یکی از غیر انکارترین فواید کتاب خواندن برای کودکان، افزایش مهارت‌های خواندن کودک است. مهارت خواندن برای موفقیت کودکان در مدرسه، کار و به‌طور کلی زندگی مهم است. مؤثرترین راه برای تقویت مهارت خواندن کودکان، خواندن کتاب در سنین پایین برای آن‌هاست. در این مقاله که توسط فروشگاه اینترنتی کتابکده کودک ( ketabkadekoodak.ir ) بعنوان مرکز تخصصی فروش انواع کتاب کودک تهیه شده است، به شما اهمیت کتاب خواندن برای کودکان را شرح خواهیم داد.
7 دلیل کتاب خواندن برای کودکان
فرقی ندارد که یک رمان کلاسیک یا داستان‌های فرشته‌ها را برای کودک بخوانید. به هر حال خواندن کتاب با صدای بلند برای کودک بسیار مفید است در ایجاد برخی از مزایای خواندن برای کودکان را نام می‌بریم:
- پشتیبانی از رشد شناختی
- بهبود مهارت‌های زبانی
- آمادگی برای موفقیت تحصیلی
- افزایش تمرکز و نظم
- بهبود تخیل و خلاقیت
- پرورش عشق مادام‌العمر به خواندن
- ایجاد پیوند خاص با فرزند خود
پشتیبانی از رشد عملکرد شناختی
خواندن کتاب برای کودکان خردسال به بهبود مهارت‌های شناختی کمک میکند و در روند رشد شناختی تأثیر گذار است. رشد شناختی باعث پیدایش توانایی تفکر و درک می‌شود. این "ساخت فرایندهای فکری در هر فرد شامل به خاطر سپردن، حل مسئله و تصمیم گیری است که از کودکی تا نوجوانی و بزرگسالی ادامه دارد " (HealthofChildren.com). رشد شناختی به درک فرد از محیط اطراف کمک میکند و با این درک می‌تواند با محیط ارتباط برقرار کند. اهمیت کتاب خواندن برای کودکان به این دلیل است که نحوه درک و تفکر در مورد جهان خودش را به‌وسیله‌ی پردازش اطلاعات، هوش، استدلال، توسعه زبان، تمرکز و حافظه انجام می‌دهد.
وقتی شروع به خواندن کتاب می‌کنید، اساساً به او اطلاعاتی در مورد دنیای پیشین او میدهید و به او کمک می‌کنید آنچه را که می‌بیند، می‌شنود و می‌خواند، درک کند. در واقع، بسیاری از مربیان و محققان معتقدند که " در واقع این خواندن و گفتار است که به متن قدرت تأثیر می‌دهد، کودک با شنیدن می‌تواند بین متن و زندگی خودش پل بزند."، فقط بلند گفتن کلمات نیست بلکه گفت و گو درباره‌ی کتاب و معرفی کتاب‌ها مخصوصاً در سنین پایین به درک کودک از جهان و زندگی خودش کمک میکند.
برای درک بیشتر از فواید کتاب خواندن برای کودکان به خلاصه ای از تحقیقی که در مورد رشد شناختی کودکان نوپا زمانی که کتاب خوانده می‌شود، توجه کنید:
"در لحظه ای که مربی برای کودک نوپا کتاب می‌خواند در عرض چند ثانیه، هزاران سلول در حال رشد مغز به این تحریک پاسخ می‌دهند. برخی از سلول‌های مغزی "روشن " می‌شوند که به‌واسطه‌ی خواندن کتاب ایجاد فعال می شوند. تعداد بی‌شماری از ارتباطات موجود بین سلول‌های مغزی تقویت می‌شود. در همان زمان، سلول‌های جدید مغزی شکل می‌گیرند و باعث می‌شوند مدارهای پیچیده‌ی مغزی کمی بیشتر پیچیده شوند و این تأثیر تا آخر عمر کودک باقی خواهد ماند. "
بنابراین، هرچه بزرگ‌سالان خواندن بیشتری برای کودکان داشته باشند باعث می‌شوند دایره‌ی لغات کودک گسترده‌تر شود، درک کودک از محیط و جهان بیشتر شود و در نهایت رشد شناختی بیشتری داشته باشد.
