نی نی سایت: تومور ویلمز یکی از تومور‌های شایع در کودکان است و می‌توان به آن لقب شایع‌ترین و اولین تومور بدخیم کلیه در دوران کودکی را داد. این تومور نسبت به سایر تومورها نادر‌تر است اما در حال حاضر شایع‌ترین تومور کلیه در بین کودکان به شمار می‌رود. بنابر‌این ما درباره این بیماری با دکتر سید محمد‌کاظم نوربخش، متخصص کودکان و نوزادان و فوق‌تخصص خون و انکولوژی کودکان گفتگو کردیم.
دکتر نوربخش درباره تومور ویلمز توضیح می‌دهد: نام دیگر تومور ویلمز، تومور نفروبلاستوما است و اساس آن یک بدخیمی رویانی کلیه است. در بیشتر موارد این بیماری به صورت خود‌به خودی به وجود می‌آید اما بعضی از کودکان مبتلا هم سابقه فامیلی دارند. سن بیماری در زمان تشخیص بین 2 تا 5 سالگی و در پسر‌ها هم شایع‌تر است. الگوی این تومور به صورت جهش ژنی است و عوامل ژنتیکی در آن دخیل هستند. عواملی وجود دارند که زمینه را برای ابتلای کودکان به این بیماری فراهم می‌کنند مانند بعضی از بیماری‌ها یا سندروم‌ها از جمله سندروم واگِر. مبتلایان به سندروم واگِر مشکلات عنبیه چشم دارند و در‌واقع عنبیه ندارند. همچنین آنها دچار اختلالات دستگاه تناسلی- ادراری و عقب‌ماندگی ذهنی هستند که تومور ویلمز در آنها شایع‌تر است. سندروم‌های دیگری هم هستند که جنبه ژنتیکی دارند از جمله سندروم دنیس درَش و بک ویت وایدمن که مبتلایان به این سندروم‌ها بسیار مستعد ابتلا به تومور ویلمز هستند.
به ازای هر یک میلیون کودک کمتر از 15 سال، حدود 8 نفر مستعد ابتلا به تومور ویلمز هستند. خوشبختانه در ایران موارد زیادی به این بیماری مبتلا نیستند اما در آمریکا هر‌سال 500 مورد جدید دیده می‌شود. در بین تومور‌های دوره کودکی، تومور ویلمز 6 درصد از تومور‌های کودکان را به خود اختصاص می‌دهد و می‌توان گفت دومین بدخیمی شایع شکمی در دوره کودکی است. بدخیمی شکمی نوروبلاستوما در کودکان اولین رتبه را دارد و بعد از آن تومور ویلمز بدخیم‌ترین محسوب می‌شود. سن شیوع این بیماری بین 2 تا 5 سالگی و میانگین آن بین 3 تا 4 سالگی است. هرچقدر سن بالا می‌رود احتمال ابتلا به این بیماری کمتر می‌شود.
علائم بیماری
دکتر نوربخش با بیان اینکه علائم این بیماری معمولا به صورت اتفاقی تشخیص داده می‌شود، می‌گوید: ممکن است مادر خانواده به‌طور اتفاقی در هنگام حمام کردن متوجه شود که فرزندش در ناحیه شکم برآمدگی دارد و شکمش نسبت به دفعات قبل کمی بزرگتر شده و حتی ممکن است این برآمدگی درد هم داشته باشد و درد شکم خود را نشان دهد. وجود توده معمولا در یک کلیه و به ندرت در دو کلیه دیده می‌شود و بین 91 تا 92 درصد کودکان تومور یک‌طرفه و بین 7 تا 8 درصد آنها تومور دو طرفه دارند.
این فوق تخصص خون و انکولوژی کودکان می‌گوید: گاهی مادر متوجه بی‌قراری غیر‌عادی بچه می‌شود و به پزشک مراجعه می‌کند. در 25 درصد موارد این بچه‌ها فشار خون بالا دارند و در مواقعی نادر، ممکن است در ادرار آنها خون دیده شود. اما شایع‌ترین علامت بالینی که به صورت کاملا تصادفی و در حین حمام کردن، پوشاندن لباس یا معاینه فیزیکی در کودکان مبتلا به تومور ویلمز دیده می‌شود، همان برآمدگی ناشی از توده است. اگر توده خیلی بزرگ شود ممکن است انسداد ایجاد کند و باعث ایجاد یبوست و درد شکم در بچه شود. در صورتی که توده بزرگ باشد، ممکن است روی احشاء فشار بیاورد یا در دفع ادرار مشکل پیش بیاید. معمولا هرچه زود تر این تومور تشخیص داده شود، دوره یا پیشرفت مراحل بیماری کمتر می‌شود، راحت‌تر درمان می‌شوند و هم پاسخ آنها هم به درمان بهتر است.
روش تشخیص
تشخیص این بیماری با تصویر‌برداری انجام می‌شود و بهترین تصویر‌برداری برای تشخیص این توده‌ها سونوگرافی و بعد از آن سی‌تی‌اسکن و ام.آر.آی هستند: معمولا متخصصان با این روش‌ها تشخیص می‌دهند که در کلیه توده‌ای وجود دارد. مرحله بعد این است که جراح کلیه را شکافته و توده را خارج می‌کند و سپس در بخش پاتولوژی از آن توده نمونه‌برداری می‌شود و با رنگ‌آمیزی تأیید می‌کنند که این توده، تومور ویلمز است. سپس بر اساس نوع تومور،فضای پیشرفت بیماری و آنچه در پاتولوژی درباره تومور مشخص می‌شود، درباره درمان کودک تصمیم می‌گیرند.
متاستاز توده کلیه
گاهی تومور ویلمز خودش را با متاستاز یا گسترش سلول‌های سرطانی به بخش‌های دیگر نشان می‌دهد. به همین دلیل دکتر نوربخش می‌گوید: در‌واقع گاهی این متاستاز در احشاء متفاوت و یا در محل اولیه تومور کلیه مشاهده می‌شود و این بچه‌ها ممکن است با متاستاز یا درگیری ریوی که شایع‌ترین درگیری بچه‌های مبتلا به این بیماری است به ما مراجعه کنند. گاهی ممکن است تومور ویلمز،احشاء و عروق اطراف، به ندرت کبد و استخوان و جا‌های دوردست را درگیر کند و در‌واقع متاستاز دهد. اما اولین جایی که ممکن است در اثر تومور ویلمز متاستاز بدهد، ریه است.
