آفتاب با پوست ما چه می‌کند، ما با آن چه کنیم؟
آفتاب‌سوختگی آسیبی است که در اثر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) به پوست وارد می‌شود. قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش در طولانی‌مدت باعث قرمزی، درد و التهاب پوست می‌گردد و معمولاً این حالت تا چندروز ادامه خواهد داشت. اشعه ماوراء بنفش پوست را وادار می‌کند که رنگدانه‌ای به نام ملانین بسازد تا بیشتر از خود محافظت کند و همین شرایط باعث تغییر رنگ پوست می‌شود. زمانی که تشعشعات بیشتری نسبت به حجم ملانین وجود داشته باشد، پوست دچار آفتاب‌سوختگی می‌شود.
آفتاب‌سوختگی تحت شرایط مختلفی ایجاد می‌شود؛ در اتاقک سولاریوم، زیر تابش مستقیم خورشید، همچنین هنگام شنا یا قدم زدن در برف به دلیل انعکاس نور خورشید از سطح برف، یخ یا آب، امکان آفتاب‌سوختگی وجود دارد. پرتو فرابنفش در ابتدا می‌تواند منجر به آسیب نامرئی به پوست شود. با این وجود، آفتاب سوختگی شدید و متعدد باعث پیری زودرس پوست و متعاقباً بروز سرطان می‌شود.
اشعه‌های مضر خورشید چگونه به پوست آسیب می‌زنند؟
هیچ‌کس نمی‌خواهد در تابستان پوستش قرمز و پوسته پوسته شود و درد کند. اما، می‌دانستید حتی هنگامی که این اثرات ناخوشایند از بین می‌روند هم آسیب خورشید بر پوست باقی می‌ماند؟
هر زمان که پوستتان آفتاب سوخته می‌شود، با دو اشعه آسیب می‌بیند: اشعه‌هایUVA UVB. اشعه فرابنفش UVA کلاژن‌های پوست را می‌شکند. همچنین، سلول‌های پوست را در معرض پیری زودرس قرار می‌دهد. اشعه فرابنفش UVB به «اشعه سوزاننده» معروف است. این اشعه‌ها پوستتان را برنزه می‌کنند و به DNA شما آسیب می‌زنند.
مشکل در معرض خورشید قرار گرفتن فقط آفتاب سوختگی نیست. آسیبی که آفتاب به پوست شما وارد می‌کند هرگز از بین نمی‌رود. یادتان باشد رنگ برنز پوستتان هر سال در زمستان از بین می‌رود. اما، آسیب‌های خورشید به DNA شما باقی خواهد ماند. در آخر، تحمل DNA به آستانه‌اش می‌رسد و نمی‌تواند آسیب بیشتری را بپذیرد. در نتیجه DNA جهش می‌کند و در این مرحله است که سرطان در بدن رشد می‌کند.
چه کسانی آفتاب سوخته می‌شوند؟
هر کسی که در معرض تابش اشعه فرابنفش (UV) باشد، ممکن است پوستش آفتاب سوخته شود. با این وجود، بعضی افراد نسبت به آفتاب سوختگی حساس‌تر هستند.
اگر ویژگی‌های زیر را دارید، وقتی در معرض خورشید قرار می‌گیرید باید بسیار مراقب باشید:
- پوستتان سفید یا قهوه‌ای روشن است.
- کک و مک دارید یا موهایتان قرمز یا روشن است.
- پوستتان در آفتاب به جای برنزه شدن، می‌سوزد.
- خال‌های زیادی دارید.
- به علت یک بیماری زمینه‌ای، مشکلات پوستی برایتان ایجاد شده است و فقط بعضی مواقع در معرض تابش خورشید قرار می‌گیرید، مثلاً فقط تعطیلات.
- در محیطی با آب و هوای خیلی گرم زندگی می‌کنید؛ جایی که خورشید همیشه شدید می‌تابد.
- سابقه خانوادگی سرطان پوست دارید.
چگونه می‌توان از آفتاب‌سوختگی جلوگیری کرد؟
- با اجتناب از قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش می‌توانید به سادگی از آفتاب‌سوختگی جلوگیری کنید. حتی زمانی که هوا خنک یا ابری است، باز هم امکان تابش این اشعه وجود دارد. بهترین راه جلوگیری از آفتاب‌سوختگی این است که بین ساعت ۹ صبح تا ۴ بعد از ظهر در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
- در زمان تابش شدید نور خورشید، اگر قصد بیرون رفتن از منزل را دارید، لباس‌هایی بپوشید که تا حد امکان پوست را بپوشاند.
- از ضد آفتاب‌هایی با SPF۳۰+ استفاده کنید. کرم ضد آفتاب برای نوزادان زیر ۶ ماه توصیه نمی‌شود. بهترین توصیه برای جلوگیری از آفتاب‌سوختگی نوزادان این است که آنها را از نور خورشید دور نگه دارید.
- برای محافظت از صورت، سر، گردن و گوش‌ها، بهتر است از کلاه لبه‌دار استفاده کنید.
- در سایه قدم بزنید.
- عینک آفتابی بزنید تا از چشم‌ها در برابر نور شدید محافظت کنید.
- شما همچنین می‌توانید شاخص UV آب و هوا را بررسی کنید. هنگامی که شاخص UV از ۳ بالاتر است، اشعه‌های خورشید به‌قدری قوی هستند که به پوست آسیب می‌رسانند و هشدار UV توسط اداره هواشناسی صادر می‌شود. در این شرایط باید به طور جدی در برابر آفتاب، از خود از محافظت کنید.
هشدار UV در وب‌سایت اداره هواشناسی، در پیش‌بینی‌های هواشناسی رادیویی و تلویزیونی و حتی در نرم‌افزارهای تلفن همراه گزارش می‌شود.
