عوارض چاقی کودکان

چاقی کودکان

به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO) چاقی کودکان یکی از مهمترین انواع چاقی در قرن 21 هست و یک مسئله چالش برانگیز در حوزه بهداشت عمومی به شمار میره. متاسفانه چاقی کودکان طی سال‌های اخیر رشد زیادی داشته. اضافه وزن کودکان معمولا تا بزرگسالی هم ادامه داره و باعث بروز مشکلات مختلفی مثل فشار خون، دیابت و بیماری‌های قلبی، عروقی و کبدی در اونها میشه. اضافه وزن تاثیرات مخرب روانی هم روی کودکان داره که افسردگی، اعتماد به نفس پایین و انزوای اجتماعی برخی از اونها هستند.

خبر خوب اینه که با تغییر رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی، میشه این مشکل رو حل کرد. در مقالات قبل به بررسی (عوارض چاقی هنگام بارداری) و (کودکان سزارینی در معرض چاقی) پرداختیم. در این مقاله قصد داریم دلایل چاقی کودکان و علائم و عوارض اون رو مورد بررسی قرار داده و راهکارهایی رو برای درمان اون ارائه کنیم.

بررسی دلایل چاقی کودکان

دریافت مقدار زیادی کالری که از مصرف بدن بیشتر باشه، عدم تعادل انرژی و چاقی کودکان رو به همراه داره. عوامل مختلفی مانند هورمون‌ها، ساختار متابولیک، ژنتیک و عوامل پزشکی در این مسئله تاثیرگذار هستند. در ادامه دلایل چاقی کودکان و نوجوانان رو به طور دقیق‌تر بررسی می‌کنیم:

· فاکتورهای محیطی: دسترسی نداشتن به انتخاب غذای سالم، نداشتن زمان کافی برای ورزش کردن، سرو شدن منظم وعده‌های غذایی کم مغذی و پرکالری، نداشتن دسترسی به زمین بازی، پارک امن یا... برای ورزش و فعالیت بدنی، کم بودن تعداد دوستان یا اعضای خانواده برای ورزش و بازی، ترویج بازی‌های ویدیویی، فست فود، غذاهای ناسالم و سبک زندگی کم تحرک به وسیله تبلیغات.

· داروها: مصرف داروهای ضدافسردگی، استروئیدها، داروهای دیابت (انسولین، تیازولیدین دیون و سولفونیل اوره) یا داروهای ضد تشنج (والپروات و کاربامازپین).

· عوامل اقتصادی و اجتماعی: دسترسی نداشتن به مواد غذایی تازه و سالم و مصرف غذاهای آماده و فراوری شده، گران‌تر بودن غذاهای سالم و تازه در مقایسه با غذاهای پرکالری و فست فودی، نبودن مکانی امن برای ورزش یا نداشتن وقت آزاد برای فعالیت بدنی.

· عوامل ژنتیکی: چاق بودن یکی از والدین، استرس، اضطراب، افسردگی، غم و بی‌حوصلگی.

· شرایط پزشکی: بیماری‌های زمینه‌ای (تیروئید کم کار و...).

عوامل رفتاری: مصرف نوشیدنی‌ها و غذاهای کم مغذی و پرکالری مثل آب نبات، فست فود، نوشابه و میان وعده، غذا خوردن زیاد، استفاده طولانی مدت از تبلت، موبایل یا رایانه، تماشای طولانی مدت تلویزیون، نداشتن فعالیت بدنی منظم.

بررسی عوارض چاقی کودکان

چاقی کودکان میتونه سلامت جسمی و روانی اونها رو به خطر بندازه و عوارض زیر رو به همراه داشته‌باشه:

· اختلالات روانی (اضطراب، افسردگی، قلدری، انزوای اجتماعی و عزت نفس پایین)

· مشکلات گوارشی مثل رفلاکس و سوزش سر دل

· عدم تعادل هورمونی و عادت ماهیانه نامنظم

· مشکلات ارتوپدی و شکستگی‌های استخوانی

· بیماری کلیوی، کبد چرب یا سنگ کیسه صفرا

· اختلالات خواب (مثل آپنه انسدادی)

· دیابت غیروابسته به انسولین

· بیماری‌های قلبی و عروقی

· سندرم تخمدان پلی کیستیک

· عملکرد تحصیلی ضعیف

· استئاتوز کبدی

· کلسترول بالا

· آسم

· فشار خون بالا

آرتروز

پیشگیری از عوارض چاقی در کودکان

در ادامه راهکارهایی که به درمان چاقی کودکان کمک می‌کنند رو بررسی می‌کنیم:

· تغییر سبک زندگی: فعالیت بدنی منظم (150 الی 300 دقیقه در هفته) باعث بهتر شدن روحیه و انرژی، سوزانده شدن کالری، تقویت استخوان‌ها و ماهیچه‌ها و همچنین بهبود کیفیت خواب کودک میشه.

· آموزش دادن روش‌های کاهش استرس به کودک (تمرینات تنفسی، یوگای کودکان، پروژه‌های هنری و مدیتیشن)

· مصرف غذاهای سالم: غلات کامل، میوه‌ها و سبزیجات تازه، پروتئین‌های فاقد چربی، دانه‌ها و آجیل.

· کاهش مصرف نوشیدنی‌های شیرین مثل نوشابه‌های گازدار و آب میوه.

· مصرف کمتر غذاهای رستورانی و فست فود

داشتن خواب کافی و باکیفیت

سوالات متداول

علائم چاقی کودکان چیست؟

اضافه وزن، خستگی، تنگی نفس، درد مفاصل، دررفتگی لگن، خروپف و آپنه خواب، کشش روی شکم، پشت و باسن، بافت چربی در سینه، یبوست، رفلاکس معده به مری، بلوغ زودرس (در دختران) و بلوغ دیررس (در پسران)، از علائم چاقی کودکان هستند.

چطور میشه چاقی کودکان رو تشخیص داد؟

برای تشخیص چاقی کودکان، باید ابتدا وزن رو اندازه گرفته و سپس اون رو (برحسب کیلوگرم) بر مجذور قد (برحسب متر) تقسیم کنیم. البته ماشین حساب BMI هم میتونه برای این کار به شما کمک کنه. اگه شاخص CDC کودک از 95 درصد نمودار رشد بیشتر باشه، در مقایسه با همسالان BMI (شاخص توده بدنی) بالاتری داره. البته بررسی سابقه خانوادگی، رژیم غذایی، الگوهای خواب، شرایط روانی، ضربان قلب، فشار خون، سطح فعالیت، آزمایشات قند خون، سطح هورمون، کلسترول و عملکرد تیروئید هم میتونه برای تشخیص چاقی کودکان موثر باشه.