نی نی سایت: رابطه موبایل با بلوغ زودرس در کودکان
«از وقتی پسر 9 سالهام سراغم آمد و درباره عکسی که روی وایبر دیده بود از من توضیح خواست، شب و روز خواب ندارم. مدام نگرانم که پسرم قبل چه تصاویری در فضای مجازی دیده و چه مطالبی خوانده یا اصلا من باید در حال حاضر چه برخوردی با او داشته باشم؟ مدام خودم را لعنت میکنم که چرا برایش تبلت خریدم و اصلا چرا گذاشتم به ااین اینترنت لعنتی وصل شود. وای آخر مگر میشد نخرم؟! همه بچههای دوست و آشنا یک دستشان تبلت بود و یک دستشان گوشی تلفن همراه. به قول شوهرم مکا هم خیلی خوب مقاومت کردیم که تا 9 سالگی خیلی این وسایل را توی دست و بالش نگذاشتیم...» اینها درد دل های مادری است که در سالن انتظار مرکز مشاوره کنارم نشسته و آمده تا روانشناس به سوالات و نگرانیهایش در خصوص دسترسی کودکان به فضاهای مجازی پاسخ دهد. شما هم از این نگرانیها دارید؟ شما هم هر روز با اصرار کودکتان برای استفاده از تلفن همراه، لپتاپ و... مواجه هستید و نمیدانید که باید چه واکنشی نشان دهید؟ در ادامه سعی کردیم مهمترین سوالات شما را در این خصوص از رابعه تبار، روانشناس بپرسیم.
وقتی تبلت بچهتان را وابسته میکند
مهمترین خطراتی که فضای مجازی می تواند برای بچهها به واسطه استفاده از موبایل، تبلت و... داشته باشد چیست؟
وابستگی ناسالم اولین و مهمترین مشکل است که میتواند کودکان و والدین را دچار مشکل کند؛ منظور ما از وابستگی در اینجا این است که کودک وقت بسیاری را در فضای مجازی میگذراند و از زندگی واقعی خود غافل می شود و فاصله گرفتن از تبلت یا تلفن همراه برای او تقریبا کاری غیر ممکن می شود و به نحوی آشکار زندگی کودک و فرآیند رشد و تربیت او را دچار اخلال می کند. یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن برای کودک ایجاد شود، فاصله گرفتن از تفریحات سالم و پناه بردن به دنیای مجازی است. تفریحات سالم نظیر دوچرخه سواری، بازی کردن با اسباب بازی و گردش، نقش بسیار مهمی در فرآیند رشد سالم روانی و فیزیکی کودکان دارد و استفاده بیش از حد از تلفن همراه و تبلت و سفر به دنیای مجازی کودکان را از این دسته تفریحات دور میسازد. فانتزیسازی بخشی از دنیای کودکی است اما گاهی اتفاق می افتد که کودکان دنیای بسیار قشنگی را در ذهن خود ایجاد میکنند و در لحظاتی که دنیای واقعی قدری اضطراب زا می شود، کودک به سرعت به آن پناه می برد، این سازکار ناسالم معمولا به کمک استفاده نامطلوب از تلفن همراه و تبلت تقویت می شود و کودک را از دنیای واقعی جدا می کند. اضافه وزن را می توان یکی دیگر از نتایج نامطلوب استفاده نامناسب در نظر گرفت، طبیعی است که هرچقدر میزان استفاده از تلفن همراه، تبلت و لپتاپ افزایش پیدا کند، میزان فعالیت فیزیکی کودک کاهش پیدا کرده و کودک دچار اضافهوزن میشود. همان طور که در موارد مطرح شده دیدید الگوی کاملا آشکار از اعتیاد به استفاده از تلفن همراه و فضای مجازی وجود دارد که به راحتی می تواند دوران مهم کودکی را تحتتاثیر خود قرار داده و مانع فرآیند رشد سالم روانی و فیزیکی کودک شود.
