تا به حال بچهها را حین خوردن ماکارونی دیدهاید که چطور با دقت تمام آن را یکییکی میخورند؟ یا چطور در برابر اصرار شما برای یک قاشق بیشتر خوردن مقاومت میکنند؟ اینجاست که میشود فهمید بچهها غذاخورهای با فکرتری هستند. آنها خسته از بازی روزانه در پارک با یک پاکت چیپس در دستشان روی مبل دراز نمیکشند و شروع به خوردن نمیکنند یا در یخچال را باز نمیکنند تا هرچه که پیدا میکنند را بخورند. اما ما این کارها را میکنیم. سوزان آلبرز دکترای روانشناسی و نویسنده کتابی به نام "غذاخورهای بافکر" میگوید ما حوالی سه سالگی از حالت "هروقت گرسنه باشم غذا میخورم" به حالت "هر وقت هوس کنم غذا میخورم" تغییر وضعیت میدهیم.
انتخابهای ما در غذا خوردن بیشتر تحت تاثیر محیط قرار میگیرند و خیلی زود تبدیل به آدمی میشویم که هرچه هوس کند یا در تلویزیون تبلیغ کنند میخورد که این وزن کم کردن به ویژه بعد از زایمان را بسیار سخت میکند. خوشبختانه ما یک الگوی خوب برای غذا خوردن در دسترس داریم. برایان وانسینک، روانشناس غذا و استاد روانشناسی در دانشگاه کورنل در کتاب خود به نام "روشهای درست غذا خوردن" میگوید همه ما میتوانیم با نگاه کردن به کودکان خیلی چیزها در مورد غذا خوردن یاد بگیریم مثلا اینکه:
بچه ها نشسته غذا میخورند
بچهها وقتی خیلی کوچک هستند در مورد نحوه غذا خوردن انتخاب دیگری ندارند چون مجبور میشوند روی صندلی بچه غذا بخورند. این به آنها یاد میدهد که موقع غذا خوردن وضعیت ثابتی داشته باشند که این موضوع برای آدمهای بزرگ چالش-برانگیز است. حالت نشسته باعث میشود روی غذا و مقدار آن تمرکز بیشتری داشته باشیم. یک مطالعه نشان میدهد که وقتی مردم ناهارشان را در حالت نشسته و پشت میز میخوردند مابقی روز را نسبت به کسانی که ایستاده غذا میخوردند تا 30 درصد غذای کمتری میخوردند.توصیه: البته لازم نیست مانند بچهها خودمان را به صندلی ببندیم تا بتوانیم روی غذایمان تمرکز کنیم. همینقدر که پشت میز بنشینیم کافی است. خوردن صبحانه جلوی آینه حین آرایش کردن اصلا ایده خوبی نیست. وقتی نشسته غذا میخوریم بهتر متوجه میشویم چه موقع شکممان دارد پر میشود و این حسی است که وقتی ایستاده غذا میخوریم نداریم.
بچهها خیلی راحت "نه" میگویند
بچهها وقتی سیر میشوند غذا را پس میزنند تا جایی که حتی گاهی وقتها بشقابشان را هم به آن سوی میز هل میدهند. اما بزرگترها وقتی سر میز مینشینند آنقدر به خوردن ادامه میدهند تا بشقابشان خالی شود و این کار را خیلی وقت ها به خاطر اینکه غذا حیف و میل نشود انجام میدهند.توصیه: هر یک لقمه که میخورید از خودتان بپرسید که آیا سیر شدهاید یا هنوز گرسنه هستید؟ همین که به مرحله سیر شدن نزدیک میشوید بشقاب را از خودتان دورتر کنید یا اگر در رستوران هستید از پیشخدمت بخواهید بشقابتان را از جلویتان بردارد. برای اینکه غذا حیفومیل نشود باقیمانده غذای درون بشقابتان را نخورید. از بشقاب کوچکتر استفاده کنید. یا باقیماندده غذا را برای وعده دیگری بگذارید یا آن را به پرندهها و گربهها بدهید. آنها هم به غذا نیاز دارند و این، دور ریختن غذا نیست.
بچهها همزمان با غذا خوردن کارهای دیگری نمیکنند
وقت غذا که میرسد بچهها لیست کارهایشان را در ذهنشان مرور نمیکنند. اما مادرها ممکن است همینطور که یک ساندویچ را گاز میزنند ماشین ظرفشویی را خالی کنند درحالیکه دارند با موبایلشان صحبت میکنند. با این کار این خطر وجود دارد که شما متوجه سیگنالهای مغزتان در مورد پر شدن شکمتان نشوید. اگر موقع غذا خوردن حواستان به تلویزیون یا اینترنت باشد نمیفهمید کی سیر شده اید.توصیه: جلوی تلویزیون یا کامپیوتر غذا نخورید. اگر در محل کارتان غذا میخورید سعی کنید از پشت میزتان دور شوید تا مجبور نباشید موقع گشت زدن در اینترنت غذا بخورید.
بچهها غذایشان را مزهمزه میکنند
بچهها سلیقه غذایی خیلی خوبی دارند. جوانههای چشایی آنها هنوز با سدیم و شکر بیش از اندازه که در غذاهای امروزی وجود دارند خراب نشده است بنابراین اگر چیزی خیلی شور یا خیلی شیرین را مزه کنند از خوردن آن دست میکشند و همینطور اگر از مزه غذا خوششان بیاید بیش از حد به آن غذا وابسته میشوند. اما بزرگترها قدرت تشخیص کمتری دارند. ما سیبزمینی سرخ کرده سفت و بیمزه را میخوریم و حتی متوجه نمیشویم که بشقاب ماکارونی ما یک نمکدان نمک دارد. خانمها اغلب حاضر به خوردن غذاهای بیمزه میشوند تنها به خاطر اینکه دمدستتر است یا کمچرب است. غذا خوردن برای ما تبدیل به یک کار روزانه مثل مسواکزدن شده است و ما سلیقه غذاییمان را از دست دادهایم.توصیه: با بهرهگیری از تکنیک "mindful eating" این فرصت را به خودتان بدهید تا غذایتان را واقعا مزه کنید. از این ترفند استفاده کنید: یک پرتقال بردارید و آن را پوست بکنید و قاچ کنید. سعی کنید درست مثل بچهها پرتقال خوردن را تجربه کنید، انگار که بار اولتان است که پرتقال میخورید. بوی آن را حس کنید. چشمانتان را ببندید و آرام آرام در دهانتان مزهاش کنید. از همه قدرت چشاییتان برای تجربه کردن همه مزهها و طعمها استفاده کنید. کسانی که به این روش (مایندفول ایتینگ) غذا می-خورند مقدار کالری و چربی کمتری از غذا را میسوزانند و راحتتر به اهدافشان در کم کردن وزن میرسند.
بچهها قاشقشان را در قابلمه فرو نمیکنند
بچهها قابلمه غذا را روی مبل نمیآورند و در آن شیرجه نمیروند البته چون شما به آنها اجازه نمیدهید. شما غذای بچه را در یک بشقاب میریزید و به او میدهید. کسانی که از دیس یا ظرف اصلی غذا میخورند (به جای اینکه آن را در بشقاب بکشند) تا 20 درصد بیشتر غذا میخورند.توصیه: یک بشقاب غذا برای خودتان بکشید انگار که برای کودکتان غذا میکشید. سپس از دیس غذا دور شوید و یک جا بنشینید و غذا بخورید. وقتی قابلمه یا دیس غذا از جلوی دیدتان دور شود از یادتان هم میرود. البته در مورد میوه، سالاد و سبزی این قانون را فراموش کنید.