‌کردم یک کتاب تخیلی ایرانی تا سالها کتاب بالینی من باشد و خواهران کوچکتر و خواهرزاده‌هایم نیز عاشق و شیفته کتابم شوند. 
هوشمندان سیاره اوراک، اثر شیرین و روان خانم کلهر، در جلد اول روایت دختر نوجوانی است به نام زنبق، که بخاطر اختلاف با مادرش به خانه مادربزرگ مهربان و تنهایش پناه می‌برد. زنبق می‌داند که در آغوش مادربزرگ، همه غم‌ها و دلشکستگی‌هایش را فراموش خواهد کرد. او که چندی است پدر عزیزش را از دست داده؛ از سختگیری‌های مادر و نیز احتمال قریب ازدواج مجدد او دل خوشی ندارد و ظهر یک روز تصمیم می‌گیرد از مدرسه پیش مادربزرگش برود. 
مادربزرگ سالهاست که چشم انتظار و عزادار دختر گم شده‌اش صبا است. زنبق می‌داند که مادربزرگ با دیدن او یاد صبا می‌افتد. چرا که صبا هم چون او با حیوانات و گیاهان حرف می‌زد و بیش از هر غذایی عدس پلو را دوست داشت. 
زنبق مثل همیشه در اتاق خاله صبایش که سالهاست منتظر است گشتی می‌زند. یادگاری‌های او را باز هم وارسی می‌کند و روایت‌های مادر و مادربزرگ و دایی‌اش در گم شدن صبا را به خاطر می‌آورد. در میان اعضای خانواده آخرین کسی که صبا را دیده، برادر کوچکش صفا است. او اعتقاد دارد صبا به آسمان صعود کرده و طبعا کسی حرف او را که در آن زمان پسرکی خردسال بوده را باور نکرده است. 
در ادامه داستان، به عقب باز می‌گردیم تا با صبا و راز گم شدن او آشنا شویم. صبا دخترکی معمولی مثل همه دختران نوجوان غرق در رویاها و آرزوهای خود، زندگی معمولیش را می‌گذراند. از زندگی‌اش کنار خواهر و برادرش-صنوبر و صفا- و پدر و مادرشان لذت می‌برد. تا اینکه یک روز ظهر در حیاط خانه متوجه خنکی عجیبی کنار گوش و شانه‌اش می‌شود. تا چند روز انگار این خنکی همه جا همراه او می‌رود. صبا حس می‌کند چیزی یا کسی مراقب اوست و انگار مدام کسی همه کارهای او را زیر نظر  دارد. تا اینکه آن حجم خنک با او حرف می‌زند و رازهای شگفت انگیزی از سیاره دوقلوی نامرئی زمین و ساکنان هوشمند و پیشرفته‌اش می‌گوید. 
این رمان، روایتی دوست داشتنی و تاثیرگذار از حضور دخترکی ساده در ساختاری پیشرفته و هوشمند ولی سرد و بی‌روح است. در جلد اول با زندگی صبا در اوراک آشنا می‌شویم. تغییراتی که او به آرامی و پیوسته در زندگی خود و محیط پیرامونش پدید می‌آورد. صبا با وجود سن کم، موقعیت جدید را خوب می‌فهمد و سعی می‌کند با ایجاد تغییرات خوشایند و مهم در زندگی هوشمندان اوراک، از خانواده و سیاره‌اش حفاظت کند. 
سازگاری صبا با محیط ناشناخته و موجوداتی متفاوت از تجربه زندگی کوتاه او، مثال زدنی و تامل برانگیز است. او بدون خشم و ناامیدی فقط سعی می‌کند زندگی را برای خودش و دیگران شیرین‌تر کند و با هر چه در توانش هست؛ در زندگی سایرین مفید و اثربخش باشد. 
در جلد دوم کتاب نیز صبای ۲۷ساله را می‌بینیم که هنوز در اوراک و تحت نظر دانشمندان زندگی می‌کند. سالهاست که علت و راز حضور او در اوراک کشف شده و هوشمندان بسیاری زندگیشان دگرگون شده است. حالا صبا بر سر دوراهی غریبی است. او می‌تواند به خانه‌اش برگردد ولی احساس می‌کند هنوز کارهای بسیاری دارد که با برگشتن بیگاهش ناتمام خواهد ماند. 
چیزی که بیش از همه در این کتاب برای من  به یاد ماندنی است؛ نقش مهمی است که صبابه عنوان یک دختر نوجوان ایفا می‌کند به نوجوانان این احساس را می‌دهد که برای اثرگذاری و ماندگاری لازم است بیش از هر چیز خودشان را بشناسند و در محیط پیرامون دقیق شوند. برای بسیاری از مشکلات و محدودیت‌ها می‌توان راه‌های جایگزین یافت. این کتاب در کنار فانتزی و خیال پردازی، روایتی اینجایی و ایرانی از قدرت روح انسانی است. 

تاریخ قرن بیستم سرشار از فراز و فرودهای تئوریک بیشمار، درباره روش تربیت کودکان و چگونگی شناخت روان و رفتار آدمیزاد است. پاتریک دنیس پسر ده ساله‌ای است که در خانواده‌ای مقرراتی، با پدری خشک و آداب‌دان زندگی می‌کند. می‌داند عمه‌ای دارد که سبک زندگی‌اش اصلا باب طبع پدر نیست و رابطه‌ای با هم ندارند. اما وقتی پدرش ناگهان فوت می‌کند؛ همه زندگی پاتریک دستخوش تغییراتی بس شگرف می‌شود. عمه‌اش که تنها خویشاوند نزدیک اوست؛ قیمش می‌شود و پاتریک پا به دنیای هیجان انگیز و جسورانه زندگی عمه‌اش میگذارد. 
عمه میم همه گونه‌های تفکر آزاد اندیش و لیبرال را زندگی می‌کند. خودش را درگیر قید و بندها و سنت‌های دست و پا گیر خانواده و جامعه نمیکند. پاتریک با چشمانی گشاده از حیرت و تحسین به زندگی عمه‌اش می‌نگرد و در کنار او ناکارآمدی و پوسیدگی تفکرات متحجرانه را درک می‌کند. 
البته همه داستان‌ها و ماجراهای آنها در بستری از شوخی و سرگرمی می‌گذرد. این کتاب یکی از کتاب‌های کلاسیک طنز قرن بیستم است و با همه انواع روشنفکری و فلسفه‌های معاصر با شوخی و طنازی برخورد می‌کند. در پایان نیز ستایشگر روحیه کاونده و شاد عمه میم است که فراتر از همه ایسمها و سلیقه ها، دست به دامان طراوت و تجربه گری روح زندگی است. 
کسالت و گرمای ظهرها و عصرهای تابستان را با ماجراهای این عمه و برادرزاده متحول کنید.