نی‌نی سایت: فرزانه یوسفیان/ ذهن منفی‌گرا قطعا باعث شکست می‌شود. در ذهن این‌گونه افراد «من نمی‌توانم» نخستین الگویی است که وجود دارد، می‌درخشد و در ارتباط با سایر افراد استفاده می‌شود. درهای ذهن به روی خستگی، امواج منفی و «نه»های بسیار، گشوده شده است. توازن و تقارن افکار و رفتار نقش مهمی در شاد بودن افراد و ورود افکار مثبت و تأثیرگذار دارد، اما در ذهن منفی‌گرا تقارن و توازن وجود ندارد، بلکه آن نکته‌ای که در میان نقش‌آفرینی می‌کند، برتری ندانستن و نتوانستن بر دانستن و توانستن است. یکی از بهترین گام‌ها در راه برقرار کردن توازن و تقارن افکار، بهره جستن از نیروهای اکتسابی و بیرونی است. ورزش، در کنار سایر مهارت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های تخصصی، نه تنها جسم را پرورش می‌دهد بلکه بر افکار و روحیات فرد نیز تأثیرگذار خواهد بود. شاید بتوان گفت معروف‌ترین و موثرترین ورزش برای آرامش روح و ذهن یوگاست.
حدود 3000 سال پیش دانشمندی هندی به نام «پاتنجلی» Patanjeli یوگا را مدون ساخت و در کتابی به نام «یوگا سوتراس» Yoga soutras، آن را به 8 مرحله تقسیم کرده که بعدها به نام یوگای 8 مرحله‌ای یا «اشتانگایوگا» Ashtanga yoga (در زبان سانسکریت آشتانگا به معنای 8) نامیده شد. «پاتنجلی» در کتاب یوگاسوتراس شرح داده است که هرکس در هر شرایط و در هر زمان و مکان می‌تواند با انجام تمرینات یوگا تکامل جسم و ذهن را تجربه کند.
این مراحل شامل:
1. یاما Yama شامل تعلیمات و آئین رفتار اجتماعی است.
2. نیاما Niyama تعلیمات فردی و نظم در این مرحله تکرار می‌شود.
3. آسانا Asana شامل یک سری تعلیمات جسمانی، نرمش‌ها و حرکاتی است که با استمرار در انجام آن عضلات، مفاصل، پوست، غدد مترشحه داخلی به تحرک درآمده، باعث انعطاف اندام‌ها، زیبایی، قدرت و نهایتا سلامتی پایدار می‌شود.
4. پرانایاماPranayama علم کنترل تنفس برای انتظامات ذهنی، این کنترل روی تمام عملیات تنفسی از قبیل دم، بازدم و حبس تنفس انجام می‌گیرد، دانستن اینکه چگونه باید تنفس کرد نقش به سزایی در سلامت جسمانی و روانی فرد دارد.
5. پراتیاهارا Pratyaharaمرحله کنترل ذهن از خواهش‌های نفسانی، زمانی‌که شخص قادر به کنترل ذهن از خواهش‌های ارضاءنشدنی شد و ذهن از حرص، ولع و کشمکش‌ها پاک گردید؛ آن وقت است که ذهن می‌تواند سکوی پرشی برای تمرکز عمیق و تعالی روحانی گردد.
6. دهاراناDharana یعنی تمرکز فکر یا جمع کردن کامل توجه روی کاری خاص، وقتی ذهن از تنش ها و اضطراب‌های آزاد و رها می‌شود، استعدادهای انسان فرصت تکامل و تعالی پیدا می‌کنند، هرچه فرد تمرکز بیشتری داشته باشد، قدرت خلاقیت او بیشتر می‌شود.
7. دیاناDhyana یعنی خلاء ذهنی یا مدیتیشن یا مراقبه یا تعمق عمیق.
8. سامادهی Samadhi مرحله وصل، پیوستن، هماهنگی و هم‌سویی، درک عمیق قوانین مسلط حیات و طبیعت و یکی شدن با طبیعت ذاتی خود و ذات خداوندی.
لازم به ذکر است که مراحل 1و2و7و8 جزو دستورات اخلاقی و تمرینات خودسازی است، مراحل 3و7 تمرینات جامع بدنی و تنفسی و فکری است که همیشه مورد توجه بوده و امروزه در اکثر مراکز یوگای جهان از تکنیک‌های یوگا برای سالم‌سازی تن و روان استفاده می‌شود.
