در این شلوغی‌ها، بازار شایعات و رد و بدل کردن اخباری که از شبکههای مختلف مجازی دست‌چین میشود گرم است. این وسط پیدا کردن حقیقت مثل پیدا کردن یک سوزن داخل انبار کاه است. به همین دلیل در هفته ملی سلامت زنان ایرانی و به بهانه امروز که به نام «استفاده بهینه از شبکه های اجتماعی» نام‌گذاری شده است، لازم دیدیم تا در مورد مزایا و کاهش تاثیرات منفی این شبکه‌ها در زندگی امروزی صحبت کنیم.
تاثیر شبکههای اجتماعی بر سبک زندگی
گفتنش خیلی راحت است که استفاده از شبکههای اجتماعی اعتیاد می‌آورد اما شاید ندانیم تاثیر منفی شبکههای اجتماعی فقط اعتیاد چک کردن تلگرام، اینستاگرام و شبکه‌هایی نظیر آن نیست. تاثیر شبکههای اجتماعی بر سبک زندگی انسانها آنقدر متنوع و زیاد است که به جرأت می‌توان گفت شنیدن آن هوش از سرتان میبرد.در زمینه تاثیرات منفی شبکههای اجتماعی تحقیقات زیادی انجام شده است. یکی از عمده‌ترین تاثیرات منفی شبکههای اجتماعی، ایجاد استرس، بی‌خوابی، افسردگی، میل به استفاده از مواد مخدر و سیگار، عدم تمرکز و پایین آمدن راندمان کاری، منزوی شدن افراد و نهایتا ضعف در برقراری ارتباط بصورت رودررو و کلامی است.
یک روز خبر ترکیب وایتکس با شیر، خوره به جان آدم‌ها می‌اندازد، یک روز دیگر هم شایعه قحطی آرد، دوستداران کانال‌های تلگرامی یا دیگر شبکههای مجازی را درگیر خود می‌کند. به همین ترتیب شایعات و اخبار ضد و نقیض مثل آب خوردن تنها با یک اشتراک گذاری ساده در بین مردم انتشار پیدا کرده و استرس و ناامنی را مهمان خانه‌هایشان می‌کند.
تاثیر منفی شبکههای اجتماعی در زبان
تاثیر منفی شبکههای اجتماعی به همین‌ها ختم نمی‌شود. کافی است فقط یک نفر بر حسب اشتباه یا شاید هم تعمدی یک واژه را سرو ته بنویسد و یا از خودش یک سبک خاص نوشتن اختراع کند، مثلا آخر جملات یک چیزی اضافه کند و وقتی میخواهد علاقه‌اش را به کسی نشان دهد بنویسد:« دوستت دارم که» حالا همین کلمه اضافه «که» مثل نقل و نبات همه جا پیدا میشود و خیلیها فکر می‌کنند همین جناب اضافه «که» یک جورایی کلاس جملاتشان را حفظ می‌کند و خدایی ناکرده برچسب عقب افتاده و زبانم لال بی‌کلاس به آنها داده نمی‌شود. به همین ترتیب رسم الخط و گرامر زیبای فارسی که زحمت فراوانی برای حفظ آن کشیده شده، می‌رود که آرام آرام فراموش و بی‌ارزش شود.جالب اینجاست حتی آنهایی که متفاوت و درست هم فکر می‌کنند وقتی تعداد بی‌شمار اینگونه جملات را در شبکههای مجازی می‌بینند به درست بودن تفکرشان هم شک دارند. این نشان میدهد قوه تفکر مستقل با وجود شبکههای اجتماعی دارد کمرنگ و کمرنگ‌تر میشود. آدم‌ها آن‌چیز را الگو قرار می‌دهند که بیشتر می‌بینند و می‌شنوند.
آدمهای عجول، محصول شبکههای اجتماعی
وقتی از سرتاسر دنیا اخبار متنوع را در یک کانال خبری نامعتبر که حتی نویسندگانش را هم نمی‌شناسید، دریافت کنید و به خودتان زحمت تحقیق بیشتر در موتورهای جستجو گر و کنترل صحت خبر در رسانه‌های معتبر را ندهید، آن وقت دیگر ذهنتان دلش میخواهد همین سرعت را در هرچیزی حفظ کند.صف نانوایی یا خودپرداز هم که بایستید با یک اشتباه نفر جلویی زود آمپرتان بالا می‌رود و نداشتن وقت را بهانه می‌کنید. تقصیر خودتان هم نیست عادت کرده‌اید در یک چشم بر هم زدن اخبار را دریافت کنید. آن وقت است که دیگر حوصله کسی را ندارید، تا تاخیری کوچک اتفاق می‌افتد؛ به جای صبر، گلایه می‌کنید و در خوش بینانه ترین حالت باز هم به شبکههای اجتماعی که عضوشان هستید پناه می‌برید.
