نی‌نی سایت: جشن زیبای کریسمس هم مثل همه ی جشن ها ی قدیمی پر از قصه و نشانه و رمز و راز است ، ستاره ی بالای کاج، گوی های قرمز شیشه ای، بابا نوئل و جوراب های روی شومینه ... بیایید با هم نگاهی به این نشانه ها و قصه ها یشان بیندازیم.
جشن کریسمس و تحویل سال
کریسمس در زبان انگلیسی (christes maesse) به معنی «جشن مسیح(ع)» است. کریسمس را به عنوان شب تولد حضرت مسیح(ع) جشن می گیرند. در انجیل (کتاب مقدس مسیحیان) ماجرای تولد حضرت مسیح(ع) نوشته شده اما از تاریخ تولد حرفی زده نشده. بعدها (یعنی 221 سال بعد از تولد حضرت مسیح(ع)) اولین تاریخ نویس مسیحی (یعنی سکستوس ژولیوس افریکانوس) 25 ژانویه را روز تولد حضرت مسیح(ع) اعلام کرد.البته معلوم است که وقتی اتفاقی خیلی خیلی قدیمی باشد اختلاف درباره ی تاریخ هم پیش می آید به همین خاطر است که گروهی از مسیحیان 25 دسامبر را روز تولد حضرت مسیح(ع) می دانند و گروه دیگر ششم ژانویه را. (درست مثل مسلمان ها که گروهی تاریخ ولادت حضرت رسول اکرم(ص) را 13 ربیع الاول می دانند و گروهی 17 ربیع‌الاول)
آیا کریسمس همان سال نوی مسیحی است؟
خب اگر تا حالا فکر می کردید که روز کریسمس، سال نو شروع می شود، کمی اشتباه کردید! یعنی به اندازه ی پنج، شش روز! بله سال نوی میلادی اول ژانویه شروع می شود (همان طور که ایرانی ها اول فروردین را آغاز سال می دانند و عرب ها اول ماه محرم را) اما مبدأ تاریخ، میلاد مسیح است. (گیج شدید نه؟) خیلی پیچیده نیست. مثلا مبدأ تاریخ ما هجری است، یعنی روز هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه، اما اول سال ما اول فروردین است.
پس مبدأ تاریخ میلادی همان طور که از اسمش پیداست تولد حضرت عیسی مسیح(ع) است، اما روز تحویل سال اول ژانویه است.
پس به هم وطن های مسیحی مان کی تبریک بگوییم؟
بیشتر هم وطن های مسیحی ما کریسمس را در 6 ژانویه جشن می گیرند اما به گروهی از آنها که پیرو کلیسای کاتولیک هستند روز 25 دسامبر را باید تبریک گفت!
درخت خشک و معجزه ی سیب!
فکر کنم اسم جشن کریسمس همه را به یاد کاج تزئین شده و برف و گوی های قرمز و بابانوئل و کادو می اندازد.
این نشانه ها درست مثل همه ی جشن های قدیمی هر کدام معنی و تاریخی دارند. مثلا برای درخت کاج کلی داستان هست. یکی از مشهورترین این داستان ها این است که یک پسربچه ی فقیر و گرسنه در خانه ای را زد. دهقان که خودش هم مرد فقیری بود به پسربچه غذا و لباس گرم داد و به او کمک کرد. صبح روز بعد وقتی همه بیدار شدند از پسربچه خبری نبود. اما درخت خشک خانه ی پیرمرد دهقان، پر از سیب های سرخ شده بود. مرد فهمید کسی که در خانه ی او را زده حضرت عیسی(ع) بوده که به شکل پسربچه ی فقیری به در خانه ی او آمده بود. (خب! چون کریسمس در زمستان است و تنها درخت سبز هم کاج است ، مردم به یاد آن درخت ، کاج و به یاد سیب ها هم گوی قرمز شیشه ای را به کار می برند.)
البته داستان های دیگری هم هست، حتی ممکن است این درخت فقط به عنوان یک شکل تزئینی زیبا انتخاب شده باشد شاید هم یادگار آن روزهایی که مردم درخت ها را مقدس می دانستند، اما به هر حال آدم ها دوست دارند برای همه چیز قصه بسازند. انگار قصه به همه چیز معنی بیشتری می دهد.
خیلی از مسیحیان جهان، بخصوص هموطن های ما به جای کاج های طبیعی از کاج های مصنوعی استفاده می کنند تا از طبیعت محافظت کنند. آن ها می دانند هر چند هیچ چیز جای عطر درخت طبیعی کاج را نمی گیرد، اما بهتر است که درخت ها همیشه روی ریشه های خودشان زنده بمانند تا مرده توی یک سطل خاک، کنار اتاق اما با کلی چراغ و تزئین های زیبا!