«از وقتی پسر 9 سالهام سراغم آمد و درباره عکسی که روی وایبر دیده بود از من توضیح خواست، شب و روز خواب ندارم. مدام نگرانم که پسرم قبل چه تصاویری در فضای مجازی دیده و چه مطالبی خوانده یا اصلا من باید در حال حاضر چه برخوردی با او داشته باشم؟ مدام خودم را لعنت میکنم که چرا برایش تبلت خریدم و اصلا چرا گذاشتم به ااین اینترنت لعنتی وصل شود. وای آخر مگر میشد نخرم؟! همه بچههای دوست و آشنا یک دستشان تبلت بود و یک دستشان گوشی تلفن همراه. به قول شوهرم مکا هم خیلی خوب مقاومت کردیم که تا 9 سالگی خیلی این وسایل را توی دست و بالش نگذاشتیم...» اینها درد دل های مادری است که در سالن انتظار مرکز مشاوره کنارم نشسته و آمده تا روانشناس به سوالات و نگرانیهایش در خصوص دسترسی کودکان به فضاهای مجازی پاسخ دهد. شما هم از این نگرانیها دارید؟ شما هم هر روز با اصرار کودکتان برای استفاده از تلفن همراه، لپتاپ و... مواجه هستید و نمیدانید که باید چه واکنشی نشان دهید؟ در ادامه سعی کردیم مهمترین سوالات شما را در این خصوص از رابعه تبار، روانشناس بپرسیم.
وقتی تبلت بچهتان را وابسته میکند
مهمترین خطراتی که فضای مجازی می تواند برای بچهها به واسطه استفاده از موبایل، تبلت و... داشته باشد چیست؟
وابستگی ناسالم اولین و مهمترین مشکل است که میتواند کودکان و والدین را دچار مشکل کند؛ منظور ما از وابستگی در اینجا این است که کودک وقت بسیاری را در فضای مجازی میگذراند و از زندگی واقعی خود غافل می شود و فاصله گرفتن از تبلت یا تلفن همراه برای او تقریبا کاری غیر ممکن می شود و به نحوی آشکار زندگی کودک و فرآیند رشد و تربیت او را دچار اخلال می کند. یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن برای کودک ایجاد شود، فاصله گرفتن از تفریحات سالم و پناه بردن به دنیای مجازی است. تفریحات سالم نظیر دوچرخه سواری، بازی کردن با اسباب بازی و گردش، نقش بسیار مهمی در فرآیند رشد سالم روانی و فیزیکی کودکان دارد و استفاده بیش از حد از تلفن همراه و تبلت و سفر به دنیای مجازی کودکان را از این دسته تفریحات دور میسازد. فانتزیسازی بخشی از دنیای کودکی است اما گاهی اتفاق می افتد که کودکان دنیای بسیار قشنگی را در ذهن خود ایجاد میکنند و در لحظاتی که دنیای واقعی قدری اضطراب زا می شود، کودک به سرعت به آن پناه می برد، این سازکار ناسالم معمولا به کمک استفاده نامطلوب از تلفن همراه و تبلت تقویت می شود و کودک را از دنیای واقعی جدا می کند. اضافه وزن را می توان یکی دیگر از نتایج نامطلوب استفاده نامناسب در نظر گرفت، طبیعی است که هرچقدر میزان استفاده از تلفن همراه، تبلت و لپتاپ افزایش پیدا کند، میزان فعالیت فیزیکی کودک کاهش پیدا کرده و کودک دچار اضافهوزن میشود. همان طور که در موارد مطرح شده دیدید الگوی کاملا آشکار از اعتیاد به استفاده از تلفن همراه و فضای مجازی وجود دارد که به راحتی می تواند دوران مهم کودکی را تحتتاثیر خود قرار داده و مانع فرآیند رشد سالم روانی و فیزیکی کودک شود.
موبایل کودک را بلوغ زودرس می رساند؟
یکی از نگرانیهای والدین در این زمینه دسترسی کودک به انوع و اقسام عکس ها و اطلاعات و تاثیر این موضوع روی سن بلوغ شان است. آیا واقعا دیدن تصاویر غیراخلاقی و مستهجن میتواند سبب بلوغ زود رس شود؟
در ابتدا باید این موضوع را در نظر بگیریم که بلوغ، یک فرآیند فیزیکی است که در آن عواملی نظیر تغذیه مناسب و ورزش نقش بسیاری دارد، اما ممکن است فکر کردن به آن مانند زمانی باشد که یک نفر احساس گرسنگی نمیکند ولی تصور کردن یک غذای خوشمزه شاید محرکی قوی باشد که برود و آن غذا را بخورد، بنابراین دین تصاویر غیراخلاقی ممکن است ایجاد انگیزهای در فرد باشد که او به آن سمت سوق پیدا کند. بنابراین بلوغ زودرس با تماشای تصاویر غیراخلاقی اتفاق نمیافتد اما در ذهن کودک انگیزه ایجاد میشود و خود را در آن شرایط تصور میکند.
