شیراز شهر آثار باستانی است. از آن جایی که پایتخت هخامنشیان در نزدیکی این شهر بوده است، آثار باستانی بسیاری با قدمتی دو هزار و پانصد ساله، در اطراف آن وجود دارند که مقصد گردشگری بسیاری از ایران دوستانِ سراسر جهان هستند. به بعضی از این آثار باستانی اشاره میکنیم.
شیراز یکی از شهرهای بزرگ ایران و یکی از کلانشهرهای این کشور و مرکز استان فارس است. جمعیت شیراز در سال ۱۳۹۵ خورشیدی، بالغ بر ۱٬۵۶۵٬۵۷۲ تن بوده، که این رقم با احتساب جمعیت ساکن در حومه شهر به ۱٬۸۶۹٬۰۰۱ تن میرسد. شیراز پنجمین شهر بزرگ و پرجمعیت ایران است. برای سفر به شیراز میتوایند بلیط اتوبوس خود را از فلایتیو تهیه کنید.
اولین اشاره به نام شیراز، بر روی لوحهای گلی ایلامی به ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد، بازمیگردد که در ژوئن ۱۹۷۰ در هنگام کندن زمین برای ساخت کوره آجرپزی، در گوشه جنوب غربی شهر یافت شدهاست. لوحهای نوشته شده در ایلام قدیم به شهری به نام تیرازیس اشاره دارد.
با توجه به فونتیک چنین برداشت میشود: تیراسیس یا سیراسیس، این اسم از نام سیراجیس در فارسی قدیم، گرفته شدهاست که بر اثر تغییر منظم صداها در زبان فارسی مدرن به شیراز تغییر نام دادهاست. نام شیراز بر روی سفالهای پیدا شده از ویرانههای دوره ساسانی در سده دوم پس از میلاد نیز، رویت شدهاست. بر اساس نوشتههای برخی از نویسندگان بومی، با توجه به شاهنامه، نام شیراز از نام پسر سومین شاه جهان یعنی تهمورث مشتق شدهاست. در کاوشهای باستانشناسی در تخت جمشید، به سرپرستی جورج کامرون در سال ۱۳۱۴ خورشیدی، به پیدایش خشتنبشتههایی ایلامی انجامید، که بر روی چند فقره از آنها به قلعهای بنام «تیرازیس» یا «شیرازیس» اشاره شدهاست. برای سفر به شیراز و دیدن نقاط اشکوه این شهر میتوایند بلیط هواپیما شیراز را با تخفیف از فلایتیو تهیه کنید.
همچنین مهرهایی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلام، در محل قصر ابونصر یافت شدهاست، که حاوی نام «شیراز» میباشند. ابن حوقل، جغرافیدان مسلمان سده چهارم هجری، وجه تسمیه شیراز را، شباهت این سرزمین به اندرون شیر میداند؛ چرا که به قول او عموماً خواربار نواحی دیگر بدانجا حمل میشد و از آنجا چیزی به جایی نمیبردند. براساس تحقیقات تدسکو، شیراز به معنای مرکز انگور خوب است. هرچند این نظر توسط محققین دیگر مانند: بنونیست و هنینگ رد شدهاست.
تخت جمشید
تخت جمشید که یونانیان به آن پرسپولیس میگفتند و در ایران قدیم نیز به آن پارسه گفته میشده، در نزدیکی شهر مرودشت و در فاصلۀ حدود ۶۰ کیلومتری شمال شرق شیراز قرار دارد. تخت جمشید، مجموعهای از کاخهای بسیار باشکوه است که ساخت آنها در سال ۵۱۲ قبل از میلاد آغاز شد و اتمام آن ۱۵۰ سال به طول انجامید. تخت جمشید در محوطۀ وسیعی و بر روی صفه یا تختگاه بلندی واقع شده و وسعت کامل کاخهای آن ۱۲۵ هزار متر مربع است تالارهای آپادانا و پلههای اصلی و کاخ تچر، تالار هدیش، تالار صد ستون، تالار آینه بخشی از تالارهای آن هستند. پلههای ورودی تخت جمشید و دروازۀ ملل در بدو ورود، شکوه و عظمت این نماد تاریخی کشورمان را به یاد میآورد.
سعدیه
آرامگاه شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا قرار دارد. بنای اصلی و اولیۀ آرامگاه سعدی مربوط به دورۀ اتابکان فارس است. این مکان در ابتدا خانقاه سعدی بوده است که وی اواخر عمرش را در آنجا میگذرانده و سپس در همانجا دفن شده است. برای نخستینبار در قرن هفتم مقبرهای بر فراز قبر سعدی ساخته شده است. این بنا در قرن دهم به دستور حکمران فارس، ویران شد و در قرن دوازدهم به دستور کریمخان زند، بنایی دو طبقه بنا شد که تا سال 1327 شمسی وجود داشت. بنای کنونی این آرامگاه به دستور محمدرضا پهلوی ساخته شده و در سال ۱۳۳۱ افتتاح شد.
حافظیه
آرامگاه حافظ شیرازی، به دستور حکمران فارس در قرن نهم قمری ساخته شد. این آرامگاه در زمان شاه عباس، مرمت شد. کریم خان زند نیز به علت خرابیهای این بنا، ساختمان زیبایی به سبک بناهای آن دوران بر مدفن خواجه شیراز ساخت. این اثر تاریخی بارها ساخته و مرمت شده است، اما در سال ۱۳۱۶ شمسی به دستور رضا پهلوی و با طرح آندره گدار؛ معمار مشهور فرانسوی، به شکل امروزی تجدید بنا شد. همچنین در جنوب آن، باغ و نارنجستان زیبایی با ۲ حوض مستطیل ساخته شد. در دورۀ جمهوری اسلامی و در سال ۱۳۸۶ اولین مرمت جدی و بازسازی، مرمت ساختمانهای اطراف و متصل کردن مقبرهها و باغهای اطراف صورت گرفت.
نقش رستم
نقش رستم یکی از مهمترین و زیباترین آثار باستانی است که در حدود ۵ کیلومتری تخت جمشید، در کوه حاجی آباد واقع است. آرامگاه چند تن از پادشاهان هخامنشی از جمله داریوش بزرگ و خشایارشا، نقش برجستههایی از وقایع مهم دوران ساسانیان از جمله تاجگذاری اردشیر بابکان و پیروزی شاپور اول بر امپراتوران روم، بنایی موسوم به کعبۀ زرتشت و نقشبرجستۀ ویرانشدهای از دوران عیلامیان در نقش رستم قرار دارد. آرامگاه چهار شاه هخامنشی در نقش رستم جای گرفته است. هر چهار آرامگاه شکلی صلیبی دارند و در دل کوه با ارتفاع قابل توجهی از سطح زمین قرار دارند.
باغ عفیف آباد
باغ عفیف آباد از قدیمیترین باغهای شیراز است که در دوران صفویه بنا شده و از آن زمان یکی از گردشگاههای اصلی پادشاهان ایرانی بوده است. این باغ در دوران قاجاریه توسط میرزا علی خان قوامالملک خریداری شد، پس از خرید باغ، نوسازی شده و عمارت دو طبقۀ بزرگی در وسط باغ بنا میشود. این عمارت هنوز در باغ عفیف آباد پابرجا است و توسط ارتش به دو موزۀ سلاحهای نظامی در طبقۀ اول و موزۀ عبرت در طبقۀ دوم تبدیل شده است.