بهبود مهارت‌های زبانی
خواندن روزانه کتاب برای خردسال از دوران کودکی، به فراگیری زبان، مهارت‌های ارتباطی، مهارت‌های اجتماعی و مهارت‌های سوادآموزی کمک میکند. دلیل این امر در این نکته نهفته است که خواندن کتاب برای کودکان در اولین ماه‌ها بخشی از مغز که به آن‌ها اجازه می‌دهد معنی زبان را درک کنند را تحریک میکند و به ایجاد کلمات کلیدی، سواد و مهارت‌های اجتماعی کمک میکند.
در واقع، مطالعه اخیر اسکن مغزی نشان داده است که "خواندن کتاب در خانه برای کودکان از سنین پایین ارتباط قوی دارد با فعالیت مغز در مناطق مرتبط با تصاویر سازی و درک معنای زبان " (TIME.com)
اهمیت کتاب خواندن برای کودکان زمانی ارزش بیشتری پیدا میکند که بدانیم طبق نظر آکادمی اطفال آمریکا، از هر سه کودک بیشتر از یکی از آن‌ها بدون داشتن مهارت درک متن‌ها به مهد کودک می‌روند و حدود دو سوم کودکان تا پایان کلاس سوم نمی‌توانند به‌خوبی متن‌ها را بخوانند.
افزون بر اینکه کودک مهارت نوشتن و درک معنی کلمات را یاد میگیرد، به مهارت‌های شنوایی او نیز افزوده می‌شود. نوشتار کتاب‌ها فرق دارد. کلماتی که به‌صورت عامیانه بین مردم استفاده می‌شود کمتر در کتاب‌های درسی و ادبیات نوشته می‌شود پس کودک راحت‌تر زبان رسمی را یاد میگیرد و دایره‌ی لغات بالاتری دارد.
آمادگی برای موفقیت تحصیلی:
خواندن کتاب از سنین پایین یک فرصت طلایی برای برقراری رابطه بین والدین و کودکان است. این واژگان جدید و طرز تفکر جدید از طریق والدین به موفقیت بیشتر آن‌ها در تحصیل کمک میکند.
مطالعات نشان داده است که "در دنیای اطراف کودک هرچه تعداد کلماتی که در مکالمات روزانه‌ی استفاده می شود بیشتر باشد، می تواند کلمات بیشتری بیاموزد و البته مهارت‌های زبانی آن‌ها در دوران کودکی قوی تر می‌شود در نتیجه آمادگی آن‌ها برای خواندن کتاب در سال های بعد بهتر صورت میگیرد. هر چه توانایی خواندن بالاتر باشد، فارغ‌التحصیلی از کالج سریع‌تر خواهد بود.»(PBS.org).
مطالعات گوناگون فواید کتاب خواندن برای کودکان را مشخص کرده اند. کودکانی که قبل از پیش دبستانی در معرض مطالعه قرار می‌گیرند زمانی به دوره‌ی تحصیلات اصلی می‌رسند عملکرد بهتری دارند.
طبق مطالعه‌ای از دانشگاه میشیگان، پنج مهارت خواندن اولیه که برای توسعه ضروری هستند عبارتند از:
- آگاهی از واج ها (واج شناسی به معنی درک هجا و آهنگ کلمات است.) : توانایی در شنیدن، شناسایی و بازی با صداهای فردی در کلمات گفتاری.
- آواشناسی : توانایی در اتصال حروف زبان نوشتاری با صداهای زبان گفتاری.
- واژگان : کلماتی که کودکان برای برقراری ارتباط مؤثر باید بدانند.
- درک متن : قابلیت درک و معنی کردن مطالب خوانده شده.
- روان خوانی (خواندن شفاهی) : توانایی در خواندن دقیق و سریع متن.
با اینکه کودکان با رسیدن به مدرسه ابتدایی و بعد از آن مهارت‌های سواد آموزی و توسعه زبان را یاد می‌گیرند ولی با خواندن کتاب در دوران نوزادی و اوایل دوران کودکی می‌توانید به موفقیت تحصیلی آن‌ها کمک کنید.
درست است که در نوزادی نمی‌توانند آواشناسی و گفتار را تمرین کنند ولی اهمیت کتاب خواندن برای کودکان نوزاد در این است که با چیزی هایی مانند آوا، واژگان و درک مطلب آشنایی پیدا می‌کنند. تمامی این مهارت‌ها برای موفقیت به‌واسطه‌ی رشد و تعامل با جهان اطراف کودک ایجاد می‌شوند.
