پاسخ به این سوال هم می تواند بله باشد و هم می تواند خیر باشد، اما چیزی که می توانیم با قطعیت بگوییم این است که تست های روانشناسی در رابطه با وضعیت فعلی افراد دروغ نمی گوید. در رابطه با آینده تست های روانشناسی پیش بینی کننده خوبی هستند ولی متغییرهای بیشمار زیادی در رابطه با موفقیت افراد دخیل هستند. بنابراین تست های روانشناسی برای جایابی افراد براساس ویژگی های روانشناختی فعلی افراد بهترین گزینه است. شاید لازم باشد برای شناخت بهتر خود بصورت درست و علمی کمی در رابطه با تست های روانشناسی بیشتر بدانید!
تست های روانشناسی چگونه کار میکند؟
تست روانشناسی که آزمایش روانشناختی یا ارزیابی روانشناختی نیز نامیده می شود؛ پایه و اساس چگونگی درک بهتر روانشناسان از شخص و رفتار او است و این که این رفتار تا به چه حد و از کجا سرچشمه میگیرد. به عبارتی بهتر تست های روانشناسی بیانگر فرایند حل مسئله برای بسیاری از متخصصان هستند.
تست روانشناسی یک آزمون منفرد یا حتی یک نوع خاص از آزمون نیست. آزمون روانشناسی و روانشناختی در واقع فرآیند و مجموعهای از آزمونها و رویه های ارزیابی جنبه های خاص ساختار روانشناختی فرد است. برخی از آزمون ها برای تعیین ضریب هوشی، برخی دیگر برای شخصیت وسایر موارد مورد استفاده قرار می گیرند. از آنجا که آزمونهای مختلف زیادی چه در کلینیکها و چه در سایتهای مختلف در دسترس هستند، توجه به این نکته مهم است که همه آنها از شواهد تحقیقاتی درستی برای استفاده برخوردار نیستند.
تست های روانشناسی به چهار نوع اصلی تقسیم می شود:
- مصاحبه و ارزیابی بالینی
- ارزیابی عملکرد فکری (ضریب هوشی)
- ارزیابی شخصیت
- ارزیابی رفتاری
اولین و مهمترین نوع از تست های روانشناسی؛ ارزیابی بالینی
مصاحبه یا ارزیابی بالینی جز اصلی هر روند درمانی روانشناختی است. پس از ارزیابی و مصاحبه بالینی روانشناس یا روانپزشک معمولا جهت تشخیص قطعی و تایید فرضیه های خود از آزمون های بالینی مانند آزمون تشخیص افسردگی، تست تشخیص اوتیسم، یا تست شخصیت MMPI و ... استفاده می کند. بنابراین قبل از انجام هرگونه آزمایش رسمی روانشناسی، تقریباً همیشه یک مصاحبه بالینی انجام می شود
ارزیابی عملکرد های فکری یا تست هوش (ضریب هوشی)
ضریب هوشی شما یا همان IQ یک ساختار نظری برای اندازه گیری هوش عمومی است. توجه به این نکته مهم است که تست های ضریب هوشی هوش واقعی را اندازه گیری نمی کنند، آنها آن چه را که به نظر متخصصین ممکن است اجزای مهم هوش (آن هم از نوع فکری و نه سایر فاکتورها) باشد اندازه گیری می کنند.
بهترین و معتبرترین تست هوش کدام است؟
معمول ترین آزمون IQ، آزمون هوشی استنفورد بینه و مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر، ویرایش چهارم (WAIS-IV) نام دارد. به طور کلی انجام آن از یک ساعت تا یک ساعت و نیم طول می کشد و استفاده از آن برای افراد ۱۶ ساله یا بالاتر مناسب است. می توان از کودکان تست ضریب هوشی طراحی شده مخصوص به نام مقیاس هوش وکسلر برای کودکان یا WISC-IV استفاده کرد. همچنین برای اندازه گیری جنبه هاب مختلف هوش آزمون های مختلفی مانند ماتریس پیش رونده ریون و ... نیز وجود دارد
ارزیابی شخصیت؛ یک ارزیابی تمام و کمال و حرفهای
ارزیابی شخصیت توسط تست شخصیت شناسی برای کمک به درک بهتر یک فرد بزرگسال طراحی شده است. شخصیت ترکیبی پیچیده از عواملی است که در تمام دوران کودکی و بزرگسالی فرد ایجاد شده است. مولفه های ژنتیکی، زیست محیطی و اجتماعی و هزاران هزار اتفاق عجیب و غریب که به نوبه خود در شکل گیری شخصیت ما نقش داشتهاند.
