اضافه وزن می تواند خطر ابتلای کودک به مشکلات مربوط به سلامتی مانند بیماری های قلبی و دیابت را افزایش دهد. اگر کودک در این سن کمی اضافه وزن دارد، نگران نباشید اما حتما با پزشک کودک در این خصوص صحبت کنید. پزشک می تواند مشخص کند که این میزان اضافه وزن مشکلی ایجاد خواهد کرد یا نه تا در صورت وجود مشکل از راهکارهای مناسب استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که داشتن کمی اضافه وزن در کودکی می تواند منجر به چاقی در بزرگسالی شود اما در عین حال ممکن است مرحله ای گذرا باشد که در این سن طبیعی است. بنابراین اگر کودک خردسالتان کمی سنگین به نظر می رسد همراه با تغییرات بدن که در سال های آینده رخ خواهد داد و با بلندتر شدن قدشان به وزن طبیعی برمی گردند. کودک خردسال شما بیشتر در حال رشد است که با افزایش وزن در بزرگسالان تفاوت دارد. اگر کودک شما قبلا اضافه وزن داشته و در حال حاضر هم این روند ادامه دارد، احتمال چاقی او افزایش پیدا کرده است.
پزشک کودک وزن و قد او را اندازه گیری می کند و این اعداد را با جدول رشد نرمال کودکان مقایسه می کند. امروزه پزشکان از نمودارهای رشد جدیدی استفاده می کنند که بر اساس شاخص توده بدنی (BMI) است و تناسب قد و وزن کودک را در نظر می گیرند. شاخص توده بدنی در مقایسه با اندازه گیری وزن، مقیاس بهتری برای تشخیص چاقی کودک است. در حالی که BMI برای بزرگسالان با یک فرمول ساده محاسبه می شود، این شاخص برای کودکان بر اساس جنسیت و سن متفاوت است تا تغییرات بدنی که در خلال رشد اتفاق می افتد را در محاسبه لحاظ کند.
این نمودار مانند همه نمودارهای رشد دیگر کودک را با همسالانش مقایسه می کند. اگر BMI کودک در محدوده 85 درصد قرار بگیرد – به این معنی که وزنش از 85 درصد کودکان همسال و همسنش بیشتر است – باید در مورد وزنش نگران باشید و اگر در محدوده 95 درصد قرار بگیرد در وضعیت کاملا نامناسب قرار دارد. علاوه بر قد و وزن خود کودک، پزشک وزن والدین و سلامت کلی آنها را هم در نظر می گیرد.
پزشکان معمولا در صورت لزوم و در موارد خاص رژیم های پیشگیرانه یا برنامه کاهش وزن را توصیه می کنند. در واقع رژیم غذایی پیشگیرانه اگر به طور دقیق تحت نظارت قرار نگیرد می تواند برای سلامتی کودک مضر باشد و با رشد و تکامل او تداخل پیدا کرده و آن را دچار اشکال کند. در بیشتر موارد هدف حفظ وزن کودک با یک رژیم غذایی سلامت است تا با رشد کودک تناسب قد و وزنش تناسب بیشتری داشته باشند.
در مورد اینکه چگونه می توانید عادت های مناسب غذایی را در کودک ایجاد کنید، از پزشک سوال کنید. ممکن است پزشک تغذیه بر اساس هرم غذایی را توصیه کند که بر اساس آن باید هر روز به کودک سه واحد سبزی و دو واحد میوه بدهید و علاوه بر آن شیر، گوشت و غلات هم باید به شکل روزانه مصرف شوند. بهتر است شیرینی و خوراکی های دیگری که کالری زیاد و ارزش غذایی کمی دارند را از رژیم غذایی کودک حذف کنید. می توانید برای دریافت یک برنامه غذایی متعادل به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید.
به یاد داشته باشید اگر همه اعضای خانواده در همه وعده ها و میان وعده ها غذای سالم بخورند و ورزش کنند پیروی از این شیوه برای کودک خردسال آسان تر خواهد بود.
به کودک کمک کنید تا عادت های بدی که منجر به اضافه وزن او می شوند را کنار بگذارد :
میان وعده های غیرضروری : مصرف خوراکی هایی مانند چیپس یا بیسکوئیت و شیرینی را محدود یا به طور کلی حذف کنید و میوه های تازه، سبزیجات، پودینگ های کم چرب، ماست و پنیر را جایگزین کنید و به کودک اجازه ندهید تمام روز مشغول خوردن باشد.
