نینی سایت: دنیای کودکانه سرشار از معصومیت و عشق به زندگی است. برای کودکان همه چیز در دنیا، حتی سادهترین امورعجیب و شگفتیآور است و آنها با علاقه و اشتیاق به دنبال این هستند که جزء به جزء این دنیای منحصربهفرد را کشف و تجربه کنند. شاید بتوان گفت که دورترین تصور و تفکر آنها در مورد دنیا ناپایداری و فانی بودن امور است، چون در این سنین درک مرگ همه چیز مخصوصا انسانها، خارج از توان و رشد ذهنی کودک است. حال تصور کنید که برای کودکان مرگ عزیزی از نزدیکان اتفاق بیفتد، قبلا برای شما در مورد مراحل درک کودک از مرگ با توجه به سن او صحبت کردیم که شرح آن را در اینجا میتوانید بخوانید.
اما وقتی کودک در اثر مواجهه با این اتفاقات دچار عوارضی که ذکر آنها در مطلب قبل رفت، بشود؛ چه باید کرد؟ از ندا شیخی، دکترای روانشناسی این سوال را میپرسیم و او در جواب میگوید: در ابتدا باید توجه داشت که کودک نیز مانند انسانهای بالغ نیاز دارد تا غم و ناراحتی خود را بروز دهد و به این وسیله از بار اندوه خود کم کند. بنابراین عزاداری برای کودکان نیز مانند بزرگسالان یک امر ضروری است و باید به او اجازه دهند تا او نیز با گریه کردن غم خود را نشان بدهد. اینکه برخی اوقات ما با جملاتی مانند اینکه «تو نباید گریه کنی چون گریه تو باعث میشود روح آن فرد درگذشته ناراحت شود...» سعی میکنیم جلوی ناراحتی کودک را بگیریم نه تنها موثر نیست بلکه باعث طولانیشدن روند عزاداری کودک و افزایش اثرات مخرب آن میشویم.
اما وقتی کودک به شدت تحت تاثیر این اتفاق قرار میگیرد و واکنشهای هیجانی مانند برونریزی شدید احساسی یا عکسالعملهای فیزیولوژیک مانند بیاشتهایی و بیخوابی میشود، چه اقداماتی میتوان انجام داد؟ واضح است که این واکنشها چه در سطح احساسی و چه در نمود فیزیکی ریشه روانی دارد و برای از این طریق اقدام به حل این مشکل کرد. چند راهکار در این مورد وجود دارد که به اختصار به آنها اشاره میکنیم؛
1 . گروهدرمانی
میتوان با قراردادن کودک در جمعی از کودکان که این تجربه را از سر گذراندهاند یا در معرض آن قرار دارند، به او کمک کرد تا بتواند این اتفاق را به بهترین وجه از سر بگذراند. شنیدن احساس و حرفهای دیگر کودکان علاوه بر اینکه باعث ایجاد حس همدردی و همذاتپنداری در کودک ایجاد میکند، باعث میشود با زبان افرادی که در سن و شرایط او هستند و دنیا را از همان دریچهای که او میبیند، تجربه میکنند؛ با این مساله کنار بیاید. میتوانید با کمک یک مشاور و روانشناس از این روش استفاده کنید.
2. به کودک خود گوش دهید
کودک شما در این شرایط بیش از همیشه نیاز به توجه دارد. او نیاز دارد که حرفها و احساساتش را با شما در میان بگذارد پس باید یکی از والدین یا اطرافیان نزدیک کودک برای او وقت کافی بگذارد و به دقت به حرفهایش گوش کند تا با توجه به شرایط سنی کودک و میزان درکی که از این موضوعات دارد، به سوالات و دغدغههای ذهنی کودک جوابهایی درست بدهد. برای این کار نیز، نیاز به اطلاعات درست از یک مرجع مانند مشاور یا روانشناس دارید.
3. شالوده خانواده را مستحکم کنید
در هنگام رویارویی با غم یا مشکلی بزرگ، بیش از هر چیز افراد خانواده نیاز دارند که بیشتر در کنار یکدیگر باشند، زیرا هیچ کس بهتر از آنها میزان اندوهشان را درک نمیکند و از طرفی افراد بیش از همیشه به محیط خانه و خانواده برای درکشدن و همدردی نیاز دارند. سعی کنید با مدیریت و اصلاح روابط بین افراد خانواده محیط را برای پشت سر گذاشتن این پیشامد ناگوار برای همه اعضای خانواده مخصوصا کودکان مهیا کنید.