1. اتفاق بد برای همه پیش می آید
- نویسنده: مارگارت ام.هولمز
- تصویرگر: گری پیلو
- مترجم: سارا وطن آبادی
- انتشارات فنی ایران، ۱۳۹۵
- قیمت نسخه کاغذی: ۲۵۰۰ تومان
- مخاطب: کودکان ۴سال به بالا و والدین
شرمن اسمیت، یک بچه راکون است که ناخواسته شاهد اتفاقی بسیار ناخوشایند بوده است. در کتاب به درستی اشارهای به نوع حادثه ناخوشایند نمیشود. والدین میتوانند هر نوع از تجارب ناخوشایندی که کودک با آن آشنا است، را به عنوان توضیح تکمیلی در کنار قصه به کودک ارائه کنند. تجربههایی که کودک از طریق کارتونها و قصهها و یا اخبار با آنها درگیر میشود؛ مثل بلایای طبیعی، تصادف و یا ... .
شرمن پس از این اتفاق، مجموعهای از رفتارها و علائم را نشان میدهد؛ که در هر کودک و یا بزرگسالی که تجربه ناخوشایند بزرگی داشته کاملا طبیعی است.
او ابتدا سعی میکند تمام احساسات و تصویرهای ذهنی را سرکوب کند. ولی این سرکوب باعث بروز رفتارهای جدید و ناخوشایند دیگری از او میشود. مثلا برای فراموشی باید همه کارهای روزمره را با شدت بیشتری انجام بدهد. زمان بیشتری بازی کند، یا با صدای بلندتری آواز بخواند. اما او به تدریج دچار مشکلات جدیدی میشود. شرمن نمیتواند خوب غذا بخورد. گاهی دچار سردرد یا دل درد میشود. بدون هیچ دلیلی احساس کسالت یا ناراحتی و نگرانی میکند و گاهی شبها کابوسهای بدی میبیند.
همه این تغییرات و اتفاقها شرمن را بسیار عصبانی میکند و باعث درگیری او با همکلاسیهایش میشود. به همین دلیل معلمش او را نزد مشاور مدرسه - خانم میپل- می فرستد. خانم میپل به شرمن کمک میکند تا درباره احساساتش حرف بزند. او خیلی خوب به حرفهای شرمن گوش میکند. گاهی آنها با هم بازی میکنند و در حین بازی حرف میزنند. گاهی هم با هم نقاشی میکشند و خانم میپل به شرمن کمک میکند که احساساتش را با رنگها نشان بدهد.
در همه جلساتی که شرمن و خانم میپل با هم دارند؛ شرمن خیلی چیزها درباره خودش و احساساتش میآموزد و میفهمد دلیل این همه عصبانیتها و ناراحتیها چیست. تا اینکه بالاخره شرمن برای خانم میپل تعریف میکند که شاهد چه صحنه ناخوشایندی بوده است. شرمن برای خانم میپل میگوید که بسیار نگران است چون فکر میکند که تقصیر او بوده که شاهد این اتفاق بد بوده است. خانم میپل به شرمن اطمینان میدهد که اصلا تقصیر او نیست و شرمن شروع به گفتن از خوابها و ترسهایش میکند. خانم میپل به شرمن افتخار میکند که توانسته انقدر خوب درباره چیزهای به این سختی حرف بزند.
بعد از چند جلسه و حرف زدن درباره احساسات شرمن، او حس میکند که حالش خیلی بهتر شده و دیگر آنقدر خسته و عصبانی نیست و بهتر از قبل میخوابد. او حس میکند قویتر شده و با اینکه آن خاطره بد هنوز در ذهن او هست؛ ولی میتواند درباره آن حرف بزند و از دیگران کمک بخواهد.
این کتاب به خوبی و روانی همه روندی که یک کودک پس از بروز یک استرس بزرگ تجربه میکند را توضیح می دهد. کودک و والدین با تغییراتی که در رفتار کودک به وجود میآید؛ آشنا میشوند و راه برخورد درست و اصولی با احساسات و هیجانهای منفی را میآموزند. در پایان کتاب نیز، توصیههایی بسیار کامل و روشنگر برای والدین و مربیان در شش صفحه ارائه شده است.
گاهی اوقات کودک دچار اختلالی میشود که به آن "اختلال استرس پس از حادثه" میگویند. کتاب کمک میکند بدانیم چه تغییراتی در رفتار کودک نشانگر تجربه تلخ او بوده و باید والدین و مربیان به چه تغییراتی در رفتار کودکان حساس باشند و چه رفتاری باید به عنوان والدین یا مربی کودک انجام دهند.
2. کتاب زمین، دنیای دوست داشتنی من
- نویسنده و تصویرگر : تاد پار
- مترجم : شقایق خوش نشین
- انتشارات شهر قلم، 1393، تهران
- قیمت نسخه کاغذی : 5000 تومان
- مخاطب : کودکان قبل از دبستان
این کتاب قهرمان خاص با اسم و جنسیت مشخص ندارد و در هر صفحه شامل تصویر بچههای مختلفی به زیبایی و شادابی مطالب کتاب را مصور کردهاند. کودک میآموزد برای حفظ کره زمین میتواند کارهایی بسیار کوچک و ساده ، اما موثر انجام دهد. مثلا از هر دو طرف کاغذهای دفتر برای نقاشی استفاده کند. یا با کیف خرید خودش به بازار یا سوپر مارکت برود. موقع حمام یا مسواک زدن کمتر آب مصرف کند و ...
تفاوت این کتاب با کتابهایی از این دست، در نوع بیان داستان است. در اغلب صفحات متن به پایان نمیرسد؛ تا کودک به همراه والدین یا مربیانش، مطابق با اطلاعات و سن خود، گزارهها را کامل کند؛ و بیشتر فکر کند که کاری که انجام میدهد؛ چه تاثیری بر کره زمین و زندگی دیگر موجودات و گیاهان خواهد گذاشت. دلیل کارهای بیان شده در صفحات بعد ذکر میشوند و نکته جالب این بخشها، بیان شیرین و دلپذیر از نتایج کارها است. به طوری که کودک به طور کاملا ملموس و عینی میفهمد چرا باید موقع حمام آب کمتری مصرف کند یا با دوچرخه و اتوبوس به جاهای مختلف برود.
کودک در این کتاب میآموزد که زمین دوست ما است و اگر ما از او خوب نگهداری کنیم؛ او هم مثل همیشه مراقب و دوست ما است.
خواندن کتابهایی این چنین برای کودکان و نوجوانان، در زمانی که جهان بیش از همیشه دچار مشکلات ناشی از گرمایش و بیآبی و عدم بازیافت صحیح زبالهها است ؛ ضروری و حیاتی به نظر میرسد.