آلرژی یا حساسیت

آلرژی چیست؟

در اصل آلرژی پاسخ ایمنی بدن به ماده ای است که ممکن است از راههای مختلف وارد بدن شود؛ سیستم ایمنی بدن ممکن است از راه تنفس مواد، تزریق، خوردن یا حتی تماس با مواد بخصوصی درگیر شود. سیستم ایمنی بدن به یک آلرژن (ماده ای که سبب برانگیختن پاسخ آلرژیک می شود) واکنش نشان می دهد و با آزاد سازی مقادیری هیستامین و سایر مواد شیمیایی می تواند علائمی مثل احتقان یا گرفتگی بینی و دستگاه تنفسی ،خارش و آبریزش بینی، خارش و درد گلو، اسهال، خارش وآبریزش چشمها، و بثورات خارش دار را روی پوست ایجاد کند.

آیا آلرژی ها وراثتی هستند؟

حالت آلرژی اغلب وراثتی است، گرچه اعضای خانواده ممکن است نسبت به چیزهای که به آن حساسیت دارند با هم تفاوتهای اساسی داشته باشند. یک کودک ممکن است آسم داشته باشد، در حالیکه دیگری مستعد تب یونجه باشد. تغذیه انحصاری با شیر مادر در شش ماه اول زندگی کودکتان، به کاهش شیوع انواع آلرژی ها در سالهای اولیه زندگی کمک می کند.

آیا تشخیص آلرژی ها آسان است؟

همیشه نه، و مخصوصا در کودکان آسان نیست. برای نمونه بسیاری کودکان حین یک عفونت تنفسی فوقانی دچار خس خس سینه می شوند. این مساله معمولا علامت آلرژی نیست و بیشتر کودکان حالت خس خس سینه حین سرماخوردگی را با افزایش سن نخواهند داشت. در صورتیکه خس خس سینه بیشتر موارد بدون سرماخوردگی ایجاد شود و تا سن سه سالگی باقی بماند، ممکن است پزشک تان از شما بخواهد زمان و چگونگی ایجاد علائم را در کودک یادداشت کنید. آسم معمولا با بررسی تاریخچه سلامت کودک و پاسخ دهی به داروهای متسع کننده برونش تشخیص داده می شود.

آلرژی های شایع مثل آسم، اگزما (حساسیت پوستی) و تب یونجه به آسانی قابل تشخیص هستند. یک فرد ممکن است نسبت به هر چیزی حساسیت داشته باشد- از موی گربه گرفته تا پارچه های پلی استر. زمانی که علائمی وجود دارد اما به راحتی نتوان علتی را برای آن مشخص کرد، ممکن است لازم باشد به پزشک کودکتان مراجعه کنید و او با بررسی علائم یا در صورتی که حساسیت کودکتان شدید باشد می تواند شما را به یک متخصص یا مرکز تخصصی آلرژی ارجاع دهد.

یک راه تشخیص علت آلرژی استفاده از تستهای پوستی خراشی استکه بخصوص برای اگزمای تماسی آلرژیک (حساسیت پوستی در اثر تماس با مواد حساسیت زا) مفید است. اما این تستها در کودکان زیر سن 18 ماه قابل اعتماد نیستند. همچنین ممکن است بخواهید با پزشکتان صحبت کنید تا بدانید آیا علائم جدید ایجاد شده است یا علائم قبلی همچنان ادامه دارد. اگر کودکتان در نفس کشیدن مشکل دارد، تند تند نفس می زند، گیج است، نبض سریع دارد یا بدنش رنگ پریده یا سرد شده است سریعا با پزشک تان تماس بگیرید.

آلرژی ها بیشتر چه زمانی رخ می دهند؟

علائم ممکن است هر زمانی از سال ایجاد شوند. آلرژی به قارچها اغلب در زمستان رخ می دهد و تشخیص آنها از سرما خوردگی ممکن است مشکل باشد. آلرژی های مرتبط باگرده گلها و گیاهان بیشتر در بهار و پاییز شایع هستند. احتقان صبحگاهی که در تمام طول سال ادامه یابد بیشتر نتیجه آلرژی به حشرات ریز موجود در هوا یا حیوانات خانگی است.

آیا کودک من در طول زندگی دچار آلرژی خواهد بود؟

در برخی موارد، آلرژی کودکتان از بین خواهد رفت. این امر به وفور در مورد حساسیت و عدم تحمل به شیر گاو رخ می دهد. در شرایط دیگر آلرژی با افزایش سن بدتر می شود. گاهی اوقات نوع دیگری از حساسیت ممکن است در طول زندگی کودک ایجاد شود.

چگونه می توانم آلرژی را درمان کنم؟

با وجودیکه آنتی هیستامینها و کورتون ها گاهی اوقات برای معالجه آلرژی در شیرخواران و کودکان استفاده می شوند، ساده ترین راه برای از بین بردن بیماری حذف علت است. مواد حساسیت زای بالقوه شامل دود سیگار، بالشتهای حاوی پر، عطر، موی حیوانات خانگی، حشرات ریز موجود در هوا، و پتوهای پشمی هستند. اسباب بازی های کودکتان محیط مناسبی برای جذب گرد و غبار هواست و باید مرتب شسته شوند.

