درمان یبوست نوزاد با تغییر رژیم غذایی

وقتی کودک عمل دفع را به طور منظم انجام میدهد، نشانه این است که مقدار کافی غذا را جذب و مابقی را دفع می کند. توجه داشته باشید که میزان دفع کودک می‌تواند میان کم یا زیاد متغیر باشد. بعضی از کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند، عمل دفع را  بعد از هر وعده انجام می‌دهند و بعضی دیگر ممکن است تا یک هفته یا بیشتر هم دوام بیاورند. اما باید بدانید که چه زمانی نوزاد یبوست دارد و درصدد درمان آن باشید.

چه موقع می‌گوییم نوزاد یبوست دارد؟

معمولا اگر نوزاد برای مدت طولانی عمل دفع را انجام ندهد، والدین به یبوست مشکوک می شوند و البته این مسئله مطمئنا می تواند نشانه یبوست باشد.
غلظت مدفوع کودک شاخصی برای تعریف یبوست در نوزادانی است که از شیر مادر تغذیه می‌کنند. مدفوع نوزادی که دچار یبوست است به جای آنکه شل و خمیری باشد، بیشتر شبیه گلوله‌های ریز گلی است اما به طور کلی یبوست در نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می کنند، بسیار نادر است. نوزادانی هم که با شیر خشک تغذیه می‌شوند از این قاعده مستثنی نیستند. 
زمانی که غذای کمکی وارد رژیم غذایی نوزاد می‌شود، والدین باید دوباره برای تغییر میزان، شکل و رنگ مدفوع نوزاد آماده باشند. اما به عنوان یک چارچوب مرجع، نوزادان 0 تا 4 ماه تقریبا 3 تا 4 بار در طول روز عمل دفع را انجام می‌دهند و بعد از افزودن غذای کمکی، این میزان به یک بار دفع در روز کاهش می‌یابد.

تعداد دفع ملاک یبوست نوزاد است؟

اگر نوزاد صرف نظر از اینکه از شیر مادر یا شیرخشک تغذیه می‌کند، تا روز پنجم بعد از تولد حداقل چندین بار عمل دفع را به شکل زرد روشن (و نه قهوه ای تیره یا سبز) انجام نداده باشد، احتمالا مشکلی وجود دارد. این مشکل معمولا با میزان تغذیه ناکافی نوزاد در ارتباط است.

توجه داشته باشید که تعداد دفعات دفع نوزاد، تنها ملاک یبوست نیست. در صورتی که مدفوع نوزادسفت است یا به سختی خارج می‌شود، نوزاد دچار یبوست است. مدفوع سفت می‌تواند موجب کشیده شدن دیواره‌های مقعد و در نتیجه خونریزی شود که به شکل رگه‌هایی به رنگ قرمز روشن در مدفوع نوزاد قابل مشاهده است.
 

نشانه‌های یبوست نوزاد

اگر می‌بینید نوزاد هنگام دفع زور می‌زند و شکمش دردناک شده است و رفتارهای غیرمعمول نشان می‌دهد، ممکن است به علت مسدود شدن روده‌هایش باشد. به علت عدم دفع، ممکن است نوزادبه حدی احساس ناراحتی کند که از خوردن امتناع کند، بنابراین امتناع از خوردن هم می تواند یکی از نشانه‌های یبوست باشد.

علل یبوست نوزاد چیست؟

تجربه یبوست در نوزادانی که تغذیه آنها فقط به شکل مایع است، بسیار نادر است اما می تواند اتفاق بیفتد. خصوصا در کودکانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند احتمال بروز مشکلات ناشی از یبوست بیشتر است. شیر خشک بیشتر از شیر مادر باعث خشکی مدفوع در نوزاد می‌شود. اگر نوزاد شما به پروتئین شیر حساسیت دارد یا نمی‌تواند آن را تحمل کند، احتمالا به یبوست دچار خواهد شد. شیرخشکهایی که پایه آنها شیر است و همینطور لبنیاتی که در رژیم غذایی مادر وجود دارد و از طریق شیرمادر منتقل می‌شود نیز میتوانند باعث یبوست نوزاد شوند. این مسئله در مورد همه انواع لبنیات مانند ماست و پنیر که ممکن است کودکان بزرگتر مصرف کنند هم صادق است.

وقتی نوزاد حدود 6 ماهه است، پزشکان معمولا به والدین اجازه می‌دهند تا غذای کمکی را شروع کنند. آنچه که نوزاد از آن تغذیه می‌کند ارتباط مستقیم با نوع مدفوع نوزاد خواهد داشت و انواع مختلف غذا می‌تواند منجر به یبوست در نوزاد شود. غذای کمکی را با پوره سیب، موز و غلات شروع کنید. دقت کنید که مصرف بیش از اندازه هر کدام از آنها و خصوصا غلات برنج می تواند شما را دچار مشکل کند. زمانی که نوزاد شروع به مصرف غذای کمکی می کند، پیدا کردن دلیل اصلی یبوست سخت تر خواهد بود.

درمان یبوست نوزاد

تغییر نوع شیرخشک نوزاد و رژیم غذایی مادر می‌تواند در درمان یبوست نوزادانی که با شیرخشک یا شیر مادر تغذیه می‌شوند، مفید است. غذاهای کمکی که معمولا دلیل یبوست هستند، می‌توانند درمان یبوست هم باشند. انواع مختلف میوه‌ها و سبزیجات مانند گلابی و کلم بروکلی به همراه آب و آب میوه می‌توانند به بهتر شدن اوضاع کمک کنند. 
اگر تغییر در رژیم غذایی به بهبود یبوست کمکی نمیکند، قبل از استفاده از روش‌های دیگر، با پزشک متخصص مشورت کنید. پزشک ممکن است تحریک مقعدی با استفاده از گوش پاک کن یا تب سنج مقعدی را توصیه کند. این تحریکات معمولا ظرف چند دقیقه باعث حرکات روده و دفع می‌شوند. یکی دیگر از راهکارها استفاده از شیاف گلیسیرین است که اگر مفید فایده واقع شود، ظرف یک ساعت عمل دفع انجام خواهد شد. راهکارهای دیگر استفاده از میرالاکس (پودر بی‌مزه که می‌توانید در نوشیدنی حل کنید)، سنا ( ملین گیاهی طبیعی ) و لاکتولوز (شکر ترکیبی که برای درمان یبوست استفاده می‌شود) است.