آشنایی با انواع و کاربردهای عنصر جیوه

در این مبحث سعی ما بر آنست که شمار را با عنصر کاربردی جیوه آشنا کرده و در خصوص انواع آن و نیز کاربردهای این عنصر توضیحاتی ارائه دهیم .

جیوه خالص از کجا می آید و از کجا سرچشمه میگیرد؟

در اصل باید بدانیم که جیوه ، یک فلز مایع و در عین حال سنگین است و عمده ترین دلیل حضور آن در طبیعت آزاد شدن توسط آتشفشان ها و هوازدگی سنگ ها میباشد .

عمدتا دستگاه هایی که از جیوه استفاده می کنند عبارتند از :

• وسایل پزشکی و اندازه گیری

• فشارسنج ها و وکیوم سنج ها.
• سنسورهای شعله .
• فلومترها.
• آب سنج ها .
• رطوبت سنج ها /روان سنج ها .
• انواع مانومترها .
• پیرومترها .
• انواع پروب های ترموستات .

مزایای کاربردی جیوه چیست؟

• در اصل جیوه رسانای خوبی برای گرما به شمار میرود .
• جیوه عنصری مات و درخشان است و در صنایعی مثل آینه سازی از این خصوصیات استفاده میگردد .
• از مزایای این عنصر این است که به شیشه ها نمی چسبد.
• این عنصر سنگین دارای انبساط یکنواخت است.

دلیل استفاده از جیوه به جای آب در مبحث اندازه گیری دمایی عبارتست از :

همانطور که میدانیم آب برای اندازه گیری دمای زیر صفر درجه سانتی گراد و بالای 100 درجه سانتی گراد مفید نیست. با توجه به اینکه بیشتر فلزات در دمای اتاق جامد هستند اما عنصر جیوه به دلیل دارا بودن ضریب انبساط بالا به شکل مایع است . جیوه به دیواره مویرگی دماسنج ها نمی چسبد و به راحتی می تواند دما را با دقت اندازه گیری کند.

چرا آب مرطوب است اما عنصرجیوه خیس و مرطوب  نمیشود ؟

این موضوع به این دلیل است که نیروی چسبندگی جیوه ضعیف‌تر از نیروی چسبندگی در آب است، اما در عین حال نیروی چسبندگی آب قوی‌تر از نیروی چسبندگی در جیوه است .

سوئیچ های جیوه ای چه کاربردهایی دارند ؟

سوئیچ های جیوه ای در انواع محصولات مصرفی، تجاری و صنعتی از جمله بخشی از لوازم خانگی، بخاری های فضایی، اجاق ها، سیستم های انتقال هوا، سیستم های ایمنی صنایع، دستگاه های تراز و پمپ ها استفاده می شوند .

آیا همه لامپ های فلورسنت حاوی جیوه هستند؟

در واقع لامپ فلورسنت یک جایگزین کم مصرف برای لامپ های رشته ای به شمار میرود ، اما آیا می دانستید که همه لامپ های فلورسنت شامل لامپ ها، لوله ها و لامپ های فلورسنت فشرده (CFL) حاوی جیوه هستند و بهتر زمانی که این محصولات خراب میشوند آنها را در محل دفع عادی زباله ها ره نکنیم .

حدودا چه مقدار جیوه در لامپ های فلورسنت وجود دارد ؟

لامپ های کم جیوه فلورسنت ، حاوی 4 میلی گرم یا کمتر جیوه دارند . در اصل بطور کلی یک لامپ فلورسنت معمولی که امروزه دور انداخته می شود احتمالاً به طور متوسط ​​حاوی حدود 20 میلی گرم جیوه است .

علت استفاده از جیوه در باتری ها چیست ؟

تولید کنندگان باتری در سراسر جهان از جیوه در باتری ها بیشتر برای جلوگیری از تجمع گازهای داخلی باتری که می تواند باعث برآمدگی و نشت باتری شود ، استفاده می کنند . با این حال، در برخی کشورها، استفاده از جیوه در باتری ها به شدت کاهش یافته است .

آیا  امروزه جیوه در باتری های لیتیومی به کار برده میشود؟

باید بدانیم که اگرچه باتری‌های لیتیوم یونی در خود حاوی جیوه ، کادمیوم یا سرب نیستند ، اما محتوای این باتری‌ها شامل فلزات سنگین دیگری است که می‌توانند برای محیط زیست مضر باشند . کبالت، مس و نیکل نمونه هایی از فلزات هستند که در بسیاری از موارد به مقدار قابل توجهی در این سبک باتری ها وجود دارند .

کدام صنعت بیشترین مصرف کننده جیوه در جهان است؟

استخراج طلا

امروزه، بزرگترین مصرف کننده جهانی عنصر جیوه در جهان ، صنعت معدنکاری طلا در مقیاس کوچک به شمار میرود. در این فرآیند علمی و البته قدیمی از جیوه برای استخراج طلا از سنگ معدن با تشکیل آمالگام جیوه-طلا استفاده می شود .

واکنش جیوه با دیگر فلزات :

عنصرجیوه به سادگی با سایر فلزات مانند طلا ، نقره و قلع آلیاژهایی خاص به نام آمالگام را تشکیل می دهد.

انواع جیوه موجود در بازار های جهانی به 2 دسته کلی تقسیم بندی میشوند :

· جیوه های آزمایشگاهی و بسیار خالص

· جیوه های صنعتی و بازیافتی

آشنایی با جیوه های آزمایشگاهی :

این نوع جیوه ها توسط کارخانه های بزرگ تولید کننده محصولات شیمیایی آزمایشگاهی تولید میگردند و به دلیل فرایند پیشرفته خالص سازی که توسط این شرکت ها بر روی محصولات صورت میپذیرد ، جیوه هایی با بالاترین خلوص را ارائه میدهند . کاربرد این محصولات در امور تحقیقاتی و پژوهشی و همچنین در تولید محصولاتی که میبایست از کیفیت بالایی برخوردار باشند بوده و باید بدانیم این نوع جیوه ها از انواع صنعتی و بازیافتی در بازارهای جهانی گرانقیمت تر هستند .

آشنایی با جیوه های صنعتی و بازیافتی :

این دسته از جیوه ها در کارخانه های صنعتی مواد شیمیایی در جهان تولید میشوند . در فرایند خالص سازی محصولات در این کارخانه ها از فرایندهای دقیق و پیشرفته شرکت های آزمایشگاهی بهره برده نمیشود و صرفا یک خالص سازی عادی روی محصول نهایی صورت میگیرد . این دسته از جیوه ها عموما دارای خلوص بالایی نیستند و صرفا در صنایع تولیدی ای که حساسیتی روی کیفیت کالای نهایی وجود ندارد استفاده میشوند .

جمع بندی :

جیوه ، عنصری بسیار کاربردی در صنایع مختلف به شمار میرود و در انواع کیفیت های مختلف تولید میگردد . با توجه به کاربردهای مختلف از جمله کاربردهای آزمایشگاهی ، تحقیقاتی و تولیدی و ... میتوان جیوه مورد نظر را از بازارها تهیه نمود .