خودتان را با کسی مقایسه نکنید
زن و شوهری را در نظر بگیرید که بعد از یک روز سخت کاری بر سر یک موضوع ساده یا شاید هم بزرگ مشاجره کرده‌اند. بعد از تخلیه هیجانی به جای صحبت کردن و حل مساله، هرکدام با سکوت از صحبت با یکدیگر امتناع می‌کنند. زن به شبکههای اجتماعی پناه میبرد. یکی از دوستانش پست جدیدی گذاشته که توجه زن را به خودش جلب می‌کند؛ یک عکس خانوادگی شاد و خندان که زیرش نوشته شده :« من چقدر خوشبخت هستم». زن اعصابش بهم می‌ریزد. هرچقدر صفحات مختلف را زیر و رو می‌کند احساس بدتری پیدا می‌کند. با خودش می‌گوید:« همه انسانها شاد هستند الی من».او فکر می‌کند که لیاقت بهترین‌ها را دارد اما همسرش او را درک نمی‌کند. زن مگر از همکار یا دوستش چه کم دارد که باید یک زندگی ساده را تحمل کند. با همین فکرها جرقه برای شروع یک جنجال بزرگ‌تر زده میشود.
همین مثال ساده نشان میدهد یکی دیگر از پیامدهای منفی شبکههای اجتماعی سطحی نگر شدن آدم‌هاست. شما فقط ظاهر آدم‌ها را می‌بینید و مدام در حال قضاوت کردن زندگی خود و دیگران هستید. مطمئن باشید کسی لحظات تلخ و سیاه خود را به این راحتی داخل فضای مجازی جار نمی‌زند.
اینفلوئنسرهای ایرانی
اسم این واژه را حتما شنیده‌اید. اینفلوئنسرها به افراد تاثیرگذار ومشهور در شبکههای اجتماعی گفته میشود. همان‌هایی که با تعداد فالوئرهای زیاد و جذب افراد سطحی‌نگر می‌توانند به راحتی کالا یا خدماتی را تبلیغ کنند. بسیاری از شرکت‌ها از اینفلوئنسرها برای تبلیغات خود استفاده می‌کنند. متاسفانه خیلیها وقتی با کسی رو به رو می شوند که دنبال کنندگان زیادی دارد دیگر سطح سواد و جایگاه اجتماعی آن فرد برایشان مفهومی ندارد. شرکت های تبلیغاتی به خوبی از این موضوع مطلع هستند به همین دلیل هزینه زیادی را صرف تبلیغ در صفحات مجازی اینفلوئنسرها می‌کنند. در این میان ممکن است یک اینفلوئنسر به خاطر داشتن دنبال کنندگان زیاد، خیلی راحت حرفش را در مورد بد بودن یا خوب بودن یک برند به کرسی بنشاند. یادتان باشد اولویت اینفلوئنسرها منافعی است که با شرکت‌های تبلیغاتی دارند نه شما.اینفلوئنسرهای خوب هم وجود دارند
اما نمی‌توان گفت که اینفلوئنسرها مطلقا بد هستند، چون بی‌شک نمونه‌های خوب و مثبت هم می‌توان در بینشان یافت. اما تبلیغ سبک زندگی لاکچری و به تصویر کشیدن آن و همچنین الگوهای رفتاری نادرست و غیراخلاقی توسط برخی اینفلوئنسرها می‌تواند باعث گسترش یک فرهنگ غلط در بین افرادی که نحوه درست استفاده از شبکه های اجتماعی را ندارند شود. این خطر در مورد نوجوانان و کودکان بیشتر حس میشود.چه باید کرد؟
حتی الامکان با افرادی پیوندهای شبکه‌ای داشته باشید که با آنها ارتباط رودررو دارید.- قبل از به اشتراک گذاشتن یک خبر، در رسانه‌های معتبر صحت آن را جویا شوید. در این مورد حتما به تاریخ خبر نیز توجه کنید. بعضی از اخبار با وجود اینکه درست هستند اما مربوط به گذشته هستند.
- هرگز غریبه‌ها را وارد فضای شخصی خود نکنید.
- زمان استفاده از شبکههای اجتماعی را در طول روز برای خود و فرزندانتان محدود کنید.
- در حالت احساسی یا وقتی هیجان زده هستید عکس یا جمله‌ای به اشتراک نگذارید، چون ممکن است بعدها پشیمان شوید.
- در زندگی دیگران خصوصا در فضاهایی مانند اینستاگرام سرک نکشید.
- ملاک اعتبار یک فرد را بر مبنای تعداد دنبال کنندگان او نگذارید یادتان باشد که در بیشتر اوقات تعداد فالوئرها با پرداخت هزینه به صورت مجازی بالا می‌رود.