افزایش تمرکز و نظم
کتاب خواندن برای کودکان در تمرکز نیز نقش آفرینی میکند. جدا از ایجاد صمیمیت و پیوند محکم با فرزند، خواندن کتاب طبق برنامه فواید دیگری هم دارد.: افزایش نظم و تمرکز. برای کودکان توجه و تمرکز برای مدت کوتاهی امکان پذیر است و نشاندن آن ها برای صحبت کردن و توجه کار دشواری است. ولی با تعهد به برنامه و خواندن کتاب در زمان معین به‌صورت منظم می‌توانید تغییر رفتار آن‌ها را مشاهده کنید. کودکان نوپا در ابتدا ممکن است سر و صدا داشته باشند و حتی مشغول بازی شوند در طول داستان حواسشان پرت شود، ولی در نهایت آن‌ها یاد می‌گیرند که تا مدت زمانی که برای خواندن کتاب مشخص شده در همان جا بمانند.
به گفته EarlyMoments.com و all4kids.org که بسیار بر اهمیت کتاب خواندن برای کودکان تاکید دارند، همراه با درک خواندن، داشتن مهارت نظم و انضباط باعث می‌شود کودک زمان بیشتری بتواند تمرکز کند و حافظه‌ی بهتری هم پیدا میکند که تمام این مهارت‌ها در زمان ورود او به مدرسه به او کمک می‌کنند.
تقویت تخیل و خلاقیت
قدرت تخیل بالا به اهمیت کتاب خواندن برای کودکان اشاره میکند.کودکان به شکل طبیعی می‌تواند از قدرت تخیل بالای خود برای دیدن رویا های بزرگ استفاده کنند. خواندن کتاب برای فرزند شما به او کمک میکند تا جهت دار رویا پردازی کند. او از تخیلات خود برای کاوش در افراد، مکان‌ها، زمان‌ها و رویدادهای فراتر از تجربیات خود می‌تواند استفاده کند. خواندن کتاب یک فعالیت تخیل آمیز برای فرزند شما ایجاد میکند و او به دنیاهایی خارج از تخیلات قبلی خود پا خواهد گذشت. او با رویا پردازی به‌واسطه‌ی داستان‌های کتاب یاد میگیرد رویا های بزرگ‌تری داشته باشد و این بلند پروازی به موفقیت او کمک میکند.
پرورش عشق مادام‌العمر به خواندن
جیم ترلیز، نویسنده کتاب پرفروش راهنمایی برای خواندن بلند، The Read-Aloud Handbook: می گوید: هر بار که برای کودک کتاب می‌خوانیم، یک پیام " لذت "به مغز کودک می‌فرستیم ... شما حتی می‌توانید آن را یک پیام تبلیغاتی بدانید که نه تنها به هدف خود می‌رسد بلکه باعث ایجاد لذت در کودک هم می‌شود.
اهمیت کتاب خواندن برای کودکان به دلیل رابطه بین خواندن و " لذت " برای موفقیت است که در مراحل بعدی زندگی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. همان‌طور که مربی و سخنران توسعه شخصی برایان تریسی، می گوید، توانایی شما برای گسترش ذهن و همچنین تلاش برای یادگیری مادام‌العمر، دو امر ضروری در موفقیت هر فرد اند. - " برای موفقیت در هر زمینه‌ای حداقل شرط لازم، یادگیری است."
یادگیری مادام‌العمر یک کلید دارد که ان هم خواندن است و اگر موفق شوید عشق به مطالعه را در سنین پایین ایجاد کنید، مطمئناً تعهد به یادگیری مادام‌العمر را به دنبال خواهد آورد. خواندن کتاب یعنی منابع تجربیات دلپذیر، ارزشمند و هیجان انگیز است. کودکانی به کتاب ارزش می‌دهند و انگیزه دارند که بتوانند تنهایی کتابی را بخوانند و احتمالاً در طول عمر خود به خواندن مستقل کتاب ادامه خواهند داد.
رابطه‌ی صمیمی یک از فوایدی است که قطعاً در طی کتاب‌خوانی به آن می‌رسید. مهم‌ترین مزیت کتاب خواندن برای کودکان ایجاد این درک و مهارت‌های ضروری برای موفقیت در خواندن است. این مهارت در طول عمر فرزند شما با او همراه خواهد بود.