خوردن هنگام تماشای تلویزیون : کودکی که هیجان زده است نمی تواند احساس سیری را تشخیص دهد. به کودک کمک کنید تا نشانه های سیری را بشناسد و یاد بگیرد که به صدای بدنش گوش کند و وقتی احساس کرد سیر شده است از خوردن دست بکشد.
مصرف زیاد آب میوه یا نوشیدنی های گازدار : اگر از نوشیدنی های شیرین استفاده می کنید، آنها را برای موقعیت های ویژه نگه دارید. آب میوه می تواند به عنوان جایگزین میوه استفاده شود اما نوشیدن مقدار زیاد آن باعث پر شدن شکم کودک می شود و باعث می شود زمان خوردن وعده های اصلی احساس گرسنگی نکند و در نتیجه مواد غذایی لازم به بدنش نرسد. میزان مصرف آب میوه را به حدود 170 گرم در روز محدود کنید.
از میان وعده های کارخانه ای استفاده نکنید : بیشتر این خوراکی ها ارزش غذایی زیادی ندارند. اگر می خواهید همراه کودک از خانه خارج شوید و ممکن است به یک میان وعده نیاز پیدا کنید، در خانه یک میان وعده سالم تهیه و بسته بندی کنید و همراهتان ببرید.
تماشای زیاد تلویزیون یا کامپیوتر : کودکان می توانند برای ساعت های در مقابل تلویزیون یا کامپیوتر بنشینند. علاوه بر این تبلیغات تلویزیونی کودکان را به مصرف غذاهای پر کالری که ارزش غذایی بسیار کمی دارند، تشویق می کند. برای تشویق کودک به انجام فعالیت های فیزیکی از قرار دادن تلویزیون در اتاق کودک خودداری کنید.
پرخوری : به کودک اجازه ندهید در وعده های اصلی غذایی پرخوری کند.
به جای تمسخر و اذیت کردن کودک به خاطر وزنش که بیشتر باعث بی انگیزگی و عاصی شدن او می شود، به او فرصت انتخاب غذای سالم و انجام فعالیت های بدنی را بدهید و در صورت انجام آنها حتما برایش یک تشویق مناسب در نظر بگیرید. فراموش نکنید که خودتان به عنوان مهمترین و تاثیرگذارترین الگوی کودک به شکل مناسب تغذیه کنید. خصوصا برای خردسالان اهمیت الگوسازی تغذیه و سبک زندگی سالم توسط والدین جایگزین ندارد چون کودکان همان کاری را انجام می دهند که می بینند.
بهتر است در خانه زیاد در مورد وزن کودک صحبت نکنید چون این کار می تواند منجر به اضطراب کودک شود. به هر حال اگ BMI کودک بالای 95 درصد است، احتمالا پزشک برای کنترل پیشرفت کودک از شما می خواهد که او را هر ماه یکبار نزد وی ببرید. سعی کنید به جای تمرکز بر وزن کودک بر شکل دهی و پرورش عادت های سالم تمرکز کنید و مراجعات ماهانه به پزشک را به کابوس کودک تبدیل نکنید.
انجام تمرینات ورزشی کلید کنترل وزن است اما متاسفانه بسیاری از کودکان به اندازه کافی تحرک ندارند. بر اساس آخرین تحقیقات هر کودک باید حداقل 60 دقیقه در روز فعالیت داشته باشد. انجام این تمرینات به همراه والدین نتیجه بهتری خواهد داشت. به جای آنکه بعد از شام روی مبل دراز بکشید، همراه خانواده به پیاده روی بروید یا با کودک دوچرخه سواری کنید. اگر نمی خواهید از خانه خارج شوید می توانید فعالیت های شاد فیزیک مثل رقصیدن انجام دهید. در طول روز هم سعی کنید به جای استفاده از ماشین بیشتر پیاده روی کنید یا به جای استفده از آسانسور از پله ها بالا بروید. برای بیشتر کودکان تشویق آنها به صرف زمان طولانی در فضاهای بیرون از خانه منجر به افزایش فعالیت فیزیکی آنها خواهد شد.
شما می توانید با آموزش تغذیه مناسب و تاکید بر اهمیت انجام فعالیت های بدنی، به کودک کمک کنید تا با غلبه بر مشکلات اضافه وزن در آینده به عنوان یک فرد بزرگسال سالم زندگی کند. حتی اگر کودک هیچ وقت به وزن نرمال نرسد اما با تغذیه مناسب و فعالیت بدنی کافی سالم تر خواهد بود.
تحریریه نی نی سایت
