یکی از سوالات شاید خانم‌های باردار که ممکن است در صفحه جستجوی اینترنتی زیاد تایپ شود، احتمالا این است: آیا سونوگرافی می‌تواند اندازه جنینم را تشخیص دهد؟
سونوگرافی چقدر در برآورد وزن جنین دقیق است؟
معمولا خانم‌های باردار به توصیه متخصص یا ماما سراغ سونوگرافی تعیین وزن جنین می‌روند. اما مشهور است که سونوگرافی برای تخمین وزن جنین اصلا دقیق نیست و نمی‌تواند وزن بچه را پیش‌بینی کند. به همین خاطر نمی‌تواند منبع قابل اطمینانی باشد که بتوان بر اساس آن در مورد نوع زایمان تصمیم گرفت.
برای چه وزن بچه باید مشخص شود؟
یکی از علل معاینات دوره‌ای خانم‌های باردار، کنترل رشد جنین است. اگر مشکلی برای سلامت بچه ایجاد شود، نسبت به تاریخ بارداری زیادی کوچک یا زیادی بزرگ باشد، همگی شرایطی هستند که نیاز به بررسی پزشکی بیشتر دارند.در گذشته، خانم‌ها با تفریق کردن وزن پیش از بارداری‌شان از وزن زمان فعلی بارداری خود، سعی می‌کردند وزن بچه را حدس بزنند. البته در این روش به سایر فاکتورها از جمله وزن مایع آمنیوتیک، جفت، یا حتی افزایش وزن طبیعی خانم باردار در دوران بارداری توجهی نمی‌شد!
امروزه، از اندازه‌گیری ارتفاع رحم به عنوان راهی برای تشخیص میزان رشد و وزن جنین استفاده می‌شود که همان اندازه فاصله بین استخوان شرمگاهی تا بالای رحم است.
بعد از اینکه سن بارداری به ۲۰ هفته می‌رسد، ارتفاع رحم با عدد تعداد هفته‌های بارداری در یک طیف خواهد بود. برخی پزشکان انجام سونوگرافی تعیین رشد جنین را برای ۳ ماهه سوم هم پیشنهاد می‌دهند اما اگر علتی برای نگرانی در مورد وضعیت رشد جنین ندارید، می‌توانید با ادامه این سونوگرافی‌ها مخالفت کنید.
سونوگرافی چطور سایز جنین را تخمین می‌زند؟
سونوگرافی معمولا در دوران بارداری، برای بررسی وضعیت درون بدن مادر استفاده می‌شود. امواج صوتی از بافت‌ها عبور می‌کنند و به این ترتیب است که تصویری روی صفحه دستگاه سونوگرافی می‌توان دید.اندازه‌گیری‌ها معمولا از ۴ نقطه انجام می‌شود و بعد برای تخمین وزن بچه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این اندازه‌گیری‌ها شامل نقاط زیر است:
- اندازه دور سر جنین
- قطر دو آهیانه‌ای یا فاصله بین دو طرف سر بچه؛ البته از آنجا که بچه‌های هم‌وزن ممکن است سایز متفاوتی داشته باشند، این داده به تنهایی قابل استناد نیست
- اندازه محدوده شکمی که بیشترین دقت را در تخمین سایز جنین دارد
- طول استخوان فمور یا استخوان ران؛ که بلندترین استخوان بدن است و می‌توان در بچه‌های مختلف با وزن‌های مختلف، متفاوت باشد بنابراین به تنهایی قابل استناد نیست
نکته مهمی که باید بدانید این است که سونوگرافی در تخمین وزن جنین فقط ۱۵ درصد خطا دارد یعنی وزن بچه شما ممکن است ۱۵ درصد بیشتر یا ۱۵ درصد بیشتر از وزن تخمینی سونوگرافی باشد.
البته این تخمین سایز جنین در نیمه اول بارداری بسیار دقیق‌تر است اما با رشد جنین، که با سرعت‌های متغیری در جنین‌های مختلف رخ می‌دهد، میزان دقت سونوگرافی هم بسته به ریز نقش بودن یا متوسط بودن جنین دارد.
هرقدر به زمان زایمان نزدیک‌تر شوید و هرقدر جنین بزرگتر شود، اندازه‌گیری او سخت‌تر می‌شود.
نتیجه تخمین وزن برای مادر چیست؟
اگر پزشک شما نگران رشد فرزندتان باشد، باید مشکلات زمینه‌ای شناسایی شوند. معمولا فاصله بین دو سونوگرافی ۲ تا ۳ هفته است؛ سونوی دوم تغییرات رشد جنین را نشان می‌دهد.اگر همچنان مشکلی وجود داشته باشد، پزشک برایتان تست بیوفیزیکال پروفایل تجویز می‌کند تا سلامت جنین بررسی شود و دلیل اختلاف رشد مشخص و تصمیم‌گیری‌های بعدی انجام شود.
تخمین وزن جنین باعث افزایش سزارین می‌شود؟!
این نگرانی وجود دارد که سونوگرافی تخمین وزن جنین باعث افزایش تمایل مادران به سزارین شود چراکه ممکن است از بزرگی فرزندشان واهمه پیدا کنند.اگر سونوگرافیست و پزشک به شما گفته‌اند که جنین قبل از تولد هم «بزرگ» است، نباید بترسید؛ اولا این نکته یادتان باشد که ۵/۹ درصد از جنین‌ها به اشتباه «بزرگ» تشخیص داده می‌شوند و همین اتفاق باعث بالا رفتن درخواست سزارین مادران است.
دومین نکته‌ای که باید به خاطر بسپارید این است که شما با یک تیم پزشکی و امکانات کافی راهی اتاق زایمان می‌شوید؛ بنابراین تصمیم‌گیری برای جراحی سزارین را برای مواقع غیرقابل پیش‌بینی و اضطراری نگه دارید.
نکته آخر اینکه اگر حال خودتان و جنین‌تان خوب است و سالم هستید، هیچ دلیلی برای نگرانی وجود ندارد و نباید نگران وزن واقعی جنین موقع تولد باشید.
