
چرا اسفند امسال ۳۰ روزه شده؟
حالا بیاین ببینیم چرا اسفند امسال ۳۰ روزه است و چه دلایل علمی پشتشه. همانطور که احتمالا میدونین زمین بهدور خورشید میچرخه و هر بار که یک دور کامل بزنه، 365 روز یعنی 1 سال گذشته؛ اما واقعیت اینه که چرخش زمین بهدور خورشید دقیقا 365 روز طول نمیکشه و 365 روز و 6 ساعته. این 6 ساعت اضافی طی سالها روی هم جمع شده و بعد از چهار سال 24 ساعت میشه و یک روز کامل رو تشکیل میده.خب چرا اسفند امسال ۳۰ روزه شده و چه اتفاقی برای اون یک روز اضافی افتاده؟ اگر این یک روز اضافی به تقویم اضافه نشه، کمکم فصلها از جاشون تکون میخورن و تنظیمشون بهم میریزه. فرض کنین که بعد از چند صد سال دیگه تیر ماه تو تابستون نباشه و آبان بیفته توی تابستون یا نوروز رو وسط زمستون جشن میگیریم. اینجوری نظم طبیعت بهم میریزه و ما هم نمیتونیم برنامهریزی درستی داشته باشیم.
برای حل این مشکل دانشمندان دور هم نشستن و گفتن این یک روز اضافی رو چهکارش کنیم؟ در آخر با کلی بحث و دعوا، البته با محاسبات دقیق نجوم، تصمیم گرفتن که این یک روز رو هر چهار سال اضافش کنن. برای همین به سالی که بهجای 365 روز 366 روز داشته باشه، سال کبیسه میگن.

سال 1403 کبیسه است؟
اگر تقویم شمسی 1403 رو نگاه کنین میبینین که اسفند امسال ۳۰ روزه است. تعجب نکنید، تقویمتون اشتباه نشده، امسال سال کبیسه بود. گفتیم که هر سال دقیقا 365 روز نیست، بلکه 365 روز و 6 ساعته. این ساعتای اضافی رو اگر 4 سال پشت سر هم جمع کنیم 24 ساعت میشن و یک روز کامل رو تشکیل میدن. این یک روز هر 4 سال به آخر اسفند همون سال اضافه میشه. برای همین اسفند امسال ۳۰ روزه و سال 1403 کبیسه شده. البته محاسبه سال کبیسه انقدرها هم ساده نیست و دانشمندا برای محاسبه سالهای کبیسه، از فرمولهای دقیقی استفاده میکنن. این محاسبات برای هر تقویمی (شمسی، میلادی، قمری و...) متفاوته و از فرمولهای مخصوصی برای تشخیصشون استفاده میشه.برای تشخیص سال کبیسه شمسی، هر سالی که بعد از تقسیم بر 33 پاسخش یکی از اعداد ۱، ۵، ۹، ۱۳، ۱۷، ۲۲، ۲۶، ۳۰ باشه سال کبیسه است.
1403÷33=42
1403-(33×42)=17
اسفند ۳۰ روزه امسال فرقش چیه؟
شاید با خودتون فکر کنین که حالا اسفند امسال ۳۰ روزه باشه، یک روز بیشتر چه تفاوتی ایجاد میکنه. همین 1 روز باعث میشه که تقویم با چرخش زمین هماهنگ بمونه و فصلها با ماههای سال منطبق بشن. همچنین در فرهنگهای مختلف سال کبیسه رو خیلی مهم میدونن و اون یک روز اضافی رو جشن میگیرن. تازه اگر دوستتون 30 اسفند بهدنیا اومده باشه هر 4 سال یکبار براش کادو میخرین و جشن میگیرین. پس قدر این یک روز اضافی رو بیشتر بدونین و ازش بهخوبی استفاده کنین. سال ۱۳۹۹ آخرین سال کبیسه بود و چهار سال بعدش، طبق روال نوبت به سال ۱۴۰۳ رسیده که کبیسه باشه. پس اسفند امسال ۳۰ روزه شده و تقویم داره خودش رو با گردش زمین هماهنگ میکنه.
سال کبیسه در تقویم های دیگه
سال کبیسه تنها در تقویم شمسی ما وجود نداره و محاسبه آن در تقویمهای دیگه هم اهمیت ویژهای داره. البته در تقویمهای دیگه از روشهای متفاوتی برای محاسبه کردنش استفاده میشه.⦁ تقویم میلادی: تقویم میلادی همون تقویم خارجیاست که اونم مثل تقویم شمسی بر اساس چرخش زمین بهدور خورشید تنظیم شده. تو این تقویم هم هر 4 سال یکبار سال کبیسه است، اما اون یک روز اضافی رو به آخر سال اضافه نمیکنن بلکه ماه فوریه 29 روزه میشه. ماه فوریه معمولا در تقویم میلادی 28 روزه است و اگر سال کبیسه باشه 29 روزه حسابش میکنن.
⦁ تقویم قمری: این تقویم بر اساس چرخش ماه بهدور زمین تدوین شده و برای همین سال قمری حدود 11 روز از سال خورشیدی کوتاهتره. در تقویم قمری هم سال کبیسه داریم. سال قمری معمولا 354 روزه است که وقتی کبیسه باشه، اون سال رو 355 روزه در نظر میگیرن. البته سالگرد قمری بهخاطر همون اختلاف 11 روزه، مدام توی فصلهای سال جابهجا میشه، پس چرا سال کبیسه داره؟ برای اینکه ماهها بهم نریزن و دچار انحراف از تقویم قمری نشن سال کبیسه رو اعمال میکنن. سال کبیسه در تقویم قمری تقریبا هر 3 سال یکبار اتفاق میافته، اما حساب کتابش کمی پیچیدهتره.
⦁ تقویم عبری و تقویم چینی: تقویم چینی و عبری یهجورایی ترکیبی از تقویم خورشیدی و قمری هستن. برای تنظیم فصول با ماههای سال هم توی این تقویمها سال کبیسه رو محاسبه میکنن. با این تفاوت که هر چند سال، یک ماه به سال اضافه میکنن. به این ماه، ماه کبیسه میگن که اضافه شدنش به سال باعث میشه که اون سال بهجای 12 ماه، 13 ماهه بشه.