البته وقتی پای بچه‌ها وسط باشد، شاید کمی محتاط‌تر عمل کنیم اما به هر حال خیلی وقت‌ها باز هم تصورات کارشناسانه‌مان باعث ایجاد سوالاتی می‌شوند که اگر بی‌پاسخ بمانند، ممکن است دسته‌گل به آب دهیم و آنتی‌بیوتیک بچه را سر خود قطع کنیم یا سر خود آنتی‌بیوتیک به او بخورانیم!
در ادامه با ۱۰ سوال شایع مردم در مورد آنتی‌بیوتیک‌ها و پاسخ‌هایشان آشنا خواهید شد که اگر همه‌اش نباشد، مطمئنا چندتایش سوال شما هم هست.
۱. بچه‌ام بدجوری سرما خورده؛ چرا دکتر برایش آنتی‌بیوتیک نداد؟!
سرماخوردگی‌ها ویروسی هستند. آنتی‌بیوتیک‌ها به طور خاص برای عفونت‌های باکتریایی به کار می‌روند. در کل، بیشتر علائم سرماخوردگی- مثل آبریزش بینی، سرفه و گرفتگی بینی و گلو- خفیف هستند و کودک شما بدون استفاده از دارو هم بهتر می‌شود.2. آیا زرد یا سبز بودن ترشحات بینی نشانه باکتریایی بودن عفونت نیست؟
یک سرماخوردگی ساده هم می‌تواند باعث غلیظ، زرد یا سبز شدن ترشحات بیرنگ و رقیق بینی شوند و این نشانه‌ها معمولا تا ۱۰ روز ادامه دارند.سینوزیت اصطلاحی است که معنی‌اش التهاب لایه مخاطی داخل بینی و سینوس‌هاست. یک ویروس یا آلرژی می‌تواند باعث سینوزیت شود و گاهی هم، باکتری باعثش است.
البته اگر باکتری در بیماری تنفسی فرزندتان دخیل باشد، علائم واضحی دارد. اگر کودک شما دچار سرماخوردگی ساده همراه با سرفه و ترشحات سبزرنگ بینی است که بیش از ۱۰ روز طول کشیده یا اگر مخاط بینی‌اش غلیظ، زرد یا سبز است و تب بالای ۳۹ درجه برای حداقل 4-3 روز دارد، احتمالا دچار سینوزیت باکتریایی شده است.
اگر فرزندتان خدایی نکرده دچار سینوزیت باکتریایی شد (که شایع نیست) آنتی‌بیوتیک لازم دارد. قبل از اینکه آنتی‌بیوتیک برایش تجویز شود، پزشک اطفال سوالاتی درباره دیگر علائم خواهد کرد و با معاینه کودک مطمئن می‌شود که تجویز آنتی‌بیوتیک انتخاب درستی هست یا نه.
3. ممکن است بعضی سرماخوردگی‌ها باکتریایی شوند؟ پس چرا برای شروع آنتی‌بیوتیک صبر می‌کنیم؟
در بیشتر موارد، هیچ عفونت باکتریایی بعد از عفونت ویروسی ایجاد نمی‌شود. در عوض استفاده از آنتی‌بیوتیک برای درمان عفونت ویروسی می‌تواند منجر به عفونتی شود که به خاطر مقاومت باکتری بروز می‌کند. ضمن اینکه بچه‌ها ممکن است دچار اسهال یا عوارض جانبی دیگر شوند. اگر فرزند شما دچار اسهال آبکی، اسهالی همراه با دفع خون یا هر عارضه ناشی از دریافت آنتی بیوتیک شد، حتما باید با پزشک کودکتان مشورت کنید.۴. آیا آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت گوش به درد نمی‌خورند؟
تقریبا نیمی از تمام عفونت‌های گوش بدون آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند. اگر فرزندتان تب بالا یا درد شدید گوش ندارد، احتمالا پزشکش فقط به مراقبت‌های اولیه اکتفا خواهد کرد.از آنجا که درد معمولا اولین و ناراحت‌کننده‌ترین علامت عفونت گوش است، پزشک اطفال از مسکن‌ها برای کاهش درد کودک کمک خواهد گرفت. استامینوفن و ایبوپروفن از جمله داروهای بدون نسخه‌ای هستند که می‌توانند درد را تا حد زیادی تسکین دهند. فقط حواس‌تان باشد با توجه به سن و وزن بچه، دوز مناسب دارو را به او بدهید. در بیشتر موارد، درد و تب طی یکی دو روز کمتر می‌شود.
همچنین قطره‌های گوش می‌توانند در کاهش کوتاه‌مدت درد موثر باشند و می‌توانید از پزشک کودکتان بپرسید که به این قطره‌ها نیاز دارد یا نه. داروهای بدون نیاز به نسخه سرماخوردگی (ضداحتقان‌ها و آنتی‌هیستامین‌ها) کمکی به از بین رفتن عفونت گوش نمی‌کنند و برای بچه‌های کم‌سن و سال توصیه نمی‌شوند.
اگر فرزندتان تب بالارونده، درد شدید گوش و عفونت در هر دو پرده گوشش داشته باشد، احتمالا پزشک کودکتان برایش آنتی‌بیوتیک تجویز خواهد کرد.
۵.آیا مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها عوارض جانبی دارد؟
از هر ۱۰ کودکی که آنتی‌بیوتیک می‌گیرد، یکی درگیر عوارض جانبی‌اش می‌شود که ممکن است به صورت راش پوستی، واکنش‌های آلرژیک، تهوع، اسهال و شکم‌درد بروز کند و حتما باید به پزشک اطلاع داده شوند.
