نی نی سایت: سوفیالورن، هنرپیشهی مطرح هالیوود میگوید: «وقتی مادر میشوید، هرگز فکری بهتنهایی از ذهن شما نمیگذرد. یک مادر، دو بار به هر چیزی میاندیشد؛ یکبار در جایگاه خودش و یکبار هم در جایگاه فرزندش». باید گفت «مادر شدن» یکی از عجیبترین تجربههای زیستی در دنیاست که نیمی از جمعیت جهان که مردان آن را تشکیل میدهند، هرگز درکی از آن نخواهند داشت؛ با این حال، یافتههای محققین در مورد این پروسه به لحاظ بیولوژیکی اطلاعاتی را در اختیار هم مردان و هم زنان قرار داده است تا با این پروسه دستکم آشنایی فیزیکی داشته باشند. اما آیا مادر شدن به هر شکل و قیمتی تجربهی خوب و شیرین و جذابیست؟ نگاهی به وضعیت کلی و عمومی بارداریهای خارج از عرف نشان میدهد که این اتفاق در برخی شرایط، حاوی و حامل پیامدهای بدیست که نه بهخاطر اصل ماجرا بلکه بهخاطر چگونگی رویدادش میتواند به یک خاطرهی تلخ بدل شود.
سایت خبری و تحلیلی worldatlas در گزارشی که بهتازگی منتشر کرد، مسئلهی بارداری در نوجوانی را مطرح و از آن بهعنوان یک فاجعه یاد کرد. در متن این گزارش آمده است که بارداری در دورهی نوجوانی بهعنوان یکی از چالشبرانگیزترین مسائل روز جهان در حوزهی معضلات اجتماعی شناخته میشود. رویدادی که نهتنها به لحاظ جسمی؛ بلکه از نقطهنظر روانی هم میتواند این مادران کمسنوسال را تهدید کند. البته این مسئله برای کودکان متولد شده در این نوع بارداری هم خطرساز در حد مرگ خواهد بود. در جوامع توسعهنیافته این ماجرا را مرتبط با سایر معضلات و مشکلات همچون فقر فرهنگی و اقتصادی میدانند؛ اما حتی در بعضی کشورهای توسعهیافته هم وجود این اتفاق چالشهایی را برای سران دولتها ایجاد کرده است.
در مقیاس بینالمللی، حدود هر ١٠٠٠ بارداری سالانه مربوط به گروه سنی نوجوانان است که آمار قابل توجهیست. البته آمار جامع و کاملی از ردهی سنی مادران نوجوان در کشورهای مختلف در دسترس نیست و آنچه ارائه میشود در محدودهی حدس و گمان است. به گزارش worldatlas دو عامل اساسی در رابطه با بارداری مادران نوجوان، تاثیرات اجتماعی و شرایط اقتصادی نامطلوب هستند. درواقع، باورهای سنتی، عدم مراقبتهای بهداشتی، فقر آموزش عمومی، شرایط بد زیستی و ارزشهای فرهنگی ازجمله عوامل وقوع این اتفاق هستند که کاملا جدا از موارد ویژه مانند بارداریهای ناخواستهی ناشی از تجاوز و روابط نامشروع، در نظر گرفته میشوند.
مطالعات نشان میدهد که از نیمهی دههی ٩٠ تا سال ٢٠١١ نرخ بارداری نوجوانها در سراسر جهان کاهش یافته است که باعث خشنودیست اما هنوز تا جلوگیری کامل این ماجرا راه درازی در پیش است. افزایش آگاهی عمومی ناشی در زمینهی بارداری زودهنگام و خطرات زایمان در مادران نوجوان یکی از مهمترین علتهای این روند کاهشیست. برای مثال در انگلستان از سال ٢٠٠٤ به این سو، نرخ بارداری در سنین بین ١٥ تا ١٩سال، به یکچهارم قبل تقلیل یافته است. گفتنیست سهم ایران هم در این روند ناگوار نگرانکننده است. اگرچه آمار دقیقی از بارداری در سنین کم در ایران در سه سال اخیر منتشر نشده است، سلامت نیوز، در گزارشی در سال ٩٢ به این موضوع پرداخته بود که طی آن از قول دکتر فریده فراهانی، عضو هیئت علمی مرکز مطالعات و پژوهشهای آسیا و اقیانوسیه عنوان کرد: «براساس این تعریف که چه تعداد زنان ١٥ تا ١٩ ساله ما قبل از ٢٠ سالگی حاملگی دارند، باید گفت ٣٣ در هزار؛ یعنی ١٠٨هزار و ٩٠٠ تولد در بین زنان ١٥ تا ١٩ ساله نوجوان در کشور داشتهایم و جمعیت زنان ١٥ تا ١٩سالهی کشور ما براساس سرشماری سهمیلیون و ٢٥٩هزار بوده است؛ بنابراین بهنظر چندان نمیتوانیم بگوییم که حاملگی نوجوانان، مشکل کشور ما نیست. طبق آخرین ارقام موقعیت کشور ما نسبت به دنیا در سال ٢٠١٢ و ٢٠١٣ چیزی حدود ٧,٣درصد همهی تولدهای بین ١٥ تا ١٩سال اتفاق میافتد که حدود ١٠٠هزار تولد در سال است که رقم کمی نیست. مثل اینکه در عرض هشتسال گذشته، هرسال حدود ١٠٠هزار تولد زیر سن ٢٠سالگی اتفاق افتاده است. بنابراین نباید گفت این موضوع، موضوع کشور ما نیست». افزایش فشار خون، افسردگی پس از زایمان، تولد نوزادان نارس و عوارض ناشی از عدم دریافت مراقبتهای لازم پزشکی را میتوان، از مشکلات رایج این پدیده دانست. مادر شدن، یکی از خوشایندترین دورههای زیستی یک زن محسوب میشود که باید در بهترین دورهی زمانی ممکن آن رخ دهد، بارداریهای سنین پایین و بالا، همیشه رفتارهای غیرطبیعی بهشمار میروند که در نوع خود پیآیندهای نامطلوبی را بر مادر و فرزند تحمیل خواهند کرد.
منبع: سلامت نیوز