مدفوع نکردن نوزاد یک ماهه
اگر نوزادتان مدفوع نمی‌کند اما گاز تولید می‌کند، نگران نباشید. الگوهای مدفوع غیر منظم در نوزادان امری شایع است، زیرا بدن آن‌ها در حال تطبیق با تغییرات است. مهم‌ترین مسئله این است که بدانید چه چیزی برای نوزاد شما معمول است و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید.
دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است نوزادتان مدفوع نکند. این موضوع ممکن است برای او (و شما) ناراحت‌کننده باشد، اما در بیشتر موارد جای نگرانی نیست. در ادامه مشکلات دفع و تولید مدفوع نوزاد و راه کارهای حل این مشکلات را، آورده ایم.
هر چند وقت یکبار باید نوزاد مدفوع کند؟
در مقایسه با روزهای اولیه که به نظر می‌رسید هر بار تغییر پوشک همراه با مدفوع است، با گذشت چند هفته تا چند ماه، نوزادتان به طور طبیعی کمتر مدفوع می‌کند.
دامنه‌ای از وضعیت‌های سالم برای تعداد دفعات مدفوع نوزاد وجود دارد. برخی نوزادان ۲ ماهه یا بزرگتر روزانه یا حتی هر چند روز یک بار مدفوع می‌کنند. حتی اگر نوزاد شما کمتر مدفوع می‌کند، باید مدفوع نرم و با دفع آسان باشد.
شیر مادر، شیر خشک و غذاهای جامد
تعداد دفعات مدفوع بستگی به نوع تغذیه نوزاد دارد. اگر نوزاد شما تنها با شیر مادر تغذیه می‌شود، ممکن است هر روز مدفوع نکند. این به این دلیل است که بدن او می‌تواند تقریبا تمام مواد موجود در شیر مادر را جذب کند و چیزی برای دفع باقی نمی‌ماند. بعد از حدود ۳ تا ۶ هفته، ممکن است حتی یک هفته بدون مدفوع بگذرد.
اگر نوزاد شما با شیر خشک تغذیه می‌شود، باید حداقل یک بار هر چند روز مدفوع کند. اما برخی نوزادان روزانه یا حتی چند بار در روز مدفوع می‌کنند. این موارد همه در دامنه‌ی طبیعی قرار دارند.
به دلیل تفاوت در شکل ظاهری مدفوع نوزاد، گاهی تشخیص اسهال مشکل است. علائم می‌تواند شامل مدفوع کردن بیش از یک بار همزمان با هر وعده غذایی یا مدفوعی که به مرور زمان آبکی‌تر می‌شود باشد. اگر متوجه هر یک از این علائم شدید، با پزشک نوزادتان تماس بگیرید.
با شروع مصرف غذاهای جامد، همه چیز تغییر می‌کند. شما به زودی متوجه می‌شوید کدام غذاها باعث تولید گاز و عدم دفع مدفوع می‌شوند و کدام غذاها دستگاه گوارش نوزادتان را سریعاً به حرکت در می‌آورند.
تغییر رنگ و بافت مدفوع نوزاد
تغییرات در بافت و بو و رنگ مدفوع نوزادان مورد انتظار است. در واقع، مدفوع نوزادتان ممکن است بین چندین رنگ قهوه‌ای، زرد و سبز تغییر کند، بسته به نوع تغذیه‌ی او. مدفوع سفید، قرمز یا سیاه ممکن است نشانه‌ی مشکل سلامتی باشد. اگر این تغییرات را مشاهده کردید، بلافاصله با پزشک نوزادتان مشورت کنید. همچنین اگر خون در مدفوع مشاهده کردید یا نوزادتان بیمار به نظر می‌رسد، باید به پزشک مراجعه کنید. اگر مدفوع نوزادتان سفت یا خشک است، با پزشک مشورت کنید.
