دیسفاژی!
متخصصان مشکلاتی رو که افراد مختلف به ویژه مادران باردار در زمان بلع دارن رو تحت عنوان دیسفاژی معرفی می‌کنن. بروز پدیده اختلال بلع در بارداری رو می‌شه نشونه‌ای برای وجود مشکل در گلو و مری در نظر گرفت. حالا ممکنه برای یکسری از مادران باردار این سوال پیش بیاد که اصلا مری کدوم قسمت از بدنه. در واقع مری لوله عضلانی که عمل انتقال غذا و مایعات را از پشت دهان به معده انجام می‌ده.
اختلال در عمل بلع یعنی چه؟
همانطور که خود شما هم می‌دونین دیسفاژی ممکنه برای هرکسی اتفاق بیفته. اما در افراد مسن، نوزادان و افرادی که مشکلات مغزی یا سیستم عصبی دارند احتمال بروز اختلال در بلع شایع‌تر از سایر افراد دیگست. در واقع علائم مختلفی می‌تونه عملکرد درست گلو و مری رو در بدن انسان‌ها و به ویژه مادران باردار مختل کنه. برخی از دلایل بروز اختلال در بلع چندان اهمیت ندارن اما بعضی اوقات این مشکل می‌تونه نشانه بروز یک مشکل جدی در بدن بیمار باشه. یادتون باشه اگه در شرایط عادی و به طور مکرر در زمان بلع غذا و آشامیدنی‌ها دچار مشکل می‌شین حتما مراجعه به پزشک رو در اولویت برنامه‌های خودتون قرار بدین.چه چیزی باعث بروز این مشکل در بدن بیماران و مادران باردار می‌شه؟
به طور معمول ماهیچه‌های گلو و مری در حالت عادی در زمان بلعیدن غذا به صورت طبیعی منقبض و منبسط می‌شن. انقباض ماهیچه‌های گلو و مری باعث می‌شه تا غذا و مایعات بدون مشکل از دهان به معده منتقل بشن. اما گاهی وقت‌ها به ویژه در دوران بارداری انتقال غذا و مایعات به معده به راحتی و بدون مشکل انجام نمی‌شه. در حالت عادی دو نوع مشکل اصلی می‌تونه باعث بروز اختلال بلع در بارداری بشه. در حالت اول ممکنه که ماهیچه‌ها و اعصابی که به حرکت غذا از طریق گلو و مری به معده کمک می‌کنن دچار مشکل شده باشن. این مشکل در شرایطی اتفاق می‌افته که فرد دچار سکته مغزی و یا آسیب مغزی، نخاعی شده. ممکنه دیسفاژی زمانی که مشکل خاصی در سیستم عصبی فرد ایجاد شده هم رخ بده.بیماری‌هایی مثل سندرم پس از فلج اطفال، مولتیپل اسکلروزیس( MS)، دیستروفی عضلانی( نوعی اختلال در زمان رشد عضلات) و یا بیماری پارکینسون می‌تونه دلیل بروز مشکل دیسفاژی در بیماران باشه. بروز مشکل در سیستم ایمنی که باعث تورم (التهاب) و ضعف ماهیچه‌های گلو بشه هم می‌تونه از دلایل بروز مشکل در بلع باشه. اسپاسم مری هم از دلایل دیگه‌ی بروز مشکل در زمان بلع غذاست. اسپاسم مری به این معنیه که ماهیچه‌های مری به طور ناگهانی منقبض می‌شن. گاهی وقت‌ها بروز اسپاسم می‌تونه باعث مسدود شدن مسیر انتقال غذا به معده بشه. اسکلرودرمی هم از دلایل دیگه‌ایه که برای مشکل دیسفاژی مطرح شده. در این حالت بافت‌های مری سخت و باریک می‌شن.
