وقتی به‌عنوان مادر، جان گرفتن یک انسان را در وجودتان تجربه می‌کنید، دیگر حتی اگر بخواهید هم نمی‌توانید دقیقاً همان آدم قبلی باشید. به دلیل تغییراتی که در سیستم هورمونی و به دنبال آن انتقال‌دهنده‌های عصبیِ– ازجمله سروتونین - جسم باردار شما به وجود می‌آید، تنظیم کردن هیجان‌ها برای شما سخت‌تر از قبل می‌شود. برای مثال ممکن است الآن یک حس داشته باشید اما یک دقیقه بعد یک حس و حال دیگر. در این یادداشت به نوسانات خُلقی این دوران نگاهی می‌اندازیم و بررسی می‌کنیم که چطور شما می‌توانید این نوسانات را به‌سلامت پشت سر بگذارید.
1. سه‌ماهه اول
در این مقطع زمانی، گونادوتروپینِ جفتی انسان یا اِچ.سی.جی–که جای رویان را در رحم محکم می‌کند به‌سرعت در بدن شما افزایش می‌یابد و سپس در حدود ماه چهارم شروع به کاهش می‌کند. به‌غیراز این هورمون، استروژن و پروژسترون هم -که به حفظ بارداری کمک می‌کنند- افزایش پیدا می‌یابند و تا زمان زایمان همراه شما خواهند ماند.
چه‌کار کنید؟
- به هورمون‌هایتان سلام کنید
با این طوفان هورمونی، کم‌کم سروکله تغییرات دیگری هم در شما پیدا می‌شود. برای مثال گونادوتروپین جفتی یا اچِ.سی.جی ممکن است موجب کسالت‌های صبحگاهی در شما شود و یا افزایش استروژن و پروژسترون با پریشانی همراه باشند. بهتر است سعی کنید، این طوفان هورمونی را درک کنید و به تغییراتی که به دنبال آن در شما ایجاد می‌شوند، به چشم یک مرحله گذرا نگاه کنید.
اگر در این میان، فرزند یا فرزندان دیگری هم داشته باشید که نیاز به مراقبت شما داشته باشند، احتمالاً فرصت زیادی برای استراحت کافی پیدا نخواهید کرد. مادرانی که چنین تجربه‌ای دارند، گاهی احساس می‌کنند که نمی‌توانند لذتی را که منتظرش بودند تجربه کنند و یا ممکن است به خاطر کم‌کاری نسبت به فرزندان دیگرشان احساس گناه کنند. اگر شما هم جزء این خانم‌ها هستید خوب است بدانید که 9/99 درصد از خانم‌های مشابه شما، همین احساسات را تجربه می‌کنند. تنها کاری که باید بکنید آن است که آرام بمانید و به خودتان فرصت بیشتری بدهید.
- بپذیرید که تغییری در زندگی شما اتفاق افتاده است
ممکن است احساس کنید که این ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی بارداری است که دارد شمارا کنترل می‌کند! بهترین کاری که در این موقعیت می‌توانید انجام دهید آن است که خودتان را با چیزهایی که نمی‌توانید آن‌ها را کنترل کنید درگیر نکنید. به‌علاوه سعی کنید نیازهایتان را بشناسید و از حمایت‌های خانواده و دوستانتان بهره بیشتری بگیرید.
2. سه‌ماهه دوم
معمولاً در سه‌ماهه دوم اوضاع بهتر از سه ماه اول است. برای مثال کسالت‌های صبحگاهی شما کمتر از قبل می‌شود. به‌علاوه با پیدا شدن سروکله حرکات و لگدهای جنین در این دوران، چنان لذتی وجودتان را می‌گیرد که فرصت فکر کردن به سختی‌های این دوران را پیدا نمی‌کنید. البته این به معنای آن نیست که قرار نیست شما با هیچ مسئله‌ای مواجه شوید. برخی از رایج‌ترین این مسائل شامل موارد زیر هستند:
ممکن است در این دوران شما استرس‌هایی را تجربه کنید. برای مثال بین هفته پانزدهم تا هفدهم از شما خواسته شود که آزمایش‌هایی برای ارزیابی سلامت جنین یا وضعیت سلامتی خودتان انجام دهید که ممکن است استرس و اضطراب را برای شما به همراه داشته باشد.
بارداری با تغییراتی در رابطه شما و همسرتان همراه است. برای مثال کم‌کم سروکله مسئولیت‌های پدر و مادر شدن پیدا می‌شود و یا ممکن است شوهر در مسائلی مانند افزایش وزن، آن‌طور که خانم انتظار دارد، با او همدلی نکند و یا تغییراتی که به دنبال بارداری در کم و کیف رابطه جنسی آن‌ها ایجاد می‌شوند موجب مشکلاتی در رابطه و صمیمیت آن‌ها بشود.
3. سه‌ماهه سوم
دیگر زمان زیادی تا آغوش گرفتن فرزندتان باقی نمانده است. این دوره برای اغلب خانم‌ها یک دوره انتظار است. یکی از مسائلی که در این دوران احتمالاً برای شما پیش می‌آید، خستگی است. به‌علاوه افزایش وزن، درد، اضطراب زایمان، تحریک‌پذیری خلقی، ورم دست‌وپا و کم‌خوابی هم ممکن است به سراغتان بیاید. از سوی دیگر، در این ایام، استروژن و پروژسترون به بالاترین سطح خود می‌رسند و این افزایش، احتمال نوسانات خلقی شمارا بیشتر می‌کند.
چه‌کار کنید؟
عمده تمرکزتان را روی راحتی خودتان بگذارید. برای مثال اگر به حمایت بیشتری نیاز دارید خواسته‌تان را به زبان بیاورید و یا اگر زود خسته می‌شوید، به رختخواب بروید. ممکن است در این مقطع، خوابتان به هم بخورد برای مثال نتوانید یک خواب منظم و متصل هفت/ هشت‌ساعته را در شب داشته باشید. اگر این‌طور هستید، با استراحت‌های متناوب به بهبود حال خودتان کمک کنید.
آیا نگرانی‌های دوران بارداری، می‌توانند نگران کننده باشند؟
یکی از تجربه‌هایی که برای بسیاری از خانم‌های باردار اتفاق می‌افتد آن است که نگران‌اند که نکند اضطراب‌های گاه‌وبیگاه مربوط به دوران بارداری‌شان، برای فرزندشان ضرر داشته باشد. اگر شما هم از این گروه خانم‌ها هستید، خوب است بدانید که اغلب خانم‌های باردار حالی شبیه به همین حال شما دارند. درواقع اگر مادر بارداری در طی این دوران هیچ‌گونه اضطرابی را تجربه نکند باید به سلامتش شک کرد!!! بنابراین اگر استرس شما در حد طبیعی است، مشکلی برای خودتان و فرزندتان ایجاد نخواهد شد. اما اگر این استرس و اضطراب شمارا به هم می‌ریزد به‌طوری‌که مثلاً نمی‌توانید از خودتان مراقبت کنید، بایستی با پزشک و یا روانشناستان صحبت کنید.
