دکتر اکبر بیات متخصص گوش و حلق و بینی در روزنامه ایران نوشت: ساعت حدود 3 نیمه شب است. صدای نفس کشیدن پسرک خواب را از چشمان مادر گرفته است، نفس کشیدنی که کم از خرخر ندارد. دهانش باز است و گاهی نفس کشیدنش قطع میشود. مادر نگران زیر سر پسرش را بلند میکند. نگاهش گاهی به چهره فرزندش است و لحظهای دیگر به ساعت روی دیوار اما نمیداند تا کی این وضعیت ادامه خواهد داشت؟! لوزهها قسمتی از بافتهای لنفاوی هستند که در پشت حفره دهان و بینی قرار دارند. لوزههای کامی در دوطرف گلو قرار گرفتهاند و از راه دهان به راحتی دیده میشوند، اما لوزه سوم پشت حفره بینی قرار دارد و در معاینه معمولی قابل مشاهده نیست. لوزه سوم در کنار دو لوزه دیگر جزئی از سیستم دفاعی بدن محسوب میشود و در این راستا همواره در مواجهه با عوامل بیماریزا قرار میگیرد اما گاهی شرایط به شکلی تغییر میکند که دیگر وظیفه اصلی خود را انجام نداده و سلامتی کودک را به خطر میاندازند. درحقیقت رشد غیرطبیعی لوزه سوم سوراخهای پشت بینی را تنگ کرده و موجب تنفس دهانی خواهد شد. هنگامی که تنفس مشکل پیدا کرد، ممکن است نفس کشیدن صدادار شود و در نهایت به خرخر در خواب منتهی شود. این خرخر معمولاً والدین را نگران میکند.
دکتر اکبر بیات، متخصص گوش و حلق و بینی و فوق تخصص (فلوشیپ) جراحی سر و گردن درباره بیماریهای لوزه به میگوید: بزرگ شدن بیش از حد لوزه، یکی از مهمترین بیماریهای لوزه است که باعث میشود کودک تنها از طریق دهان تنفس کند. تنفس طولانی مدت از طریق دهان، ایجاد مشکلات ارتودنسی، خشکی دهان و گلودردهای مکرر را به دنبال خواهد داشت و همچنین بسته بودن طولانی مدت بینی باعث ایجاد سینوزیتهای مکرر خواهد شد. از سوی دیگر این عارضه باعث بسته شدن دهانه شیپور استاش شده و عفونتهای گوش میانی و کاهش شنوایی را درپی دارد.
علائم مهمی که در بزرگی لوزهها دیده میشوند شامل خرخر، تعریق شبانه، شب ادراری، خارج شدن آب دهان از گوشه لبها، کابوسهای شبانه، بیقراری و قطع تنفس کودک به مدت چند ثانیه در حین خواب است اما از آنجا که کودکان شبها جدای از والدین میخوابند ممکن است تا مدتها علائم فوق مورد توجه والدین قرار نگیرند، بههمین دلیل بهتر است والدین از وضعیت فرزندشان در حین خواب مطلع باشند. علائم شایعی که این کودکان در طول روز دارند شامل تنفس دهانی، خشکی دهان، بوی بد دهان، صدای تو دماغی، اشکال در بلع و اختلال رفتاری به شکل پرخاشگری، بیشفعالی، کاهش تمرکز و افت تحصیلی است. گاهی اختلال رفتاری باعث میشود این کودکان به روانپزشک ارجاع داده شوند و با تشخیص بیشفعالی تحت درمان طولانی مدت قرار گیرند.
توجه داشته باشید که اغلب بیماریهای لوزه کشنده نیستند و تنها باعث ایجاد ناتوانیهای جسمی و ذهنی کودکان خواهند شد. این متخصص میگوید:« این موضوع که مشکلات لوزه خود به خود بدون درمان برطرف میشود درست نیست و بهتر است بدانیم برخی از عوارض لوزه جبران ناپذیر هستند.» به گفته او برخی افراد به تصور اینکه جراحی لوزه سیستم دفاعی بدن کودک را با مشکل مواجه میکند سعی میکنند درمانهای دیگری را درپیش بگیرند اما حقیقت این است که جراحی لوزه معمولاً بعد از سن 3 تا 4 سالگی انجام میشود یعنی زمانی که از نظر علمی لوزهها نقش چندانی در سیستم دفاعی بدن ندارند. تحقیقات پزشکی نیز ثابت کرده است که بعد از جراحی لوزه سیستم دفاعی بدن ضعیف نشده و شیوع بیماریهای عفونی بیشتر نمیشود و افرادی که تحت جراحی لوزه قرار گرفتهاند با افراد عادی تفاوتی ندارند. به همین دلیل پدر و مادر با دیدن برخی علائم همچون ابتلا به گلودردهای چرکی بیش از 5 بار در سال، خرخر مکرر هنگام خواب، بوی بد دهان، اختلال در تکلم و تغییر صدای کودک، یا اشکال در بلع مواد غذایی و اختلال در یادگیری یا افت تحصیلی کودک، مخصوصاً اگر با اختلال خواب یا کاهش شنوایی همراه باشد، باید فرزندشان را نزد متخصص گوش و حلق و بینی ببرند. در خاتمه باید گفت که خوشبختانه بسیاری از بیماریهای لوزه با روش دارویی قابل درمان هستند و فقط در کودکی که با وجود درمان دارویی بیماری بزرگی لوزه کنترل نشود، جراحی انجام میگیرد.
منبع: سلامت نیوز