کودکان خردسال دنیا را با گذاشتن اشیا در دهانشان کشف میکنند. علت اصلی ِ سالانه بیش از یک میلیون مورد مسمومیت تصادفی در کودکان زیر شش سال همین است. با تشخیص و حفاظت از مواد سمی و آگاهی نسبت به اقدامات لازم هنگام ِ تماس، استنشاق، یا بلعیدن این مواد میتوانید کودک خود را ایمن نگه دارید.
چطور بفهمم کدام مواد سمی هستند؟
تشخیص این که کدام مواد خطرناکند و کدام نیستند، همیشه راحت نیست و مواد سمی ممکن است در معرض دید نباشند. جستجوی اتاق به اتاق لوازم غیرخوراکی خانه را آغاز کنید، و از چیزهای موجود در خارج و داخل کشوها، قفسه ها و کمدها فهرست برداری کنید. بعد مطمئن شوید که همه مواد سمی برچسب خورده باشند و در جایی دور از دست کودک نگهداری شوند.
در اینجا بعضی از مواد خطرناک که کودکان زیر شش سال معمولا می بلعند را میآوریم:
• لوازم آرایشی و بهداشتی مثل دهانشویه، محصولات زیبایی ناخن، موبر، و کرم بچه (هرگز کرم نوزاد یا محصولات مشابه را در دسترس کودک نگذارید – در بعضی موارد کودکان بر اثر وجود کرم نوزاد در ریه هاشان مردهاند)
• داروهای تجویزی مثال داورهای قلب و فشار خون، داروهای ضد افسردگی، قرص خواب، داروهای دیابت، مسکنها و داروهای بدون زمان مصرف خاص
• محصولات پاک کننده شامل تمیزکننده راه آب، گازپاک کن، شوینده کاسه توالت، سفیدکننده، مایع ظرفشویی، جلادهنده مبلمان، و شوینده زنگ
• داروهای کاهنده درد مثل استامینوفن یا ایبوپروفن، که در صورت مصرف در دوزهای بالا میتوانند مسمومیتزا باشند (هرگز به کودک آسپیرین ندهید چون ممکن است باعث سندروم ری شود، نوعی بیماری نادر مغزی کلیوی که ممکن است مرگبار باشد)
• داروی سرفه و سرماخوردگی
• مکملهای ویتامین مخصوصا قرصهای آهن
• گیاهان خانگی
• شوینده رنگ، لایهبردار رنگ، نفت سفید، و مایع شوینده شیشه اتومبیل
• آفت کشها
• الکل
چگونه اطمینان پیدا کنم که هیچ ماده خطرناکی در دسترس کودکم نیست؟
هیچوقت سمزدایی از خانه دیر نیست، حتی اگر تازه به فکرش افتاده باشید. هرچه کودک بزرگتر میشود، غفلت پدر و مادر به دردسرهای بیشتری میانجامد.
همه داروها و مواد مضر را دور از دسترس نگهدارید. همه کشوهای حاوی سم را محفوظ نگه دارید، حتی آنهایی که دور از دسترس به نظر میرسند و قفل یا چفت ایمنی دارند. سمشناسان کودکان خردسال زیادی را سراغ دارند که یک صندلی زیر پای خود در آشپزخانه گذاشتهاند، سر پیشخان یا حتی یخچال رفتهاند و کشویی نزدیک به سقف را هم باز کردهاند. شاید فرزند شما قبل از اینکه متوجه باشید بتواند چنین کاری بکند.
داروهای قدیمی یا تاریخگذشته را دور بریزید. داروهای قدیمی را در توالت یا راهآب نریزید، چون ممکن است منبع تامین آب شما را آلوده کنند. میتوانید از داروخانه بپرسید آیا داروهای تاریخگذشته را از شما میگیرند یا نه. اگر چنین گزینه هایی موجود نیست، میتوانید داروها را به سطل زباله بریزید – اما اول دقت کنید آنها را جایی بریزید که در دسترس کودکتان نباشد.
به ظرفهای دارای محافظ کودک اعتماد نکنید. محافظ کودک به معنی ضدکودک نیست. خوشبختانه سرپوش محافظ امکان باز کردن ظرف توسط کودک را آنقدر به تاخیر میاندازد که بزرگترها متوجه شوند و به موقع دخالت کنند. به یاد داشته باشید: هیچ در بطریای آنقدر مطمئن نیست که کودک راهی برای گشودن آن نیابد. متخصص بیماریهای کودکان مارک ویدام هشدار میدهد «هیچ بعید نیست که کودکی دوساله که نیم ساعت تنها مانده بتواند بهترین تمهیدات کارخانه ها را بشکند»
داروها، آفتکشها، و حتی مواد شوینده را در ظروف اصلی شان نگهداری کنید. هرگز محصولات زهردار یا سمی را در ظروف بدون برچسب که قبلا برای نگهداری مواد غذایی به کار رفتهاند نگه ندارید.
کیف، اثاثه و سبد خرید را دور از دست کاوشگر کودک نگهدارید. قوطی رنگی رژ لب یا یک بسته قرص روکشدار ممکن است به چشم کودک آب نبات باشد. کیف خود را در قفسهای مرتفع بگذارید و قبل از رفتن سراغ هرکار دیگر ابتدا مواد خطرساز را از سبد خرید خود خارج کنید.
هرگز به هیچ نوع دارو نگویید آب نبات. حتی اگر کودکی دارید که علاقهای به خوردن سربت سینه ندارد، هیچ وقت نگویید که شربت سینه غذایی خوشمزه است. کودکان با تقلید از شما میآموزند، پس دارویتان را وقتی بخورید که بچهها تماشا نمیکنند. برای امنیت بیشتر، به کودک خود یاد بدهید قبل از خوردن هرچیزی اول از بزرگترها اجازه بگیرد.
قبل از خرید محصولات خانه، برچسب ها را بخوانید و از موادی با کمترین سم ممکن استفاده کنید. حتی کاملترین تمهیدات محافظ کودک جای نظارت شما را نمی گیرد. پس موقع بازدید از خانه دوستان و اقوام بخصوص اگر برای کودک محافظت نشده است حساسیت بیشتری نشان دهید.