واکسنهای ضروری و نیمه ضروری نوزادان تا یکسالگی
واکسن‌ها نقش حیاتی در حفظ سلامت نوزادان دارند و از ابتلا به بسیاری از بیماری‌های خطرناک جلوگیری می‌کنند. از بدو تولد تا یکسالگی، نوزادان به چندین واکسن ضروری و نیمه‌ضروری نیاز دارند که هرکدام در محافظت از آن‌ها در برابر بیماری‌های خاص مؤثر هستند. در این مقاله به بررسی واکسنهای ضروری و نیمه‌ضروری نوزادان تا یکسالگی، اهمیت آن‌ها و عوارض ممکن می‌پردازیم.
اهمیت واکسن‌ها
واکسن‌ها با تحریک سیستم ایمنی بدن به تولید آنتی‌بادی‌ها، بدن را در برابر بیماری‌های عفونی محافظت می‌کنند. این آنتی‌بادی‌ها به محض ورود عامل بیماری‌زا به بدن، به مقابله با آن پرداخته و از پیشرفت بیماری جلوگیری می‌کنند. با واکسیناسیون، نوزادان در برابر بیماری‌های خطرناکی که می‌توانند به مرگ یا عوارض جدی منجر شوند، محافظت می‌شوند.
واکسنهای ضروری
-
واکسن ب ث ژ (BCG)
این واکسن در بدو تولد تزریق می‌شود و از نوزادان در برابر بیماری سل محافظت می‌کند. سل یکی از بیماری‌های عفونی جدی است که می‌تواند به ریه‌ها و سایر قسمت‌های بدن آسیب برساند.
اهمیت: محافظت در برابر سل، که یک بیماری مرگبار و مسری است.
عوارض جانبی: قرمزی، تورم و درد در محل تزریق، تشکیل آبسه کوچک.
این واکسن نیز در بدو تولد و سپس در دو مرحله دیگر در 1 و 6 ماهگی تزریق می‌شود. هپاتیت ب یک ویروس خطرناک است که می‌تواند به کبد آسیب برساند و باعث بیماری‌های مزمن شود.
اهمیت: جلوگیری از ابتلا به هپاتیت ب و کاهش خطر بیماری‌های کبدی.
عوارض جانبی: قرمزی و درد در محل تزریق، تب خفیف.
-
واکسن سه‌گانه (DTP)
این واکسن در 2، 4 و 6 ماهگی تزریق می‌شود و از نوزادان در برابر دیفتری، کزاز و سیاه‌سرفه محافظت می‌کند.
اهمیت: محافظت در برابر سه بیماری خطرناک که می‌توانند به عفونت‌های شدید و مرگ منجر شوند.
عوارض جانبی: تورم و درد در محل تزریق، تب، بی‌قراری.
-
واکسن فلج اطفال (OPV و IPV)
این واکسن به دو صورت خوراکی (OPV) و تزریقی (IPV) در 2، 4 و 6 ماهگی تزریق می‌شود. فلج اطفال یک بیماری ویروسی است که می‌تواند به فلج دائمی منجر شود.
اهمیت: جلوگیری از فلج و کاهش خطر انتقال ویروس فلج اطفال.
عوارض جانبی: قرمزی و درد در محل تزریق، تب خفیف.
-
واکسن هموفیلوس آنفلوآنزا نوع ب (Hib)
این واکسن نیز در 2، 4 و 6 ماهگی تزریق می‌شود و از نوزادان در برابر بیماری‌های ناشی از باکتری هموفیلوس آنفلوآنزا نوع ب، مانند مننژیت و ذات‌الریه، محافظت می‌کند.
اهمیت: کاهش خطر ابتلا به مننژیت و عفونت‌های شدید دیگر.
عوارض جانبی: قرمزی و درد در محل تزریق، تب خفیف.
واکسنهای نیمه‌ضروری
-
واکسن روتاویروس
این واکسن در 2 و 4 ماهگی به صورت خوراکی داده می‌شود و از نوزادان در برابر ویروس روتا که باعث اسهال شدید و استفراغ می‌شود، محافظت می‌کند.
اهمیت: جلوگیری از کم‌آبی بدن و عفونت‌های شدید گوارشی.
عوارض جانبی: تحریک‌پذیری، اسهال خفیف.
-
واکسن پنوموکوک
این واکسن در 2، 4 و 6 ماهگی تزریق می‌شود و از نوزادان در برابر بیماری‌های ناشی از باکتری پنوموکوک، مانند ذات‌الریه و مننژیت، محافظت می‌کند.
اهمیت: کاهش خطر عفونت‌های شدید و مرگ‌ومیر ناشی از باکتری پنوموکوک.
عوارض جانبی: قرمزی و درد در محل تزریق، تب، بی‌قراری.
-
واکسن مننگوکوک
این واکسن در برخی کشورها به عنوان واکسن نیمه‌ضروری تجویز می‌شود و از نوزادان در برابر بیماری مننژیت مننگوکوکی محافظت می‌کند.
اهمیت: جلوگیری از عفونت مننژیت که می‌تواند به سرعت پیشرفت کرده و به مرگ منجر شود.
عوارض جانبی: قرمزی و درد در محل تزریق، تب خفیف.
عوارض واکسن‌ها
عوارض واکسن‌ها معمولاً خفیف و گذرا هستند و شامل قرمزی، تورم، درد در محل تزریق و تب می‌شوند. در موارد نادر، واکنش‌های شدیدتری مانند واکنش‌های آلرژیک ممکن است رخ دهد، اما مزایای واکسیناسیون به مراتب بیشتر از خطرات احتمالی آن است.
واکسنهای ضروری و نیمه‌ضروری نقش مهمی در حفظ سلامت نوزادان دارند و از ابتلا به بیماری‌های خطرناک جلوگیری می‌کنند. با توجه به اهمیت این واکسن‌ها و عوارض جانبی خفیف و گذرای آن‌ها، والدین باید طبق برنامه‌های واکسیناسیون توصیه شده توسط سازمان‌های بهداشتی، اقدام به واکسینه کردن نوزادان خود کنند تا از سلامت و ایمنی آن‌ها در برابر بیماری‌های مختلف اطمینان حاصل کنند.