اگر نوزادتان با شیر خشک تغذیه می‌شود، کمتر از یک بار در روز مدفوع می‌کند و به نظر می‌رسد تلاش زیادی می‌کند، این نیز می‌تواند نشانه‌ی یبوست باشد و نیاز به مشورت با پزشک است.
دلایل دفع گاز بدون دفع مدفوع
گاهی اوقات نوزاد ممکن است دچار یبوست شود. در واقع، تا ۳۰ درصد از کودکان دچار یبوست می شوند. این ممکن است باعث شود نوزادتان گاز تولید کند، حتی اگر مدفوع نکند. و زمانی که مدفوع می‌کنند، مدفوع سفت است.
از سوی دیگر، نوزادتان ممکن است بین دفعات مدفوع کردن، گاز تولید کند بدون اینکه یبوست داشته باشد. دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است این اتفاق بیفتد. نوزادان گاهی هوا را قورت می‌دهند که می‌تواند منجر به تولید گاز شود.
برخی نوزادان به طور طبیعی گاز بیشتری تولید می‌کنند. اما اگر نوزادتان به نظر می‌رسد درد ناشی از دفع گاز دارد، با پزشک مشورت کنید.
نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند
خبر خوب این است که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمتر دچار یبوست می‌شوند زیرا شیر مادر به طور کلی راحت‌تر هضم می‌شود.
اگر نوزادتان را با شیر مادر تغذیه می‌کنید، تغییرات در شیرتان ممکن است به فرکانس دفع مدفوع نوزادتان مرتبط باشد. حدود ۶ هفته بعد از تولد، شیر شما کمتر یا بدون اثری از ماده زردرنگ به نام کلستروم خواهد بود. کلستروم حاوی پروتئین اضافی، آنتی‌بادی‌ها و سایر مواد مغذی است.
این مایع یکی از بخش‌های شیر مادر است که به تقویت سیستم ایمنی نوزادتان در برابر میکروب‌ها کمک می‌کند. کلستروم ممکن است مانند یک ملین عمل کند و به نوزاد کمک کند در هفته‌های اول زندگی بهتر مدفوع کند.
این ممکن است یکی از دلایلی باشد که نوزادان تازه متولد شده چندین بار در روز مدفوع می‌کنند. زمانی که کلستروم کمتری وجود دارد یا اصلاً وجود ندارد، نوزاد ممکن است کمتر مدفوع کند.
نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌شوند
اگر نوزادتان با شیر خشک تغذیه می‌شود، ممکن است در صورت قورت دادن هوا هنگام تغذیه یا تغییر نوع شیر خشک، گاز تولید کند. دستگاه گوارش نوزاد ممکن است به این تغییرات حساس باشد.
مقداری گاز برای همه نوزادان طبیعی است و برخی نوزادان به طور طبیعی گاز بیشتری تولید می‌کنند. اگر نوزادتان گاز تولید می‌کند، لزوماً به معنای مشکل نیست یا نیازی به تغییر چیزی برای "اصلاح" آن ندارید.
نوزادانی (کودکانی) که غذاهای جامد می‌خورند
زمانی که نوزادتان شروع به مصرف غذاهای جامد می‌کند، ممکن است دوباره دچار مشکلات دفع گازی بدون مدفوع شود. دادن غذاهای جامد و جدید به نوزاد ممکن است باعث تغییرات کوچک در هضم شود.
بهتر است غذاهای جدید را یکی یکی به کودک بدهید. این کار می‌تواند به شما کمک کند حساسیت‌ها یا غذاهایی که باعث مشکلات گاز یا مدفوع می‌شوند را شناسایی کنید.
