حتما شما هم کودکانی که از سن کم مشغول کار هستند را دیده‌اید؛ در رستوران‌های بین راهی، در کارگاه‌های مختلف، در مکانیکی‌ها، سر چهارراه‌ها، کنار پیاده‌روها. زیر لباس‌های اغلب نامرتب و صورت سیاه‌شده و دست‌های کثیف و پینه‌بسته‌شان، همچنان یک کودک زندگی می‌کند، کودکی که کودکی نمی‌کند.
در دنیای امروز جنگ‌های متوالی، نابسامانی اقتصاد، فقر، خشونت و نزاع، زندگی بسیاری از خانواده‌ها را تحت‌تأثیر قرار داده و آن‌ها را در مسیر فقر و گرسنگی پیش می‌برد. در این میان کودکان بسیاری در معرض قاچاق انسان، کار کودک و انواع بهره‌کشی‌ها قرار می‌گیرند. با توجه به افزایش روزافزون کودکان کار، سازمان جهانی کار (ILO) از سال 2002 روز12ژوئن را روز جهانی مبارزه با کار کودک نام‌گذاری نمود، تا توجه و حمایت جهانیان را به این موضوع مهم جلب نماید.
قانون کار ایران صراحتاً کار کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع کرده است و آموزه‌های اسلامی هم بر رشد، تحصیل و تربیت صحیح کودکان و نوجوانان تأکید دارد که این مهم قطعاً با کار کودک برای تأمین معاش خانواده سازگار نیست. کودکان کار فرصت تجربه حس شیرین کودکی را از دست می‌دهند و در اکثر مواقع از تحصیل محروم می‌مانند همچنین بسیاری از آن‌ها از تغذیه مناسب و خدمات بهداشتی نیز بهره‌مند نمی‌باشند. با توجه به این‌که کودکان آینده‌سازان جامعه می‌باشند این نوع آسیب‌های اجتماعی و کمبود در کودکی می‌تواند در آینده جامعه تأثیرات بسیار مخرب و غیرقابل جبرانی را همراه داشته باشد. تاثیراتی که دامن همه جامعه را می‌گیرد.
شاید واژه کار کودک برای بیشتر ما یادآور کودکان دست‌فروشی است که در پشت چهارراه‌ها اقدام به فروش گل ، فال و.. می‌کنند، اما این گروه تنها تعدادی کمی از کودکان کار هستند و تعداد بیشتری از آن‌ها در کارگاه‌های ساختمانی ، تولیدی و خدماتی ، منازل افراد و کارخانه‌ها مشغول به کار هستند. این کودکان علاوه بر دریافت حقوق بسیار کم در مقابل ساعات کاری طولانی فاقد هرگونه بیمه و یا پشتوانه کاری و دولتی هستند که خود موجب سواستفاده‌ی بیشتر کارفرمایان و افراد سودجو از آنان است. ساعات کار طولانی، حجم بالای کار وعدم توجه به مسائل ایمنی و بهداشتی هرساله موجب آسیب‌های روانی و جسمی بسیاری به این کودکان می‌گردد.
برای کودکان کار چه کنیم؟
خرید از یک کودک دست‌فروش در چهارراه شاید برای یک لحظه موجب شادمانیش گردد اما به‌هیچ‌وجه درمان این معضل نیست.خوشبختانه در طی سال‌های اخیر در کنار نهادهایی همچون بهزیستی، انجمن‌ها و کمپین‌های گوناگونی در حمایت از کودکان کار تشکیل شده است. این انجمن‌ها با شناسایی کودکان کار و خانوادهایشان ضمن تشکیل گروه‌های مددکاری به حمایت هدفمند و مؤثر از این کودکان می‌پردازند. تمرکز بیشتر این انجمن‌ها درحوزه آموزش تحصیلی ، خدمات تغذیه و بهداشتی است. با عضویت و حمایت داوطلبانه مادی و معنوی در این نهاد‌های مدنی می‌توان در کاهش آسیب‌های اجتماعی این معضل شریک شد.
فراموش نکنید که این کودکان در طول روز با خشونت‌های زیادی از طرف افراد مختلف جامعه روبه رو می شوند. شما می‌توانید به کودکان خود بیاموزید که در برخورد با کودکان کار مهربان باشند و او را مانند یکی از همسالان خود ببینند که به هر دلیلی، مجبور به کار کردن است. خودتان هم با احترام و مهربانی با این بچه‌ها رفتار کنید، با این کار، کمک می‌کنید که کودک شما نیز به چشم برابری و دوستی به این کودکان نگاه کند و هم از خشم و نامهربانی و خشونت رایج در دنیای کودکان کار قدری کم کنید، هم قدمی موثر در راه کاهش آسیب‌ها برداشته باشید. به امید روزی که هیچ کودکی در آرزوی تجربه حس کودکی نباشد.
