افزایش وزن در بارداری و میزان آن

اگر در گذشته با انواع رژیمهای لاغری دست و پنجه نرم کرده اید یا حتی اگر تاکنون هیچ رژیمی را امتحان نکرده اید، شاید برایتان مشکل باشد که بپذیرید افزایش وزن در طول حاملگی امری طبیعی است و باید رخ دهد. شاید وقتی روی ترازو می روید و می بینید که عقربه آن هر بار وزن بیشتری را نشان می دهد احساس نارضایتی کنید. بهتر است بدانید بخش عمده ای از اضافه وزن شما مربوط به موارد زیر خواهد بود:

• هنگام تولد، نوزاد شما حدود 3000 تا 3500 گرم وزن خواهد داشت.
• در طول بارداری، لایه عضلانی رحم شما بطور قابل ملاحظه ای رشد کرده و حدود 900 گرم به وزن آن اضافه خواهد شد.
• جفت و ضمائم آن، که مواد غذایی را به جنین شما می رساند حدود 600 گرم وزن دارد.
• سینه های شما حداقل 400 گرم اضافه وزن پیدا می کند.
• حجم خون در بدن شما بالغ بر 1200 گرم افزایش می یابد.
• مقادیری مایع در لابلای بافتهای بدن شما و بصورت مایع آمنیوتیک در اطراف جنین ایجاد می شود که حدود 2600 گرم وزن خواهد داشت.
• بعلاوه ممکن است مقادیری بافت چربی در طول بارداری در بدن شما تجمع یابد که بعنوان ذخیره انرژی برای دوران شیردهی کاربرد خواهد داشت و می تواند حدود 2500 گرم در نظر گرفته شود.

به این ترتیب در پایان دوران حاملگی شما بیش از 11 کیلوگرم نسبت به زمان قبل از حاملگی اضافه وزن خواهید داشت و بسیار مهم است که به یاد داشته باشید افزایش وزن حین بارداری برای سلامت شما و جنین ضروری است و بخش عمده ای از این اضافه وزن با تولد نوزادتان و بخش دیگر با گذشت زمان کوتاهی پس از زایمان از بین خواهد رفت. بهتر است بیش از آنکه به فکر اضافه وزن باشید، به آنچه می خورید توجه نشان دهید. حذف غذاهای آماده و بی ارزش و نیز انجام منظم فعالیت و ورزشهای دوران بارداری (بهتر است در اولین جلسه مراقبتهای بارداری در مورد ورزشهایی که می توانید انجام دهید سوال نمائید) می تواند تاثیر مثبتی در احساس شما نسبت به افزایش وزن بارداری ایجاد کند.

چقدر افزایش وزن برای من مناسب است؟

مقدار افزایش وزن برای خانمهای باردار متفاوت است و بستگی به قد و وزن پیش از بارداری آنها دارد. معمولا این مقدار بصورت یک محدوده و نه یک عدد ثابت در نظر گرفته می شود و بر اساس شاخص توده بدنی یا BMI محاسبه می شود. شما نیز می توانید با استفاده از محاسبگر نی نی سایت و با وارد کردن قد و وزن قبل از حاملگی BMI خود را محاسبه کرده و مقدار افزایش وزن مطلوب خود را در دوران بارداری بدست آورید.

آیا لازم است که در دوران بارداری وزن خود را اندازه گیری کنم؟

در گذشته نه چندان دور، حانمهای باردار در هر ویزیت مراقبتهای دوران بارداری باید وزن کشی می شدند. این موضوع بسیاری از خانمها را دلخور می کرد و با توجه به اینکه در بسیاری از موارد پزشک یا ماما از وزن پیش از حاملگی خانم حامله آگاهی نداشتند، نمی توانستند در مورد سلامت و افزایش وزن مورد انتظار وی نظر قطعی داشته باشند. امروزه توصیه می شود که در اولین قرار ملاقات (و حتی قبل از آن) اندازه گیری وزن انجام شود و با محاسبه BMI افزایش وزن مطلوب در دوران بارداری محاسبه شود.

اندازه گیری هفتگی وزن به شما کمک خواهد کرد که کنترل بیشتری بر اضافه وزنتان داشته باشید و ممکن است در برخی مواقع لازم باشد قبل از اینکه میزان افزایش وزن از کنترل شما خارج شود، مقدار یا نوع خوراک خود را تعدیل کنید.

افزایش وزن بیش از حد چه عواقبی خواهد داشت؟

بعضی از دردها و ناراحتی های دوران بارداری با افزایش وزن ارتباط دارند. کمر درد و احساس زمختی و بیقوارگی از موارد شایع این عوارض هستند. البته باید شکرگزار باشیم که مرکز حفظ تعادل به هر حال با این افزایش وزن سریع تطابق کرده و مرکز ثقل بدن ما را مجددا تنظیم می کند. بسیاری از خانمها از تورم پاها و بخصوص در قسمت مچ و قوزک پا شکایت دارند، البته این تورم ناشی از افزایش مقدار خون و آب بین بافتهای بدن است و بطور طبیعی در طول بارداری رخ می دهد و با افزایش وزن ناشی از چاق شدن در حاملگی تفاوت دارد.

نکته بسیار مهم: در صورت مشاهده تورم ناگهانی در دستها و صورت بلافاصله با پزشک یا مامای خود تماس بگیرید، ممکن است دچار یکی از عوارض خطرناک دوران بارداری به نام پره اکلامپسی شده باشید.

چگونه از شر این همه اضافه وزن خلاص خواهم شد؟

قبل از هر چیز، داشتن یک رژیم غذایی سالم در طول حاملگی بسیار کمک کننده خواهد بود، بعلاوه می توانید انواعی از فعالیتهای ورزشی مناسب در دوران بارداری را با نظر پزشک معالجتان انجام دهید. بخش عمده ای از اضافه وزن بارداری شما همچنانکه پیشتر ذکر شد، پس از زایمان از بین می رود. معمولا بیشتر مادران از در طول 6 هفته پس از زایمان کاهش وزن قابل ملاحظه ای پیدا می کنند. بعد از زایمان نیز همان تغذیه سالم را ادامه دهید با این تفاوت که بهتر است با یک متخصص تغذیه نیز مشورت کنید تا بخصوص در صورت شیردهی رژیم مشخصی را برای شما در نظر بگیرد. به این ترتیب مقادیر زیادی از اضافه وزن دوران بارداری را در مذت زمان مناسب از دست خواهید داد. با این حال نباید انتظار داشته باشید که اضافه وزنی که طی 9 ماه ایجاد شده بسرعت کاهش یابد، گاهی به همان مدت زمان یا بیشتر نیاز دارید تا به وزن اولیه خود باز گردید.