کودک به موبایل والدین دسترسی نداشته باشد
به هر حال استفاده از این ابزارها و حتی تصاویری که در بعضی از بازی ها دیده می شود ممکن است کنجکاوی جنسی کودکان تحریک کند. با این مساله یعنی با کودکی که به هر حال در گذشته در معرضش قرار گرفته، چطور برخورد کنیم؟
اولین نکته که در اینجا باید یادآور بشیم این است که موبایل هر شخص حریم خصوصی او محسوب می شود و باید کد گذاری شود تا کودک شما به آن دسترسی نداشته باشد. البته آموزش این موضوع بسیار مهم است که کودکان بدانند وسایل شخصی پدر و مادر قابل دسترس نیستند و نباید هر زمان که دلشان می خواهد به سراغ آن برود و باید این کار را با اجازه والدین انجام دهند. به هیچ عنوان نباید اجازه بدهیم که ذهن کودکان زودتر از زمان خود، نسبت به مسائل جنسی باز شود، زیرا تأثیرات منفی روانی زیادی برروی فرآیند رشد او می گذارد. از طرف مقابل نباید فیلتر گذاری هم انجام شود یعنی زمانی که بصورت اتفاقی کودک تصویر مستهجن و غیر اخلاقی را می بینید، در مورد آن از والدین سوال خواهد پرسید و بهتر است که والدین به جواب منطقی بدهند تا اینکه با جواب های سرکاری خود کودک را از مسئله منحرف کنند. به یاد داشته باشید که اگر فرزندتان جواب سوالاتش را از شما نگیرد، به سراغ افراد دیگر خواهد رفت و معلوم نیست که دیگران چگونه جواب این سوالات را بدهند چون تا کودک جواب سوالات خود را پیدا نکند موضوع برایش تمام نمی شود و کنجکاوی او همچنان باقی می ماند. در صورتی که نمی دانید با چگونه پاسخ سئوالات این چنینی فرزند خود را بدهید، بهتر است با یک روانشناس یا بازی درمان صحبت کنید تا بهترین نتیجه را برایتان به همراه داشته باشد. نکته بسیار مهم این است که مراقبت های سالم از آگاهی جنسی کودکان، سبب کاهش حساسیت آنها می شود.
نحوه آموزش والدین حرف اول را می زند
آیا بهطور کلی تلفن همراه، تبلت، اینترنت و... روی تربیت جنسی کودک ـ درست یا غلط ـ تاثیر میگذارد؟
تاثیرگذاری بر روی تربیت جنسی بیشتر معطوف استفاده مناسب یا نامناسب از فضاهای مجازی است، یعنی نحوه آموزش والدین به فرزندان برای استفاده مناسب از اینترنت مهمترین پاسخ به این سوال است. به یاد داشته باشیم که زیاده روی در خوردن یک غذای سالم نیز ممکن است فرد را دچار مشکل جدیدی کند. دو پارامتر بسیار مهم در تربیت جنسی کودکان یکی مربوط به سبک زندگی کودک می شود که شامل محیط خانواده و فرهنگ آن است و دیگری آموزش نحوه استفاده صحیح از اینترنت و دنیای مجازی است.
یکی از نگرانیهای والدین در این زمینه دسترسی کودک به انوع و اقسام عکس ها و اطلاعات و تاثیر این موضوع روی سن بلوغ شان است. آیا واقعا دیدن تصاویر غیراخلاقی و مستهجن میتواند سبب بلوغ زود رس شود؟
در ابتدا باید این موضوع را در نظر بگیریم که بلوغ، یک فرآیند فیزیکی است که در آن عواملی نظیر تغذیه مناسب و ورزش نقش بسیاری دارد، اما ممکن است فکر کردن به آن مانند زمانی باشد که یک نفر احساس گرسنگی نمیکند ولی تصور کردن یک غذای خوشمزه شاید محرکی قوی باشد که برود و آن غذا را بخورد، بنابراین دین تصاویر غیراخلاقی ممکن است ایجاد انگیزهای در فرد باشد که او به آن سمت سوق پیدا کند. بنابراین بلوغ زودرس با تماشای تصاویر غیراخلاقی اتفاق نمیافتد اما در ذهن کودک انگیزه ایجاد میشود و خود را در آن شرایط تصور میکند.