آیا نوزاد من یبوست دارد؟
اگر نوزادتان گاز تولید می‌کند ولی مدفوع نمی‌کند، به دنبال دیگر علائم و نشانه‌های یبوست باشید:
- گریه بیش از حد یا تحریک‌پذیری
- کاهش اشتها
- تلاش شدید یا قرمز شدن بدون مدفوع کردن
- مدفوع کوچک و سخت (زمانی که مدفوع می‌کنند)
- مدفوع خشک (زمانی که مدفوع می‌کنند)
در صورت دفع گاز بدون مدفوع چه باید کرد؟
در بیشتر موارد، گاز و یبوست نوزادتان به خودی خود حل خواهد شد زیرا سیستم گوارش او یاد می‌گیرد چگونه کار کند. گاهی اوقات ممکن است نیاز به یک کمک کوچک باشد. گاهی با تغییر در رژیم غذایی مادری که شیر می دهد یا تغییر نوع شیر خشک مصرفی و یا حتی اقداماتی مثل ماساژ شکم با روغن زیتون و… می توان به نتیجه خوبی رسید.
چه زمانی با پزشک تماس بگیرید؟
اگر نوزاد تازه متولد شده (زیر۶ هفته) اصلاً مدفوع نمی‌کند یا خیلی کم مدفوع می‌کند، فوراً به پزشک مراجعه کنید. در موارد نادر، عدم مدفوع ممکن است نشانه یک مشکل زمینه‌ای باشد. به دنبال دیگر علائم مانند:
- استفراغ
- امتناع از تغذیه
- گریه شدید
- بزرگ شدن شکم
- قوس دادن به پشت
- تب
- خون در مدفوع
هر زمان که خون در مدفوع نوزادتان مشاهده کردید، مهم است که فوراً با پزشک مشورت کنید.
نوزادانی که بالای ۶ هفته هستند ممکن است گاهی دچار یبوست شوند. اگر نوزادتان بیش از یک هفته مدفوع نکرده یا اگر چندین بار مدفوع سفت و خشک داشته باشد، با پزشک مشورت کنید.
درمان‌های خانگی که می‌توانید امتحان کنید (با اجازه پزشک)
- مایعات: اگر نوزادتان بالای ۶ ماه است، می‌توانید مقداری آب گرم به او بدهید.
- غذا: اگر نوزادتان غذاهای جامد می‌خورد، به او غذاهای فیبردار بدهید تا مدفوع را عبور دهند. پوره آلو یا میوه‌ها را امتحان کنید. غذاهای فیبردار اغلب کمک می‌کنند تا کودک مدفوع کند.
- ورزش: ممکن است نوزادتان نیاز به حرکت داشته باشد تا مدفوع کند. حرکت دادن پاهای نوزاد به حالت دوچرخه‌سواری ممکن است به کار کردن دستگاه گوارش کمک کند.
- ماساژ و حمام گرم: سعی کنید شکم و بدن نوزادتان را ماساژ دهید. این کار ممکن است او را آرام کند و به حرکت گوارش کمک کند. همچنین می‌توانید یک حمام گرم امتحان کنید تا او را آرام کند.
- داروها: اگر هیچ‌کدام از تغییرات در تغذیه، رژیم غذایی یا ورزش کمک نکرد، پزشک ممکن است توصیه کند از شیاف گلیسرین نوزادان استفاده کنید. این شیاف‌ها باید در مقعد نوزاد قرار داده شوند، ممکن است نوزادتان پس از یک دفع مدفوع خوب آرامش پیدا کند و به خوبی بخوابد. اما حتماً ابتدا با پزشک نوزادتان مشورت کنید اگر قصد استفاده از این گزینه را دارید.
نتیجه گیری
اگر نوزادتان گاز تولید می‌کند اما مدفوع نمی‌کند، نگران نباشید. اینها علائم رایجی در نوزادان هستند زیرا یاد می‌گیرند چگونه غذا بخورند و هضم کنند. با این حال، ممکن است نوزادتان دچار یبوست شده باشد.
در صورت عدم مدفوع نوزاد تازه متولد شده (زیر۶هفته) بلافاصله با پزشک تماس بگیرید. همچنین اگر نوزادتان (در هر سنی) بیش از ۵ تا ۷ روز یبوست دارد یا اگر علائم دیگر نیز دارد، با پزشک مشورت کنید.
