نی نی سایت: شاید شنیدن نام «زایمان طبیعی» شما را به یاد گفته‌های مادر، مادربزرگ و یا دوستان‌تان بیندازد که بار‌ها درباره درد بسیار زیاد آن حرف زده‌اند. اما حتما برای‌تان جالب است که بدانید برای کاهش درد این عمل تکنیک‌‌هایی وجود دارد که بر پایه تنفس طراحی شده‌اند و شاید در نگاه اول بسیار ساده به نظر برسند. در حالی که همین تمرینات ساده در هنگام زایمان بسیار به کار می‌آیند. به همین دلیل از زهره شفیعی، کارشناس مامایی، درباره این تکنیک‌های تنفسی پرسیدیم.
مراحل زایمان
شفیعی در ابتدا به مراحل زایمان اشاره می‌کند و درباره آنها می‌گوید: زایمان در سه مرحله اول، دوم و سوم انجام می‌شود. این تکنیک‌های تنفسی در مرحله اول و دوم زایمان تأثیر بیشتری دارند. آغاز مرحله اول زایمان زمانی است که دهانه رحم شروع به باز شدن می‌کند تا زمانی که کاملا به اندازه 10 سانتی‌متر (دیلاتاسیون کامل) باز شود. مرحله اول زایمان هم به دو فاز نهفته و فعال تقسیم می‌شود. فاز نهفته زمانی آغاز می‌شود که دهانه رحم شروع به باز شدن (دیلاتاسیون) می‌کند و به اندازه 3 تا 4 سانتی‌متر باز می‌شود. آغاز فاز فعال هم زمانی است که دهانه رحم 4 تا 10 سانتی‌متر باز می‌شود. بنابر‌این تکنیک‌های تنفسی در این دو فاز متفاوت است.
تمرینهای تنفسی در فاز نهفته
شفیعی درباره تکنیک‌های تنفسی در فاز نهفته توضیح می‌دهد: تکنیک تنفسی در فاز نهفته به این صورت است که مادر در بین انقاباضات تنفس معمولی دارد اما با شروع انقباضات باید دم و بازدم عمیق شکمی داشته باشد. در این زمان تنفس‌ها پاک‌کننده و نصف تنفس‌های معمولی فرد می‌شود.
مادر برای دم گرفتن در فاز نهفته می‌تواند در ذهنش تا 4 بشمارد و برای بازدم نیز تا همین مقدار بشمارد. اما اگر او تمایل داشت، می‌تواند برای دم و بازدمم بیشتر هم بشمارد. مادر باید از نظر ذهنی برای بارداری آماده باشد.
تمرینهای تنفسی در فاز فعال
در فاز فعال تکنیک تنفسی با فاز نهفته فرق می‌کند چون انقباضات طولانی‌تر می‌شود. به همین دلیل شفیعی می‌گوید: در فاز فعال، مادر در بین انقباضات، تنفس معمولی دارد اما با شروع انقباضات می‌تواند یک تا دو تنفس عمیق شکمی یا دم و بازدم‌های کوتاه داشته باشد و یا تأکید بر دم عمیق داشته باشد. به‌طوری که او باید به اصطلاح دم را بشکند مثلا یک یا دو دم و سپس یک بازدم، یک دم کوتاه و یک بازدم یا سه تا دم و یک بازدم انجام دهد. در آخر هم می‌تواند دم و بازدم عمیق شکمی داشته باشد و یا همین تکنیک‌ها را تا آخر ادامه دهد.
در فاز فعال تأکید بر عمل دم است بنابر‌این مادر می‌تواند در حین زایمان، یک دم و یک بازدم بگیرد، یا دو دم بگیرد به صورت دم‌های کوتاه و یک بازدم و یا سه دم کودتاه و یک بازدم.
در انتهای فاز فعال وقتی که دهانه رحم بیشتر از 8 سانتی‌متر باز شده، تکنیک تنفسی فرق می‌کند که شفیعی در این‌باره توضیح می‌دهد: مادر معمولا در این مرحله احساس زور می‌کند اما او به هیچ‌وجه نباید زور بزند چون دهانه رحم باز نشده و حتما پزشک یا ماما باید آن را معاینه کنند و تا زمانی که دهانه رحم کامل باز شد اجازه زور زدن به مادر بدهند. در این مرحله ماما با این تکنیک تنفسی به مادر کمک می‌کند که زور کمتری احساس کند. در واقع تأکید بر بازدم است و به مادر گفته می‌شود تصور کند چند شمع را دارد با هم فوت می‌کند به این صورت که لپ‌هایش را پر باد کند و به مدت طولانی فوت کند. این فوت کردن در مرحله انتهایی فاز فعال است که این حالت باعث می‌شود مادر احساس زور کمتری داشته باشد.
نفس راحت در مرحله خروج جنین
این کارشناس مامایی درباره مرحله دوم زایمان می‌گوید: مرحله دوم زایمان خروج جنین از بدن مادر اتفاق می‌افتد. مرحله دوم زایمان از وقتی که دهانه رحم به اندازه 10 سانتی‌متر باز می‌شود آغاز شده و تا خروج جنین ادامه دارد. در این مرحله مادر بین انقاباضات، تنفس معمولی دارد و با شروع انقباضات باید یک یا دو بازدم عمیق شکمی انجام دهد. سپس او باید یک دم عمیق بگیرد اما بازدم خود را بیرون ندهد و در همین حالت باید شروع کند به زور زدن تا جنین از رحم خارج شود. این مرحله در بعضی از خانم‌ها نیم ساعت تا یک ساعت و یا کمی کمتر و بیشتر از این مدت طول می‌کشد. مدت زمان این مرحله از زایمان، بستگی به تعداد زایمان هم دارد چون در خانم‌هایی که برای بار دوم یا سوم زایمان می‌کنند این مرحله کوتاه‌تر می‌شود.
