پیکاسوی کوچولوی ما
اگر در حین یکی از این خطخطیهای دیواری، به چهره کودکتان دقت کرده باشید حتماً متوجه آرامش و رضایتی که بابت این کار در چهره او موج میزند شدهاید، درست برعکس احساسی که شما دارید! دلیل این آرامش و رضایت آن است که او از معنای این نقاشیها آگاه است اما شما نه. از دید بچهها این نقاشیهای دیواری چند معنی مهم دارند:یک کشف مهم. بچهها با آزمون و خطا محیط اطرافشان را بررسی میکنند تا ببینند میتوانند روی چه بخشهایی از آن اثر بگذارند. برای کودکی که مداد را به در و دیوار میکشد تماشای اثری که از خودش به جا میگذارد، یک کشف مهم است. چون هم توانسته روی دیوار اثر بگذارد و هم روی شما!
من میتوانم. برای کودک تأثیرگذاری بر محیط مساوی با احساس توانمندی است. با این اوصاف چیزی که احتمالاً برای شما یک خرابکاری است، برای او یک شاهکار است چون علامت توانمندی اوست.
من هستم. بچهها با حواسشان فکر میکنند، یعنی با چیزهایی که میتوانند لمس کنند، ببییند، بچشند و.. . نقاشی دیواری هم برای کودک شما یک جور تمرین فکر کردن به شیوه حسی است و برای او این معنی را دارد که «من فکر میکنم، پس هستم».
با یک هنرمند، هنری برخورد کنیم
در چنین موقعیتهایی پدر و مادرها به شیوههای مختلفی واکنش نشان میدهند. بعضیها سر کودک فریاد میکشند و با عصبانیت مداد را از او میگیرند، بعضیها هم با گفتن چیزهایی مثل «پیشی اینا رو کشیده؟ پس چرا بهش نگفتی نباید دیوار رو کثیف کنه و...» بچه را در موقعیتی قرار میدهند که او نمیفهمد بالاخره دارد به خاطر این کارش تشویق میشود یا تنبیه.اما برخورد بهتر با چنین موقعیتهایی چیست؟
1- مراقب دکمه اعصابتان باشید. درست است که خطخطی کودکتان دیوار را کثیف یا زخمی کرده است، اما با توجه به معناهایی که این نقاشیها از دید او دارد آیا انصافا دلیلی برای عصبانیت و یا فریاد کشیدن شما وجود دارد؟
2- با او شانه به شانه بشوید. به جای اینکه مداد را از او بگیرید، با آرامش کنارش بنشینید و از او بپرسید که «اینها را تو کشیدی؟». اگر برخورد آرام و همدلانهای داشته باشید، کمتر احتمال دارد که او آنها را به گردن پیشی و عروسک و یا دوستان خیالیاش بیندازد. از او درباره معنی خطخطیهایش بپرسید مثلاً «این چیه؟» و از توانمندی او تعریف کنید.
3- یک بوم دیواری به او بدهید. به کودکتان بگویید که یک جای بهتر برای کشیدن این جور نقاشیها سراغ دارید که اگر او فقط در آنجا نقاشی بکشد و نه روی باقی درها و دیوارها، به او جایزه خواهید داد. یک بوم را که ترجیحاً بزرگ هم باشد، به دیوار نصب کنید. بهتر است که این تابلو در جایی که در معرض دید است باشد نه کنج اتاق. و هر دفعه که او فقط روی آن نقاشی میکشد، ضمن تحسین هنرمندی او به خاطر اینکه روی بوم نقاشی کشیده به او یک جایزه کوچک مثل یک شکلات یا یک مداد رنگی بدهید.
4- با او هم قلم شوید. گهگاه کنار او بنشینید و دقایقی همراه او به نقاشی کردن بپردازید. مهم است که از نزدیک به ایدههای خلاقانه او توجه نشان بدهید و به این ترتیب احساس «من هستم» او را به جا و به موقع تقویت کنید تا این بار او مجبور نشود به خاطر جلب توجه شما دوباره سر وقت در و دیوار برود!