دکتر سید محسن نساج حسینی، اظهار کرد: خون بند ناف که به عنوان خون جفتی شناخته شده، خونی است که در جنین در حال تکوین داخل رحم جریان دارد. پس از تولد نوزاد، خون باقیمانده در بند ناف و جفت که غنی از سلولهای بنیادی است به عنوان یک زباله بیولوژیک دور ریخته می‌شود. سلولهای بنیادی که از بند ناف گرفته می‌شوند بسیار پرتوان و نامیرا هستند و در اثر تکثیرهای پی در پی دچار پیری نمی‌شوند به طوری که با تزریق و یا جایگزینی آنها در مناطقی که به صوت جدی آسیب دیده‌اند می‌توانیم به بهبودی آنها کمک کنیم.
وی درخصوص فعالیت بانک خون بند ناف در ایران افزود: به دنبال کسب نتایج ارزشمند در درمان بیماری‌های لاعلاج با استفاده از سلولهای بنیادی، تشکیل بانک‌های نگهداری خون بندناف مورد توجه قرار گرفت، به نحوی که امروزه بانک‌های متعددی به صورت عمومی و اختصاصی جهت ذخیره‌سازی خون بندناف در سراسر جهان راه‌اندازی شده است.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی گیلان گفت: در کشور ما در سال 1384 به همت پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی و با همکاری شرکت گسترش صنعت علوم زیستی(لیدکو)، شرکت فناوری بن‌یاخته‌های رویان فعالیت خود را آغاز کرد و در سال 1385 موفق به اخذ مجوز فعالیت از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شد و در حال حاضر بانک خون بندناف این شرکت خدمات جمع‌آوری، جداسازی و ذخیره‌سازی سلولهای بنیادی خون بند ناف را با توافق والدین ارائه می‌کند.
نساج با اشاره به بانک خون عمومی ادامه داد: در این بانک خانواده‌ها می‌توانند خون بند ناف نوزاد خود را اهدا کنند تا برای فرد دیگری که نیاز به پیوند دارد مورد استفاده قرار گیرد. نمونه اهدا شده در مالکیت بانک خون بندناف عمومی بوده و ضمانتی وجود ندارد که فرد اهدا کننده، خودش در آینده از آن استفاده کند. طبق بررسی‌های به عمل آمده اکثر نمونه‌های خون بند ناف پیوند شده از نمونه‌های افراد غیر خویشاوند بوده است.
وی درخصوص بانک خانوادگی یا اختصاصی گفت: در این بانک، خون بند ناف با حفظ هویت خانواده متقاضی برای آنان ذخیره‌سازی می‌شود تا در صورت نیاز خانواده آن را در آینده برای خود و یا فرد دیگری که از نظر ژنتیکی با نمونه سازگاری کافی داشته باشد، مورد استفاده قرار دهد. در این بانک هر خانواده هزینه جمع‌آوری و نگهداری سالانه را پرداخت می‌کند. براساس آخرین اطلاعات و آمار بیش از 780 هزار نمونه در 134 بانک خصوصی در سراسر دنیا و در کشورمان نیز بیش از 52 هزار نمونه در بانک خون بندناف رویان تاکنون ذخیره‌سازی شده است. طبق بررسی‌های بعمل آمده اکثر نمونه‌های خون بند ناف پیوند شده از نمونه‌های افراد غیرخویشاند بوده است.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی گیلان با اشاره به اینکه فرآیند عضویت در بانک خون بندناف 6 مرحله دارد، افزود: مراحل اول و دوم فرآیند عضویت در ماه نهم بارداری از هفته 36 بارداری انجام می‌شود پس از مطالعه موارد منع قرارداد، پرسشنامه پزشکی تکمیل شده و توسط کارشناسان واحد پذیرش بررسی می‌شود، در صورتی که منعی برای قرارداد وجود نداشته باشد، مادر می‌تواند آزمایش‌های مربوط به ماه نهم بارداری را انجام دهد که پس از تایید آزمایش‌ها توسط کارشناسان واحد پذیرش به تکمیل فرم‌های عقد قرارداد و پرداخت هزینه مربوطه و دریافت کیت خونگیری می‌پردازد. البته هزینه عضویت در این بانک خون، مبلغ 2 میلیون و 200 هزار تومان است.
نساج ادامه داد: فرآیند جمع‌آوری خون بندناف به صورت کاملا استریل، بدون درد و بدون تداخل در روند زایمان صورت می‌گیرد. خونگیری می‌تواند به صورت داخل و یا خارج رحمی انجام شود، در هر دو صورت هیچگونه آسیبی به مادر یا نوزاد وارد نمی‌شود و کل این فرآیند کمتر از 5 دقیقه طول می‌کشد پس از جمع‌آوری خون بند ناف کیسه خون طبق دستورالعمل ارائه شده درون فلاسک قرار گرفته و حداکثر طی 24 ساعت و با حفظ دمای حدود 15-22 درجه سانتیگراد به بانک خون بندناف منتقل می‌شود، انتقال نمونه می‌تواند توسط خود خانواده نیز انجام شود.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی گیلان با اشاره به مرحله پردازش سلولی و فریز نمونه گفت: نمونه دریافت شده پس از ورود به آزمایشگاه پردازش سلولی، ابتدا از نظر حجم و تعداد سلول مورد بررسی قرار گرفته و عملیات جداسازی سلولهای بنیادی بر روی آن انجام می‌شود. بر روی نمونه‌هایی که حداقل شرایط استاندارد را دارند بررسی آزمایش‌های میکروبی و ویروسی، HLA، سنجش کلونی و فلوسایتومتری انجام شده و در دمای منفی 196 سانتیگراد در تانک‌های مخصوص، فریز و برای مدت طولانی نگهداری می‌شود.
وی یادآور شد: از سال 89 تاکنون که از تاسیس مرکز بند ناف خون رویان در استان می‌گذرد، بیش از هزار نفر در گیلان عضو بانک خون بند ناف هستند.
منبع: ایسنا
