شما، دوستانتان و خیلی از آشنایان همگی از یک برنامه پرطرفدار، مثلا تلگرام یا فیسبوک، استفاده میکنید. اما فرزندتان نگاه بسیار گستردهتری به دنیای مجازی دارند. امروزه بسیاری از نوجوانان خود را در سایتهای پرطرفدار زیادی غرق کردهاند که تلگرام و فیسبوک فقط گوشهای از آن است. اپلیکیشنهای اجتماعی، سایتها و بازیهای آنلاین زندگی این افراد جوان را پر کرده و گاهی ممکن است آنها را مسیر اصلیشان دور کند. در این مقاله شما را با چند نمونه از این سایتها آشنا کرده و به بعضی سوالهایی که در رابطه با اعتیاد فرزندان به فضای مجازی ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد، پاسخ میدهیم.
اینستاگرام: یک عکس میگیرید و آن را به همراه یک متن کوتاه پست میگذارید تا دوستانتان آن را ببینند. برای اینکه عکسها جذابتر شوند، میتوانید از فیلتر (مثلا مد دهه 70 یا سیاه و سفید) استفاده کنید. بچهها از همه چیز پست میگذارند. از یک بستی قیفی دوطبقه که با دوست خود خوردند گرفته تا سلفیهای ممنوعه!!
اسنپ چت: کاربران این سایت برای دوستان خود فیلم و عکس (که به آن اسنپ میگویند) میفرستند. بعد از اینکه پست یکبار دیده شده، پوففف!! دود میشود و به هوا میرود. مگر اینکه کسی از آن عکس بگیرد. نوجوانان بیشتر دوست دارند این اسنپها را به هم وصل کرده و داستان بسازند، که این کار تقریبا 24 ساعت زمان نیاز دارد! اما بزرگترها بیشتر علاقه دارند تصاویر کودک یا نوزادشان را از این طریق برای دوستان بفرستند. چون این دغدغه را ندارند که عکس گردش کوتاه دختر کوچولیشان در باغ وحش تعداد بیشتری لایک و پیام دریافت کند!
توئیتر: نسخه سبکتر فیسبوک. کاربران میتوانند متنهای حداکثر140 کاراکتری بگذارند. توئیتر را میتوان زادگاه اصطلاح هشتگ (یک کلمه کلیدی، خلاصه سازی، کلمات مخفف، مبارزه انتخاباتی یا اطلاعات کوچک شده دیگری که به پست اضافه میشود. مثل #مامانپز.) دانست. نوجوانان از این سایت بیشتر برای صحبت درباره سلبریتی مورد علاقه یا بهترین دوستانشان استفاده میکنند.
سوال: چطور میتوانم به اعتیاد پسرم به بازیهای آنلاین رسیدگی کنم؟
جواب: قبل از اینکه از کوره در بروید، بنشینید و بازی کردن او را تماشا کنید. آیا بازی Call of Duty را با غریبهها بازی میکند؟ آیا بازی Halo 5 خیلی خشونت آمیز است؟ احتمالا فرزند نوجوان شما از فشار سریع آن همه دکمه فایدهای میبرد. (بعضیها معتقدند بازیهای آنلاین به کودکان شیوه همکاری کردن با دیگران را یاد میدهد.) اما اگر بچه شما نیمههای شب هم بازی میکند، به خاطر زمان بازی آنلاین به مدرسه نمیرود یا بیش از حد درباره این موضوع صحبت میکند، وقت آن رسیده که یک مکالمه کاملا جدی با او داشته باشید. برایش توضیح دهید که چرا از این کار او نگرانید، محدودیتهایی برای بازیهایش درنظر بگیرید و راهی پیدا کنید که فرزندتان با دوستانش وقت بگذراند و این مشکل را دور از صفحه کامپیوتر حل کند، مثلا با شروع یک ورزش جدید.
سوال: چطور میتوانم تمام استفادههای فرزندم از فضای مجازی را کنترل کنم؟
جواب: دیانا بروزکوفسکی پژوهشگر گروه سلامت رفتاری و اجتماعی دانشگاه ماریلند میگوید:«نمیتوانید! مثل پلیس مراقب بچهها بودن یعنی هدر دادن وقت. چون آنها در استفاده از تکنولوژی خبره هستند.» کاری که میتوانید انجام دهید این است: سر صحبت را درباره اینکه چه چیز دنیای مجازی مناسب و خوب است باز کنید. درمورد مدت زمانی که میتوانند پشت کامپیوتر بنشینند و زبانهایی که میتوانند در اینترنت از آنها استفاده کنند تصمیم بگیرید. با آنها درباره پستهایی که میگذارند و پیامدهای بینهایتی که دارد صحبت کنید. هنگام دسترسی به اینترنت شرایطی را فراهم کنید که شما هم رمز عبور فرزندانتان را داشته باشید تا بتوانید از آنها حمایت کنید. هر از گاهی با حساب کاربری او وارد فضای مجازی شوید و از او بخواهید که پیامهایش را به شما نشان دهد. متنها هم مزیت هستند و هم میتوانند پیامدهای قانونی داشته باشد.
سوال: چگونه فرزندم را از استفاده همزمان از چند صفحه آنلاین منع کنم؟
جواب: احتمالا نوجوان شما بهتان میگوید که کار با چند تب باز روی مرورگر یا حتی چند دستگاه مختلف، به یکباره، موضوع خیلی مهمی نیست. اما هست! استفاده همزمان از چند صفحه تمرکز فرد را از بین میبرد. این امر میتواند در یادگیری و قدرت حافظه او تداخل ایجاد کند. اما نگران نباشید. بچهها میتوانند با کار کردن روی تمرکز خود آن را دوباره به حالت اول برگردانند. به جای انتقاد دامنه توجه فرزند خود را با کنجکاوی تقویت کنید. وقتی میبینید روی کامپیوتر چند کار را با هم انجام میدهد، از او بپرسید فکر میکند وقتی که دارد بر روی مقاله درسی خود تحقیق میکند و همزمان اینستاگرامش را هم چک میکند و با دوستانش چت میکند چقدر از درس را یاد میگیرد. یا یک اپلیکیشن مدیریت زمان برای او تهیه کنید. این اپلیکیشنها فعالیتهای آنلاین را پیگیری کرده و گزارش میدهند. با این کار او میتواند مدت زمانی که خیال میکند در فضای مجازی است را با زمان واقعی آن مقایسه کند. اگر هیچکدام از این راهها جواب نداد، وقت انجام تکالیف مدرسه، وای فای را از برق بکشید، دستگاه را خاموش کنید یا موبایل فرزندتان را بگیرید.