کودک به موبایل والدین دسترسی نداشته باشد
به هر حال استفاده از این ابزارها و حتی تصاویری که در بعضی از بازی ها دیده می شود ممکن است کنجکاوی جنسی کودکان تحریک کند. با این مساله یعنی با کودکی که به هر حال در گذشته در معرضش قرار گرفته، چطور برخورد کنیم؟
اولین نکته که در اینجا باید یادآور بشیم این است که موبایل هر شخص حریم خصوصی او محسوب می شود و باید کد گذاری شود تا کودک شما به آن دسترسی نداشته باشد. البته آموزش این موضوع بسیار مهم است که کودکان بدانند وسایل شخصی پدر و مادر قابل دسترس نیستند و نباید هر زمان که دلشان می خواهد به سراغ آن برود و باید این کار را با اجازه والدین انجام دهند. به هیچ عنوان نباید اجازه بدهیم که ذهن کودکان زودتر از زمان خود، نسبت به مسائل جنسی باز شود، زیرا تأثیرات منفی روانی زیادی برروی فرآیند رشد او می گذارد. از طرف مقابل نباید فیلتر گذاری هم انجام شود یعنی زمانی که بصورت اتفاقی کودک تصویر مستهجن و غیر اخلاقی را می بینید، در مورد آن از والدین سوال خواهد پرسید و بهتر است که والدین به جواب منطقی بدهند تا اینکه با جواب های سرکاری خود کودک را از مسئله منحرف کنند. به یاد داشته باشید که اگر فرزندتان جواب سوالاتش را از شما نگیرد، به سراغ افراد دیگر خواهد رفت و معلوم نیست که دیگران چگونه جواب این سوالات را بدهند چون تا کودک جواب سوالات خود را پیدا نکند موضوع برایش تمام نمی شود و کنجکاوی او همچنان باقی می ماند. در صورتی که نمی دانید با چگونه پاسخ سئوالات این چنینی فرزند خود را بدهید، بهتر است با یک روانشناس یا بازی درمان صحبت کنید تا بهترین نتیجه را برایتان به همراه داشته باشد. نکته بسیار مهم این است که مراقبت های سالم از آگاهی جنسی کودکان، سبب کاهش حساسیت آنها می شود.
نحوه آموزش والدین حرف اول را می زند
آیا بهطور کلی تلفن همراه، تبلت، اینترنت و... روی تربیت جنسی کودک ـ درست یا غلط ـ تاثیر میگذارد؟
تاثیرگذاری بر روی تربیت جنسی بیشتر معطوف استفاده مناسب یا نامناسب از فضاهای مجازی است، یعنی نحوه آموزش والدین به فرزندان برای استفاده مناسب از اینترنت مهمترین پاسخ به این سوال است. به یاد داشته باشیم که زیاده روی در خوردن یک غذای سالم نیز ممکن است فرد را دچار مشکل جدیدی کند. دو پارامتر بسیار مهم در تربیت جنسی کودکان یکی مربوط به سبک زندگی کودک می شود که شامل محیط خانواده و فرهنگ آن است و دیگری آموزش نحوه استفاده صحیح از اینترنت و دنیای مجازی است.
با سلام
من یک دختر چهار ساله دارم ، که این روزها گاهی برای همراه بردن تبلت به مهد اصرار میکنه البته تبلت همسرم
این مقاله سوالات ذهنی من رو درباره این مساله که به تازگی ما رو به چالش کشیده تاحدی پاسخ داد اما واقعا برای من هنوز سوال هست که ما هرچقدر این دسترسی رو به تعویق بندازیم حتی تا سنین نوجوانی که تقریبا نشدنی هست باز هم اون ترس و واهمه از اینکه اعتیاد به این ابزارها ایجاد بشه و روند پرورش کودک رو از هر نظر تحت تاثیر قرار بده ما رو ازار میده و واقعا برام سوال هست از چه طریقی میشه استفاده صحیح و مناسب از اینوسایل رو به مرور به کودک بطور غیر مستقیم اموزش داد .
کاش این مسایل رو باز در مقاله های دیگه بیشتر بشکافید. با تشکر