آیا آب دادن به نوزاد ضرر داره؟
وقتی نوزادی به دنیا میاد، کلی سؤال توی ذهن پدر و مادرش شکل می‌گیره. یکی از رایج‌ترین سؤالات اینه که "آب خوردن نوزاد از چه سنی مجازه؟" یا "اگه نوزادم تشنه بشه، چی؟" شاید تو هم شنیده باشی که قدیمی‌ها می‌گفتن باید چند قاشق آب به نوزاد داد، اما امروزه پزشکان نظر دیگه‌ای دارن.
طبق توصیه پزشک کودک، تا ۶ ماهگی فقط و فقط شیر مادر یا شیر خشک برای تغذیه کودک کافیه. آب دادن زودتر از این سن، نه‌تنها فایده‌ای نداره، بلکه خطرات زیادی هم به همراه داره. توی این مقاله، ۶ تا از مهم‌ترین مضرات آب دادن به نوزاد رو بررسی میکنیم.
۱. خطر سوء تغذیه در نوزاد
نوزاد تازه به دنیا اومده، معده کوچیکی داره و خیلی زود معده‌اش پر میشه. حالا فرض کن که به‌جای شیر، بهش آب بدی. نتیجه؟ شکمش پر میشه، اما چیزی که لازمه رشدشه دریافت نمی‌کنه! این نکات رو در نظر داشته باش که:
- شیر مادر و شیر خشک، هم آب دارن، هم مواد مغذی لازم برای رشد.
- آب، هیچ پروتئین، ویتامین، چربی یا کالری‌ای نداره.
- نوزاد حس می‌کنه که سیره، ولی در واقع چیزی که برای رشدش لازمه رو دریافت نکرده.
پس اگه نوزاد زیاد آب بخوره، ممکنه وزنش کم بشه، رشدش کند بشه و حتی سیستم ایمنی بدنش ضعیف بشه.
۲. خطر مسمومیت با آب
یکی از مشکلات جدی که پزشک کودک همیشه بهش اشاره می‌کنه، مسمومیت با آب توی نوزادانه. کلیه‌های نوزاد هنوز کامل رشد نکردن و نمی‌تونن حجم زیادی آب رو تحمل کنن. در واقع اتفاقی که می‌افته اینه که:
- مصرف زیاد آب، تعادل سدیم رو در بدن نوزاد به هم می‌زنه.
- این اتفاق باعث ورم سلولی، بی‌حالی، تشنج و در موارد شدید حتی مرگ میشه!
یعنی حتی یه مقدار کم آب هم می‌تونه برای نوزاد خطرناک باشه!
۳. کاهش شیر خوردن نوزاد و مشکل در تغذیه کودک
وقتی به نوزاد آب داده بشه، ممکنه کمتر شیر مادر یا شیر خشک بخوره. این یعنی چی؟
- اگه نوزاد کمتر شیر بخوره، مواد مغذی لازم رو دریافت نمی‌کنه.
- تولید شیر مادر کم میشه، چون نوزاد کمتر مک می‌زنه.
- نوزاد ممکنه توی رشدش مشکل پیدا کنه.
پس به‌جای آب، باید تمرکزت روی تغذیه نوزاد با شیر مادر یا شیر خشک باشه، چون همین‌ها خودشون مقدار کافی آب دارن.
۴. افزایش خطر عفونت و بیماری های گوارشی
حتی اگه آب جوشیده باشه، باز هم سیستم ایمنی نوزاد هنوز انقدر قوی نشده که با باکتری‌ها و آلودگی‌های احتمالی آب مقابله کنه. آب دادن زودهنگام به نوزاد می‌تونه باعث عفونت‌های گوارشی، اسهال و مشکلات معده بشه.
چرا این اتفاق می‌افته؟
- آب می‌تونه حاوی میکروب‌ها و باکتری‌هایی باشه که سیستم ایمنی نوزاد هنوز آمادگی مقابله باهاشون رو نداره.
- حتی آب تصفیه شده هم ممکنه تعادل طبیعی فلور روده نوزاد رو به هم بزنه.
این یعنی یه قاشق آب ساده، ممکنه باعث دل‌درد، نفخ، اسهال و حتی کم‌آبی شدید توی نوزاد بشه.
۵. کاهش جذب مواد مغذی مهم برای رشد نوزاد
یکی از چیزهایی که شاید کمتر بهش فکر کرده باشی، اینه که آب زیاد می‌تونه باعث کاهش جذب مواد مغذی بشه!
مثلاً آهن یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای رشد مغز و سیستم ایمنی نوزاده. اگه نوزاد مقدار زیادی آب بخوره، جذب آهن توی بدنش کاهش پیدا می‌کنه و ممکنه کم‌خونی فقر آهن بگیره.
علائم کم‌خونی در نوزاد:
- بی‌حالی و کمبود انرژی
- رشد ضعیف
- افزایش احتمال بیماری‌ها
پس اگه نگران سلامتی نوزادت هستی، بهش آب نده و اجازه بده بدنش همه مواد مغذی لازم رو از شیر مادر یا شیر خشک دریافت کنه.
۶. ایجاد اختلال در تعادل سدیم بدن
سدیم یه ماده معدنی مهم توی بدن نوزاده که برای عملکرد مغز، تعادل آب بدن و رشد عضلات ضروریه. وقتی نوزاد مقدار زیادی آب بخوره، تعادل سدیم توی بدنش به‌هم می‌ریزه.
نتایج اختلال در تعادل سدیم:
- نوزاد دچار بی‌حالی، ضعف و گیجی میشه.
- ممکنه دچار تشنج و مشکلات جدی مغزی بشه.
- در موارد شدید، حتی ممکنه باعث آسیب جدی به مغز بشه.
پس آب دادن به نوزاد نه‌تنها لازم نیست، بلکه می‌تونه یه تصمیم خطرناک باشه.
از چه سنی میشه به نوزاد آب داد؟
حالا که فهمیدیم آب خوردن نوزاد زیر ۶ ماه خطرناکه، این سؤال پیش میاد که پس کی باید به نوزاد آب داد؟
بعد از ۶ ماهگی، می‌تونی کم‌کم مقدار خیلی کمی آب به نوزادت بدی. یعنی دقیقا همزمان با شروع غذای کمکی باید به نوزادت آب هم بدی. بهترین حالت اینه که فقط چند قاشق چای‌خوری در روز باشه. همچنان تغذیه کودک باید بیشتر با شیر مادر یا شیر خشک باشه، نه آب. همیشه از آب جوشیده و خنک شده استفاده کن.
حرف آخر
باورهای قدیمی ممکنه بگن که دادن چند قاشق آب به نوزاد مشکلی نداره، اما علم امروز چیز دیگه‌ای می‌گه. پزشکان کودک تأکید دارن که تغذیه کودک تا ۶ ماهگی باید فقط با شیر مادر یا شیر خشک باشه. آب دادن زودهنگام می‌تونه باعث سوءتغذیه و کاهش رشد، مسمومیت با آب، مشکلات مغزی و کاهش تولید شیر مادر بشه پس اگر کسی بهت گفت نوزادت تشنه است و کمی آب بهش بده، با خیال راحت بگو شیر خودش آب کافی داره و تا وقتی که نوزادت به ۶ ماهگی نرسیده، فقط شیر مادر یا شیر خشک کافیه.
