می‌توان از شپش گرفتن سر بچه‌ها پیشگیری کرد؟/ قسمت اول

نی نی سایت: شپش سر یکی از معضلاتی است که در چند سال اخیر بین کودکان مخصوصا آنهایی که به مدرسه می‌روند، شایع شده است. حالا این موضوع دوباره در این روز‌ها که مدت زیادی از باز شدن مدارس نمی‌گذرد، به نگرانی اصلی مادران بدل شده است. بنابر‌این ما در گفتگو با دکتر وحیده صباغی، پزشک عمومی، درباره روش‌های پیشگیری و درمان شپش سر پرسیدیم. قسمت اول این گزارش را می‌خوانید.
دکتر صباغی درباره نگرانی والدین درباره ابتلا به شپش فرزندان‌شان می‌گوید: پدر و مادر‌ها معمولا تصور می‌کنند شپش سر به دلیل رعایت نکردن بهداشت است و تنها در روستا‌ها یا مناطق فقیرنشین دیده می‌شود. اما این تصور درست نیست و این روز‌ها این معضل بیشتر به دلیل سفر‌های خارجی مردم یا تماس با حیوانات خانگی اتفاق می‌افتد. اتفاقا این روز‌ها کسانی که از امکانات رفاهی بیشتری استفاده می‌کنند، بیشتر به شپش سر مبتلا می‌شوند مانند کسانی که به باشگاه‌یا استخر می‌روند.
شپش حشره‌ای بسیار ریز است که روی سر تخم می‌گذارد. تخم شپش «رِشک» نام دارد که به ساقه مو می‌چسبد و کنده نمی‌شود.
این پزشک عمومی درباره پیشگیری از ابتلا به شپش می‌گوید: پیشگیری از ابتلا به شپش تنها به این صورت است که بچه‌ها در مکان‌های عمومی لباس‌ها را جدا از هم بگذارند مخصوصا در مدارس. چون خیلی از بچه‌ها مخصوصا دختر بچه‌ها عادت دارند کاپشان و مقنعه‌‌شان را دربیاورند و کنار هم آویزان کنند. در صورتی که با این کار شپش به راحتی منتقل می‌شود. بنابر‌این مقنعه یا کاپشان بچه‌ها نباید کنار هم آویزان شود.
درمان شپش کمی سخت است اما عارضه خطرناکی نیست. به همین دلیل صباغی می‌گوید: باید حالت نگرانی از خطرناک بودن این بیماری از بین برود به صورتی که اگر مربی یا معلم کودک به او گفت «در سرت شپش داری»، پدر و مادر آن کودک تصور نکنند به آنها توهین شده بلکه دنبال راه درمان آن باشند. چون شپش سر این روز‌ها و مخصوصا در روز‌های مدرسه در همه‌‌جای شهر دیده می‌شود و حتی آمار آن در مناطق خوب و بالانشین تهران بیشتر است.

امکان دارد کودکی شپش نداشته باشد اما خواهر یا برادرش دچار این عارضه باشند. اما هنگامی که لباس‌او در یک مکان همراه لباس بقیه آویزان است، شپش از لباس او به لباس‌های دیگر منتقل شود. سپس با آویزان کردن لباس‌ها در یک مکان دیگر باعث انتقال شپش به فرد جدید می‌شود و او را آلوده می‌کند.
دکتر صباغی با بیان اینکه نمی‌توان خیلی از ابتلا به شپش جلوگیری کرد دو راه رایج پیشگیری از شپش را توضیح می‌دهد:
1- دختر‌ها نباید به هیچ‌وجه مقنعه خود را در کلاس دربیاورند. اگر کاپشن‌ یا مقنعه‌شان را در آوردند، در پلاستیک بگذارند و پشت صندلی‌شان آویزان کنند.
2- مادران باید حداقل هفته‌ای یک‌بار موی سر فرزندان‌شان را چک کنند چون رِشک بر خلاف شوره سر، با شانه کردن مو‌ها و حرکت دست تکان نمی‌خورد و سر جای خود ثابت می‌ماند.
درمان شپش از این جهت دشوار است که علاوه بر دارو، والدین و کودک باید مراقبت‌ها و نظافت‌های خاصی را انجام دهند. بر همین اساس دکتر صباغی توضیح می‌دهد: پس از اینکه مربی یا معلم سر کودک را معاینه و شپش داشتن او را تایید کرد، خانواده‌اش هم باید معاینه شوند تا مشخص شود که شپش دارند یا نه. اگر خانواده امکان معاینه ندارند، باید از شامپویی که برای کودک تجویز می‌شود استفاده کنند و همه اعضای خانواده باید یک‌بار از شامپوی تجویزی استفاده کنند.
دکتر صباغی می‌گوید: دو نوع شامپو برای درمان شپش تجویز می‌شود که پِرمِترین و لیندان نام دارند. پِرمِترین اثر سمیت کمتری دارد و شایع‌ترین شامپویی است که استفاده می‌شود. جذب پوستی لیندان بیشتر است و معمولا تلاش می‌کنیم تا جایی که امکان دارد برای کسی که سابقه تشنج دارد تجویز نکنیم. همچنین البته ما شامپوی پِرمِترین را برای مادران شیرده، مادران باردار و بچه‌های زیر 2 سال تجویز نمی‌کنیم.