بررسی برخی دیگه از دلایل بروز مشکل بلع در بارداری
اسکلرودرمی می تونه باعث ضعیف شدن عضله تحتانی مری بشه. این اتفاق باعث می‌شه غذا و اسید معده به گلو و دهان مادر باردار برگرده. گیر کردن چیزی در مسیر گلو و مری هم می‌تونه باعث اختلال بلع در بارداری بشه. اگه شما به بیماری رفلاکس معده (GERD) مبتلا باشین هم ممکنه دچار مشکلات بلع بشین. در واقع هنگامی که اسید معده به طور منظم به مری شما برمی‌گرده می‌تونه باعث ایجاد زخم در مری مادر باردار بشه. در نهایت این زخم‌ها می‌تونن باعث باریک شدن مسیر مری بشن. ازوفاژیت یا التهاب مری، می‌تونه ناشی از مشکلات مختلفی مثل رفلاکس معده یا GERD و یا بروز عفونت در مری باشه. همچنین می‌تونه ناشی از بروز یک واکنش آلرژیک به غذایی خاص یا چیزهای موجود در هوا هم اتفاق بیفته. بروز دیورتیکول یا کیسه‌های کوچک در دیواره مری یا گلو هم می‌تونه باعث بروز مشکل دیسفاژی در مادر باردار بشه.از دلایل دیگه‌ی بروز این مشکل می‌شه به تومورهای مری و یا توده‌هایی که در خارج از مری قرار دارن اشاره کرد. خشکی دهان هم می‌تونه مشکل دیسفاژی رو در مادرای باردار بدتر کنه. در واقع نداشتن بزاق کافی در دهان می‌تونه عمل بلع غذا رو در مادران سخت کنه و همین امر هم باعث می‌شه انتقال غذا از گلو به معده قدری دشوار بشه. حالا شما مادر عزیز باید توجه داشته باشین که خشکی دهان می‌تونه به خاطر مصرف بعضی از داروها و یا به خاطر مشکلات سلامتی شما باشه.
علائم اختلال بلع در بارداری چیه؟
دیسفاژی می‌تونه گاهی شما رو درگیر کنه و به همون سرعت هم رفع بشه. به هر حال بروز این مشکل می‌تونه به صورت خفیف یا شدید در مادر باردار اتفاق بیفته و یا به مرور شرایط مادر رو سخت‌تر کنه. اگه شما هم به عنوان یک مادر باردار دچار دیسفاژی شدین ممکنه یکی از این علائم رو نشون بدین:هنگام قورت دادن دچار تنگی نفس، احساس خفگی و یا سرفه می‌شین.
بعد از قورت دادن غذا یا مایعات شاهد برگشت غذا و مایعات از طریق ، دهان یا بینی خودتون هستین.
زمانی که احساس کنین که غذا یا مایعات در قسمتی از گلو یا قفسه سینه شما گیر کرده.
در هنگام قورت دادن احساس درد دارین.
زمانی که احساس درد یا فشار در قفسه سینه یا سوزش سر دل دارین.
شاهد کاهش وزن به دلیل عدم دریافت مقدار کافی غذا و مایعات به بدن‌تون باشین.
مشکل در بلع (دیسفاژی) را چطوری درمان می‌کنن؟
در درجه اول باید بدونین که علت بروز دیسفاژی در بارداری از مهمترین دلایل تشخیص نوع درمان توسط پزشکه. در واقع پزشک با بررسی این‌که چه چیزی باعث دیسفاژی شما شده نسبت به درمان ما اقدام می‌کنه. به طور کلی درمان دیسفاژی شامل موارد زیر است: انجام تمرینات برای تقویت ماهیچه‌های بلع در زنان باردار. اگر مشکلی در مغز، اعصاب یا ماهیچه‌های خود دارین ممکنه لازم باشه تمریناتی را برای تقویت ماهیچه‌ها انجام بدین. این کار باعث می‌شه ماهیچه‌های با یک کار هماهنگ باعث بلع غذا بشن. برای رفع این مشکل بهتره که نوع غذاهای مصرفی خودتون رو تغییر بدین. ممکنه پزشک به شما بگه که از غذاها و مایعات خاصی استفاده کنین تا بلع برای شما یه مقدار راحت‌تر بشه. استفاده از روش آندوسکوپی در برخی موارد پزشک از یک اسکوپ بلند و نازک برای برداشتن جسمی که در مری شما گیر کرده استفاده می‌کنه. گاهی لازمه برای درمان این مشکل بیمار تحت عمل جراحی قرار بگیره.اگر چیزی مری شما را مسدود کرده (مثل تومور) و شما دچار دیسفاژی شدین ممکنه شما برای برداشتن اون نیاز به جراحی داشته باشین. اگه دچار دیسفاژی مرتبط با رفلاکس معده شدین و سوزش سر دل، یا ازوفاژیت دارین پزشک داروهایی برای درمان شما تجویز می‌کنه. این داروها از ورود اسید معده به مری شما جلوگیری می‌کنه. عفونت مری که باعث بروز مشکل دیسفاژی می‌شه هم اغلب با مصرف داروهای آنتی بیوتیک درمان می‌شه. گاهی هم در موارد خیلی نادر فردی که دچار دیسفاژی شدید شده ممکنه به لوله تغذیه نیاز داشته باشه. زیرا فرد در این شرایط قادر به دریافت مقدار کافی غذا و مایعات نیست.