گاهی بچه‌ها در طول مصرف آنتی‌بیوتیک دچار راش پوستی می‌شوند که البته هر راشی را نمی‌توان عارضه مصرف آنتی‌بیوتیک دانست. معمولا این راش‌ها شبیه جای شلاق، خطوط متورم و قرمز هستند و در صورت بروز باید به پزشک گزارش شوند. راش‌هایی که خارش دارند، شبیه جای شلاق هستند و ... را هم باید در سوابق پزشکی‌اش یادداشت کنید.
6. آنتی‌بیوتیک برای همه گلودردها استفاده نمی‌شود؟
نه! بیش از ۸۰ درصد گلودردها ویروسی هستند. اگر فرزندتان گلودرد، آبریزش بینی و سرفه خشک دارد، احتمالا سرماخوردگی‌اش ویروسی است و نیازی به تست تشخیص استرپتوکوک نیست.آنتی‌بیوتیک‌ها صرفا باید برای درمان گلودردهایی استفاده شوند که توسط استرپتوکوک‌های گروه A ایجاد شده‌اند. عفونت ناشی از این نوع باکتری را «گلودرد استرپتوکوکی» می‌گویند. این نوع گلودرد معمولا در سنین مدرسه سراغ بچه‌ها می‌آید و بچه‌های زیر ۳ سال از آن در امانند.
اگر پزشک کودکتان با توجه به علائم بچه، به گلودرد استرپتوکوکی مشکوک شده است، حتما باید تست تشخیصی استرپتوکوک انجام شود؛ اگر نتیجه مثبت بود، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
۷. چقدر طول می‌کشد آنتی‌بیوتیک اثر کند؟
بیشتر عفونت‌های باکتریایی بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت بعد از شروع آنتی‌بیوتیک بهتر می‌شوند. اگر علائم فرزند شما بعد از ۷۲ از شروع آنتی‌بیوتیک بدتر شد یا بهتر نشد، با پزشکش تماس بگیرید. اگر مصرف آنتی‌بیوتیک را سریع قطع کنید، ممکن است عفونتش کامل خوب نشود و علائم بیماری دوباره عود کند.۸. آیا آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند باعث مقاومت باکتری شوند؟
مصرف یا سوءمصرف مداوم آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به ایجاد باکتری مقاوم شود. باکتری مقاوم آن نوع باکتری است که در مقابل آنتی‌بیوتیک‌های رایج برای درمان عفونت باکتریایی، مقاومت می‌کند و از بین نمی‌رود. این باکتری مقاوم می‌تواند به دیگر بچه‌ها و بزرگسالان هم سرایت کند.مهم است که کودک شما دقیقا از همان نوع آنتی‌بیوتیکی استفاده کند که معمولا برای همان نوع از عفونت باکتریایی تجویز می‌شود؛ نه اینکه به او آنتی‌بیوتیکی بدهید که دسته وسیع‌تری از عفونت‌ها را در بر می‌گیرد.
اگر فرزندتان دچار مقاومت باکتری به آنتی‌بیوتیک‌ها شد، احتمالا نوع خاصی از آنتی‌بیوتیک لازم است. گاهی این داروها باید به صورت وریدی و در بیمارستان تزریق شوند.
۹. داروهای ضدویروس کدامند؟
آنفلوآنزا یک عفونت ویروسی است که می‌تواند نشانه‌هایی شبیه سرماخوردگی داشته باشد و چاره‌اش داروهای ضدویروس است. معمولا داروهای ضد ویروس برای بچه‌هایی تجویز می‌شود که در صورت گرفتن آنفلوانزا، سخت‌تر از دیگر بچه‌ها بهبود پیدا می‌کنند. برای بیشتر ویروس‌های دیگری که باعث سرفه و علائم سرماخوردگی می‌شوند، هیچ داروی ضدویروسی تجویز نمی‌شود.۱۰. چطور می‌توانم از آنتی‌بیوتیک‌ها استفاده سالمی داشته باشم؟
• آنتی‌بیوتیک‌ها همیشه درمان بیماری کودک شما نیستند. حتما برای پیدا کردن بهترین درمان با متخصص اطفال مشورت کنید.• از پزشک کودکتان بپرسید که مطمئن است موثرترین نوع آنتی‌بیوتیک را تجویز کرده؟ برای مثال، برخی آنتی‌بیوتیک‌های خاص مثل آزیترومایسین برای از بین بردن باکتری‌هایی که باعث گوش‌درد و سینوزیت می‌شوند، دیگر موثر نیستند.
• آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت باکتریایی کاربرد دارند، نه سرماخوردگی و آنفلوانزا.
• مقدار و دفعات مصرف دارو را دقیقا بر اساس نسخه تجویزی پزشک مصرف کنید.
• از آنتی‌بیوتیک یک کودک برای خواهر یا دوستش استفاده نکنید؛ ممکن است برایش مناسب نباشد و حالش را بدتر کند!
• آنتی‌بیوتیک‌های بی‌استفاده را دور بریزید و آنها را برای «بعدا» و «روز مبادا» نگه ندارید! بعضی داروهای تاریخ گذشته جدا می‌توانند خطرناک باشند.
برای مراقبت از کوچولویتان در این فصل سرد خوب است بدانید چی تنش کنید تا سرما نخورد؟
