نی نی سایت: سپسیس نوعی بیماری عفونی است که توسط ویوس‌ها و باکتری‌ها ایجاد می‌شود و تب یکی از شاخص‌ترین علامت‌های آن است. در گزارش‌های قبلی در گفتگو با دکتر حجت درخشان‌فر، متخصص کودکان و نوزادان، از او درباره سپسیس نوزادان پرسیدیم. بنابر‌این از این متخصص خواستیم تا درباره سپسیس در بچه‌های بزرگتر که بسیار شایع است برای‌مان توضیح دهد.
علائم سپسیس در شیرخواران با بچه‌های کوچکتر متفاوت است. این تفاوت به این صورت است که در شیرخواران و بچه‌های بزرگتر تب و لرز مشخص است. همچنین ممکن است سپسیس در آنها به صورت عفونت ریه، عفونت خون و عفونت دستگاه ادراری ظاهر شود و یا بالعکس ابتدا عفونت یکی از اندام‌های بدن را درگیر کند و سپس کودک دچار سپسیس شود. البته همیشه تب بیانگر عفونت نیست بلکه ممکن است مشکلات دیگری وجود داشته باشند که آن تب را توجیه کنند. به همین دلیل باید بررسی دقیق انجام شود. خطر تب در شیرخواران یک تا سه‌ماهه به دلیل عفونت‌های باکتریال از بچه‌های بزرگتر بیشتر است. بیشتر بیماری‌های تبدار در این گروه سنی توسط ویروس‌ها ایجاد می‌شوند که اغلب عفونت‌های باکتریال خطرناک هم در ایجاد بیماری‌ها نقش دارند. شیرخواران تبدار کوچکتر از 3 ماه که ظاهرشان ناخوش به نظر می‌رسد و همه شیرخواران کوچکتر از 4 هفته، معمولا باید برای درمان آنتی‌بیوتیکی بستری شوند. سپس از این بچه‌ها نمونه‌های کِشتی مانند نمونه‌های کِشت مغزی- نخاعی و کشت‌های خون گرفته شده و برای‌شان آنتی‌بیوتیک تزریقی تجویز می‌شود.
دکتر درخشان‌فر، درباره تشخیص سپسیس در کودکان بالاتر از 4 هفته می‌گوید: از شیرخواران تب‌داری که سن‌شان بالاتر از 4 هفته است، ظاهر خوبی دارند، بیمار به نظر نمی‌رسند، نارس به دنیا نیامده‌اند و هیچ کانون عفونی قابل شناسایی ندارند، معمولا آزمایش خون ساده و آزمایش ادرار گرفته می‌شود. اگر نتایج این آزمایش‌ها خوب بود، بدون اینکه به آنها آنتی‌بیوتیک بدهیم، وضعیت‌شان را پیگیری می‌کنیم و به پدر و مادر‌شان می‌گوییم حتما در 24 ساعت آینده به ما مراجعه کنند. راه دیگر هم این است که به کودک یک دوز سفتریاکسون عضلانی تزریق می‌کنیم و بعد از آن دوباره شرایط او را بررسی می‌کنیم.
در بچه‌های 3 ماه تا 3 سال خطر بروز عفونت با ارگانیسم‌هایی مانند استرپتوکوک پنومونیه و مننگوکوک بیشتر است. علت آن هم این است که آنتی‌بیوتیک‌های مادری که از جفت عبور می‌کنند، برای نوزاد نوعی ایمنی نسبت به این ارگانیسم‌ها فراهم می‌کنند در حالی که این آنتی‌بادی‌ها به تدریج در چند ماه اول زندگی از بین می‌رود و خطر ابتلا به عفونت در شیرخوار افزایش پیدا می‌کند. در این گروه سنی شایع‌ترین عفونت باکتریایی خطرناک، عفونت مجاری ادراری است.
معمولا بیشتر در بچه‌های کوچکتر از 3 سال منبع آشکاری از عفونت را می‌توان پیدا کرد. چون تقریبا 1/5 درصد از کودکان تبدار بین 3 ماه تا 3 سال باکتریمی مخفی دارند. باکتریمی مخفی به این گونه است که باکتری به خون بچه‌ها منتقل می‌شود اما در هیچ‌کدام از ارگانیسم‌های بدن‌شان ظاهر نمی‌شود. مثلا این عفونت در دستگاه ریه آنها به صورت سرفه ظاهر نمی‌شود و یا در دستگاه ادرارشان به صورت علائم ادراری مشاهده نمی‌شود.
این متخصص کودکان و نوزادان درباره تشخیص باکتریمی‌های مخفی در بدن بچه‌ها می‌گوید: معمولا باکتریمی‌های مخفی گذرا و خود محدود‌شونده هستند. اما گاهی ممکن است به دلیل این باکتری‌های مخفی بچه دچار بیماری‌هایی مانند مننژیت،پریکاردیت و یا پنومونی شود. بنابر این از همه بچه‌هایی که تب دارند اما علامت موضعی ندارند، آزمایش ادرار معمولی و کشت خون گرفته می‌شود. بچه‌هایی هم که ظاهر بدحال دارند بستری می‌کنیم و به آنها آنتی‌بیوتیک می‌دهیم. اما کودکانی که ظاهرشان خوب است، بدحال نیستند، خوب شیر می‌خورند اما تب دارند، به صورت سرپایی به آنها سفتریاکسون تزریق می‌کنیم و 24 تا 48 ساعت بعد دوباره باید به ما مراجعه کنند. در صورتی که هنوز تب بچه ادامه داشته باشد او را بستری می‌کنیم.
کودک دچار هر تبی شده باشد، والدین باید او را به پزشک ببرند مخصوصا در سنین پایین. به همین دلیل دکتر درخشان‌فر می‌گوید: هر تب و علائم دیگر در بدن کودک مانند سرفه، و عفونت ریه را سپسیس در نظر می‌گیریم تا خلاف آن ثابت شود. اگر آن کودک دچار علائمی دیگری مانند بالا رفتن ضربان قلب و پایین رفتن فشار شود به شوک سپسیس فرو می‌رود. بنابر‌این معمولا همه بچه‌هایی که با این علائم به ما مراجعه می‌کنند،ما آنها را مبتلا به سپسیس در نظر می‌گیریم مگر اینکه خلاف آن ثابت شود و بررسی‌های مختلف را انجام دهیم.
سپسیس کودکان در میان شیرخواران 3ماهه تا 3ساله شایع است و بعد از آن در کودکان بالای 3 سال شیوع دارد. بنابر‌این از نظر اولویت، ابتدا سپسیس در بچه‌های زیر 1 ماه،سپس بچه‌های 1 تا 3 ماه و بعد از آن در بچه‌های 3 ماهه تا 3 ساله شایع است. بنابر‌این هرچقدر سن بچه پایین‌تر باشد احتمال خطر و ریسک ابتلا به سپسیس بالاتر است.