شخصیت ما با یک تأثیر واحد شکل نمی گیرد. بنابراین آزمایشاتی که شخصیت را اندازه گیری میکنند، این پیچیدگی و بافت غنی را در نظر می گیرند.
هر آن چه لازم است درمورد تست های ارزیابی شخصیت بدانید!
آزمون های شخصیتی دو نوع اصلی دارد که با توجه به تئوری ها و نظریه ها متفاوت هستند: عینی و فرافکن. نوع عینی از ارزیابی های شخصیتی که امروزه معمولاً بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد شامل مواردی مانند پرسشنامه چند وجهی شخصیت مینه سوتا (MMPI-2) 16PF ، تست طرحواره و پرسشنامه چند محوری بالینی Millon-III (MCMI-III)و تست سلامت روان SCL90 و ... می باشد. همچنین آزمون های فرافکن که عمدتا تصویری هستند شامل آزمون Rorschach Inkblot، آزمون Thematic Apperception (TAT) و آزمون Draw-a-Person میباشد.
آیا همه میتوانند از این آزمون بهره ببرند؟
تست های شخصیت در موارد مختلف کاربردهای مختلفی می تواند داشته باشد، برای مثال از آنجا که MMPI-2 برای افرادی که دارای شخصیت سالم هستند اندازه گیری ایده آلی نیست، تست های دیگری مانند تست mbti ممکن است مناسب تر باشد. این تست ویژگی اساسی شخصیت را اندازه گیری می کند و می تواند به فرد کمک کند تا درک بهتری از شخصیت وی در این ویژگی ها داشته باشد. شما در نهایت در تست mbti به یکی از ۱۶ شخصیت تعریف شده نزدیکترین نتایج را خواهید داشت.
تست های رفتاری
تست ها و ارزیابی رفتاری فرآیند مشاهده یا سنجش رفتار واقعی فرد برای تلاش و درک بهتر رفتار و افکار موجود در آن و تعیین مولفه های تقویت کننده یا محرک های احتمالی رفتار است. از طریق روند ارزیابی رفتار، متخصص می تواند رفتارها را ردیابی کند و به تغییر آنها کمک کند.
پس از یک مصاحبه بالینی، هسته اصلی ارزیابی رفتاری قابل مشاهده و تشخیص است. اما نظارت بر خود نیز یکی از مولفه های ارزیابی رفتاری است. به عنوان مثال، هنگامی که از فرد خواسته می شود در طول یک هفته یا ماه یک دفترچه روانی داشته باشد و وضعیت خود را پیگیری کند، این نوعی نظارت بر خود است.
انجام ارزیابی رفتاری؛ این تست روانشناسی در دسترس
چک لیست های ارزیابی رفتاری که امروزه به صورت آنلاین نیز محبوب و در دسترس هستند، می توانند نوعی ارزیابی رفتار باشند. برای مثال، پرسشنامه افسردگی بک ارزیابی رفتاری محبوب افسردگی است. آزمون های بیشمار زیادی در این دسته قرار دارند که به تناسب نیاز می توان از آنها استفاده کرد.
سخن پایانی
وقتی از تست روانشناسی صحبت می کنیم تنها چیزی به ذهن خطور میکند این جمله قدیمی است: “خودت را بشناس”. ما انسانها برای زندگی بهتر و سالمتر همواره نیاز به بررسیهای روانشناختی و خودآگاهی داریم. ما نیاز داریم بدانیم که چه کسی هستیم و چه محیط یا افراد و موقعیتهایی مناسب روحیه و شخصیت ما هستند. ما نیاز داریم تا ویژگیهای خود و اطرافیانمان را بشناسیم و برای بهبود کیفیت زندگی خود تلاش کنیم. تست های روانشناسی هنگامی که در یک محیط کلینیکی یا حتی به صورت آنلاین مورد استفاده قرار می گیرد، به افراد کمک می کند “خود را بهتر بشناسند”؛ آن هم به روشهایی که ممکن است فرد هرگز با مکالمه با افراد یا با خود آنها را کشف نکند.
سپاس