مقدمه
اجاره دادن رحم مسئله‌ای هست که طی سال‌های اخیر رواج زیادی پیدا کرده. زنانی که به هر علت (بیماری مادرزادی، ناباروری و...) نمی‌تونن بارداری رو تجربه کنند، از طریق این روش بچه دار میشه. رحم جایگزین یک روش درمانی هست که در اون لقاح تخمک و اسپرم خارج از رحم (در محیط آزمایشگاهی) اتفاق میفته. سپس نطفه تشکیل شده از اسپرم مرد و تخمک زن رو به رحم شخص ثالثی (مادر جایگزین) تزریق می‌کنند. پس از رشد کردن و به دنیا اومدن نوزاد، خانواده اون رو تحویل می‌گیرند.
رحم جایگزین هم مانند روش‌های دیگه‌ای مثل اهدای تخمک، اهدای جنین و... راهکاری علمی برای بچه دار شدن هست. با این حال اجاره دادن رحم چالش‌های حقوقی، اخلاقی و اجتماعی زیادی داره. در ادامه این مقاله از نی نی سایت قصد داریم به بررسی چالش‌های اجاره دادن رحم بپردازیم. پس اگه مایلید اطلاعات بیشتری راجع به این مسئله به دست بیارید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چالش‌های حقوقی اجاره دادن رحم
در روش رحم جایگزین تخمک و اسپرم از سلامت کامل برخوردارند ولی رحم به علل مختلف پزشکی توانایی نگهداری از جنین رو نداره. چالش‌های حقوقی اجاره دادن رحم به نبود قانون لازم‌الاجرا در این زمینه مربوط میشه. متاسفانه با وجود رایج بودن این مسئله در جامعه، هنوز قانون رحم اجاره‌ای و اهدای اسپرم در کشور ما تصویب نشده. در حالی که قانون نحوه اهدای جنین به زوجین ناباروری در سال 1382 به تصویب رسید. البته مجتهدین و قانونگذاران اهدای جنین و رحم جایگزین رو منع نمی‌کنند.
· صدور شناسنامه برای کودکانی که از طریق اجاره دادن رحم متولد میشن: ماده 19 قانون ثبت احوال وظیفه صدور گواهی ولادت رو بر عهده ماما یا پزشک حاضر در لحظه تولد نوزاد قرار داده. این شخص هم وظیفه داره گواهی رو به نام شخص زایمان کننده صادر کنه. این مسئله میتونه باعث بروز مشکلات مختلف و دور زدن قانون بشه. ممکنه کسی که جنین رو به دنیا میاره، شناسنامه رو با اطلاعات خودش برای نوزاد بگیره. البته در این مورد هم سازمان ثبت احوال تمهیداتی رو (مثل استعلام از بیمارستان یا صدور گواهی زایمان مادر غیربیولوژیکی) در نظر گرفته و امکان درج نام پدر و مادر واقعی در شناسنامه نوزاد رو ایجاد کرده. با این وجود شفاف نبودن این مسئله باعث بروز مشکلات زیادی شده.
- تعارض قوانین: فرض کنید طرفین قرارداد رحم جایگزین (مادر و پدر بیولوژیک از یک طرف و مادر جایگزین از طرف دیگه) تبعه دو کشور متفاوت باشند. در این وضعیت ممکنه قوانین و مقررات حاکم بر اجاره رحم کشورهای دو طرف با هم تعارض پیدا کنند.
مهمترین چالش‌های اخلاقی اجاره دادن رحم
فرض کنید نوزاد از طریق اجاره دادن رحم به دنیا اومده اما والدین واقعی (مالک تخمک و اسپرم) برای تحویل گرفتن اون اقدام نمی‌کنند. همچنین ممکنه حین بارداری سقط جنین اتفاق بیفته یا مادر و پدر بیولوژیکی جنین قبل از تولد اون از هم جدا بشن. این امکان وجود داره که نوزاد با نقایص ژنتیکی به دنیا بیاد و مادر و پدر اون رو نپذیرند. چالش‌های دیگه‌ای هم ممکنه در مورد اجاره دادن رحم ایجاد بشه که در ادامه به برخی از مهمترین اونها اشاره می‌کنیم:
· دل بستن مادر جایگزین به نوزاد و خودداری از تحویل فرزند: ممکنه مادر جایگزین به کودک دلبستگی پیدا کنه و از پدر و مادر بیولوژیکی بخواد که اجازه دیدار متناوب با کودک رو بهش بدن. البته از لحاظ قانونی حقی برای مادر جایگزین وجود نداره. اگه مایلید در این باره اطلاعات بیشتری به دست بیارید، سری به مقاله قصه تلخ اجاره رحم بزنید.
· پرداخت نفقه و هزینه‌های بارداری: یکی از مهمترین چالش‌های اجاره دادن رحم، هزینه‌های دوران بارداری مادر جایگزین هست. توصیه میشه طرفین قبل از هر اقدامی یک قرارداد بین خودشون تنظیم و برای کلیه مواردی که ممکنه پیش بیاد تعیین تکلیف کنند.
- سوءرفتار مادر جایگزین: مسئله دیگه‌ای که ممکنه در مورد اجاره دادن رحم پیش بیاد، سوءرفتارهای مادر جایگزین هست که شامل درخواست مبلغ بیشتر در اثنای بارداری یا درست مراقبت نکردن از جنین میشه. البته برای جلوگیری از این اتفاقات، میشه یک سری شروط رو تعیین یا از قواعد عمومی استفاده کرد.
چالش‌های اجتماعی اجاره دادن رحم
با بررسی رحم اجاره ای متوجه میشیم که این کار میتونه چالش‌ها و مشکلات اجتماعی زیادی رو به وجود بیاره. در ادامه به برخی از مهمترین اونها اشاره می‌کنیم:
· ایجاد بازار سیاه
· تجاری‌سازی رحم جایگزین
· ظهور دلالان و واسطه‌ها
· کمبود تعداد متقاضیان اجاره دادن رحم
- فقر فرهنگی و مالی متقاضیان اجاره دادن رحم (که میتونه باعث ایجاد انحصار، سوء استفاده‌های مالی و اخاذی بشه).