اگر کودکتان به گرده گیاهان موجود در هوا حساسیت دارد، در زمانهای گرده افشانی گلها و روزهای طوفانی، وی را داخل خانه نگهدارید، مرتب او را حمام کنید و از باز کردن پنجره ها در روزهای طوفانی بپرهیزید. اگر اگزما (حساسیت پوستی) وجود داشته باشد، از پزشک خود بپرسید که آیا می توانید از یک کرم مرطوب کننده مناسب که حاوی مواد نرم کننده و مقداری مواد صابون مانند باشد استفاده کنید.گاهی در صورت وخامت آلرژی، کورتونها برای آرام کردن علائم مفید هستند؛ اما توجه داشته باشید که این دسته از داروها را هرگز بدون تجویز پزشک و فقط در موارد معدود استفاده نکنید.

حیوانات خانگی که سبب واکنش آلرژی می شوند باید بیرون نگه داشته شوند یا حداقل در محیط خاصی از خانه محصور شوند. ممکن است لازم باشد برای حیوان خود خانه دیگری پیدا کنید. حتی اگر کودک شما به آن دلبسته شده باشد، سلامت وی مهمتر است.

اتاق کودکتان را تا حد ممکن بدون گرد و غبار نگه دارید. رختخواب، کمد لباسها و قفسه های اسباب بازی ها را بطور مرتب تمیز کنید تا گرد و غبار به حداقل برسد، در واقع خود گرد و غبار نیست که مشکل ساز است بلکه حشرات ریز موجود در هوا سبب حساسیت می شوند. این حشرات از خانواده عنکبوتها هستند و موجوات میکروسکوپی هستند که بر روی لایه های پوست انسان رشد می کنند و سبب تولید مواد حساسیت زا می شوند. در حالیکه از بین بردن کامل گرد و غبار غیرممکن است و باز کردن مکرر دریچه ها ممکن است از این لحاظ کمک کند، راههای دیگری نیز وجود دارد که ممکن است برای از بین بردن حشرات موجود در هوا بکار گیرید. این روشها می تواند شامل موارد زیر باشند:

• قالی ها و فرشها را جمع کنید، بخصوص فرشهای دستباف که با الیاف طبیعی و پرزهای بلند هستند (مانند انواع گبه).

• اگر در خانه شما سطوح چوب طبیعی یا الوارهای جنگلی وجود دارد (مانند پوشش داخلی سقف) بهتر است سطح آنها را با استفاده از پوشش مناسبی بپوشانید.

• همه ملحفه ها و اجزای رختخواب کودک را با آب بسیار داغ بشوئید.

• از یک تکه پارچه مرطوب بجای جاروبرقی استفاده کنید، زیرا بسیاری از جاروبرقی ها گرد و غبار را پس می زنند. البته می توانید جاروبرقی هایی که دارای فیلترهای با شدت بالای جذب ذرات معلق هستند خریداری کنید تا حشرات موجود در هوا و سایر مواد حساسیت زا را به دام اندازید.

حساسیت و عدم تحمل غذایی

شیرخواران گاهی اوقات به غذاهایی مانند گندم، تخم مرغ، شیر، فرآورده های سویا، آجیل، ماهی و مرکبات حساسیت نشان می دهند. علائم حساسیت واقعی غذایی مثل بثورات پوستی، خس خس سینه، تورم لبها و زبان، معمولا در عرض یک ساعت از صرف غذا ایجاد می شوند. اگر گمان می کنید که کودکتان ممکن است به یک غذای خاص حساسیت داشته باشد، با پزشک کودکتان صحبت کنید، زیرا وی ممکن است کودک را برای بررسی بیشتر و انجام آزمایشات به یک متخصص آلرژی یا مرکز تخصصی ارجاع دهد.

شیر خواران ممکن است دچار عدم تحمل به برخی غذاها شوند،که با آلرژی واقعی تفاوت دارد. علائم عدم تحمل غذایی بیشتر موارد سیستم گوارش را درگیر می کند و می تواند شامل درد شکم، کولیک (دردهای متناوب شکمی)، نفخ شکم، دفع گاز، اسهال و گاهی استفراغ باشد.

اگر حدس می زنید کودکتان ممکن است دچار عدم تحمل غذایی باشد، به پزشک تان مراجعه کنید. وی ممکن است کودک را به متخصص تغذیه ارجاع دهد. متخصص تغذیه ممکن است کودکتان را بر روی یک رژیم انحصاری قرار دهد، به این معنی که غذاهای مشکوک از رژیم غذایی حذف و سپس به آرامی وارد شوند. این امر کمک می کند تا شما و متخصص تغذیه تشخیص دهید کدام غذاها سبب بروز مشکل در کودک می شوند.

اگر کودکتان شیر خشک مصرف می کند و مشخص شده است که نسبت به شیر گاو حساسیت یا عدم تحمل دارد، متخصص تغذیه ممکن است توصیه کند شیر خشک سویا مصرف کند یا شیر خشک ساخته شده از ترکیبات شیر گاو که با اعمال تغییراتی برای کودکانی که حساسیت یا عدم تحمل دارند مناسب است.