ستاره ی دنباله دار و سه مغ ایرانی
بالای درخت کاج و درخشان تر از همه ی تزئینات، همیشه یک ستاره ی زیباست که نشانه ی ستاره ی دنباله داری است که وقت تولد حضرت مسیح(ع) در آسمان درخشید و آن سه مُغ ایرانی (روحانیون زرتشتی را مُغ می گویند) به دنبال آن ستاره به جستوجوی پیامبر تازه رفتند و او را پیدا کردند. در انجیل متی به این ماجرا اشاره شده و آمده:"... و عیسی چون در بیت اللحم زاییده شد، ناگاه مجوسی چند از ناحیه مشرق به اورشلیم آمده، گفتند: کجاست آن مولود؟ زان که ما ستاره او را در طرف مشرق دیده ایم " البته در انجیل - همان طور که دیدید- تعداد این افراد ذکر نشده اما از روی سه هدیه ( زر، کندر،مُر) که برای حضرت مسیح (ع) به همراه آورده بودند معلوم می شود که آن ها سه تن بوده اند . در متن های ارمنی گفته شده که آن ها سه نفر از ایران و هند و عربستان بوده اند . در متن های ایرانی نام این سه تن لهراسب ؛ جاماسب و گشتاسب آمده است . نام های دیگری که در زبان هایی غیر از پارسی (در متون مسیحی ) به آن اشاره شده این هاست : کاسپار ؛ ملکیور و پالتازار . اما بسیاری از تاریخ دان ها باور دارند آن ها سه دانشمند از ایران بوده اند . مارکوپولو در سفرنامه اش درباره ی دیدار مقبره و آرامگاه این سه نفر در بنای زیبای مربع شکلی در ساوه نزدیکی تهران نوشته است . جالب آن که اغلب نقاشی های بسیار قدیمی مربوط به تولد حضرت مسیح(ع) آن هارا در لباس باستانی ایران و حتا کلاه های دوره ی اشکانی نشان می دهد. استاد حسین بهزاد هم این صحنه را در نقاشی زیبایی به شکل نگارگری ایرانی تصویر کرده است .
بابانوئل
کاقاندپاپا، سانتا کلوز یا بابا زمستان که نام مشهورترش بابانوئل است پیرمرد ریش سفید کمی چاق و مهربان است که در جایی از سرزمینهای یخ بسته ی شمال، کارخانه ی اسباب بازی دارد و با کمک پری های کوتوله تمام سال حواسش به بچه هاست و شب کریسمس برای آنها که خوب بودند اسباب بازی دل خواهشان را می آورد. (البته بچه های بد توی جوراب هایشان یک تکه زغال یا چوب خشک پیدا می کنند!)
بابانوئل در قصه ها سوار سورتمه ی پر از اسباب بازی که گوزن های شمالی آن را میکشند از راه های پر برف آسمان می آید.
اما بابانوئل واقعی یک روحانی مسیحی خیلی مهربان به اسم سنت نیکولاس (نیکولاس مقدس) بوده که در قرن چهارم میلادی روم شرقی (یا ترکیه ی امروز) زندگی می کرده و به خاطر کمک ها، مهربانی و هدیه هایی که به فقیران می داده مشهور بوده است. به همین خاطر خیلی وقت ها در این جشن شما بابا نوئل را با الاغ سفیذ آرامی می بینید که خورجینش پر از هدیه است . سورتمه و گوزن های شمالی احتمالا از طریق داستان های اروپای شمالی به داستان این شخصیت دوست داشتنی راه پیدا کرده است.
برای حفظ همین سنت است که در ایران هم گروه هایی از جوانان مسیحی، شب سال نو به دیدار خانواده های فقیر می روند و برای آنها هدیه هایی می برند.
مسیح (ع) در قرآن کریم
داستان زندگی عیسی مسیح(ع) پیامبر بزرگ خدا و مادرشان حضرت مریم(س) در قرآن آمده است و یک سوره به نام مادر ایشان «مریم» هم در قرآن وجود دارد. حضرت عیسی یکی از پنج پیامبر اولوالعزم یا صاحب کتاب است.
سفره ی ایرانی کریسمس
خوراکی های معمول در شب جشن کریسمس در ایران بیشتر آش رشته و برنج و کوکوسبزی یا برنج و ماهی (درست مثل غذای عید نوروز) و غذاهای سنتی است، شیرینی هایی مثل گاتا و پیروک (یا به قول هم وطن های ارمنی مان بِروک) هم در این روزها فراوان است، البته بیسکویت ها و شکلات با شکلهای کریسمسی هم که جای خودش را دارد.
جشن کریسمس و آغاز سال نوی میلادی به همه ی مسیحیان دنیا، بخصوص به تمام هم وطن های نازنین مسیحی خودمان مباااارررک!
