نی‌نی سایت: این بخش نهایی از سلسله بحث‌های ما درباره دیابت است. تا اینجا در دو مطلب با عنوان‌های «دیابت را بهتر بشناسیم» و «در دیابت قند خون بالا می‌رود یا پایین» به این بیماری پرداختیم و اینک ادامه مطلب:
شیوا فرجی، کارشناس ارشد تغذیه درباره اقدامات اورژانسی که می‌توان به دیابتی‌هایی که دچار کمای دیابتی می‌شوند، گفت: بهترین اقدام در این شرایط تماس با اورژانس است تا اقدامات پزشکی لازم برای بیمار انجام شود. البته خوراندن مواد شیرین نیز می‌تواند به دیابتی‌ها کمک کند. نکته قابل توجه در این مورد این است که این ماده شیرین باید به صورت مایع دربیاید. به عنوان مثال عسل را درآب حل کنند و به او بدهند. دادن تکه‌ای شکلات یا هر ماده جامد دیگری موثر نیست، زیرا باید مایع باشد تا به سرعت از طریق زبان جذب شود. آب مخلوط با انواع شیرین کننده‌ها، آبمیوه و... از این جمله هستند.
این متخصص تغذیه تاکید می‌کند: یکی از مواردی که بیماران دیابتی باید مراقب آن باشند و توجه به آن از اهمیت بالایی برخوردار است، تغذیه و رژیم غذایی است. بیماران دیابتی باید پرهیز غذایی داشته باشد. بعضی از مواد غذایی برای این بیماران ممنوع است و برخی مواد غذایی بسیار ضروری است. برخی از مواد غذایی نیز باید با مواد دیگر جایگزین شوند. چند مورد از نیازهای غذایی بیماران دیابتی که در رژیم غذایی آنها باید به آن توجه کرد، عبارتند از:
1. محتوای غذای این افراد باید مدیریت شود و بیشتر از کربوهیدرات‌های مرکب مانند نان گندم کامل استفاده شود.
2. افراد مبتلا به دیابت که به اندازه کافی در رژیم غذایی خود گوشت نداشته باشند، دچار کم خونی می‌شوند.
3.رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت بیشتر باید مبتنی بر سالاد و سبزیجات باشد. سبزی خوردن و انواع سبزیجات جایگزین مناسبی برای مواد قندی هستند که استفاده از آنها برای دیابتی‌ها توصیه می‌شود.
4. نیاز بدن به پروتئین در این دسته از بیماران باید با پروتئین‌های کم چرب مانند انواع ماهی‌ها که منابع ارزشمندی از مواد غنی هستند، تامین شود.
5. مبتلایان به دیابت در خطر دچار شدن به کمبود ویتامین B12 هستند که تخم مرغ می‌تواند جلوی آن را بگیرد. مصرف تخم مرغ با توجه به اینکه بیمار دچار چربی خون است یا خیر، بسیار موثر است.
6. مصرف غذاهای چرب اصلا برای بیماران مبتلا به دیابت خوب نیست چون عروق‌شان بسیار آسیب پذیر است و نباید دچار چربی خون شوند. بنابراین کره، سوسیس، کالباس، سس مایونز برای این بیماران به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
در مجموع مرتب باید قند خون خود را چک کنند، غذای درست، تحرک کافی و تنظیم قند خون را مد نظر داشته باشند؛ در غیر این صورت عروق آسیب می‌بینند یا ممکن است دچار نارسایی کلیه شوند و اعصاب محیطی آنها آسیب ببیند. مخصوصا در ناحیه پا که عروق آن زودتر از بخش‌های دیگر تحت تاثیر قرار می‌گیرد و احساس درد و... را از دست می‌دهد. فواصل غذا خوردن و کالری غذاها نیز باید تنظیم شود. بعضی از افرادی که مبتلا به دیابت هستند، چاق می‌شوند که اگر بخواهند لاغر شوند کار مشکلی است.
در مجموع برای لحاظ کردن این همه نکات تغذیه‌ای حتما نیاز به حضور یک متخصص تغذیه است تا بتواند الگوی غذاخوردن را برای بیمار طراحی کند. حتی پزشک متخصص بیمار نیز نمی‌تواند توجیه غذایی کافی برای او داشته باشد و باید با مراجعه به متخصص تغذیه مقدار، نوع و زمان غذا خوردن تعیین شود.
این کارشناس ارشد تغذیه درباره کودکانی که در سال‌های نخست زندگی دچار بیماری دیابت نوع یک می‌شوند، می‌گوید: در مورد این دسته از بیماران، بیشتر از خودشان والدین و خانواده باید توجیه شوند. آنها باید صبور باشند و قدرت پذیرش شرایط فرزندشان را داشته باشند تا بتوانند به او و پزشک معالج یاری رسانند.
فرجی با اشاره به اینکه ژن‌های خانوادگی در ابتلا به این بیماری موثرند و کسانی که در خانواده چنین سابقه‌ای دارند باید نکات بیشتری را رعایت کنند و بارداری ایمنی را بگذرانند، توضیح می‌دهد: اما وقتی تحت هر شرایطی این بیماری بروز کرد، والدین کار بسیار سختی را در پیش دارند. حتی آموزش یک نوجوان نیز سخت است چه رسد به کودک دو، سه ساله که البته موارد اینچنینی متاسفانه وجود دارد. بخشی از سختی کار به این دلیل است که کودک درک درستی از بیماری، خطرات و نکات ریزی که باید رعایت کند، ندارد. بخش دیگر سختی کار به این برمی‌گردد که با وجود بیماری کودک شیوه زندگی کل خانواده باید تغییر کند. رفتار غذایی خانواده باید به نحوی کاملا سازگار با بیماری کودک باشد. به عنوان مثال جوری رفتار کنند که گویی چیزی به عنوان شیرینی اصلا وجود خارجی ندارد! تا قبل از مهد کودک می‌توان با این شیوه بچه را عادت داد تا در هنگام ورود به مهد کودک و دبستان ذائقه کودک میلی به چشیدن شیرینی نشان ندهد و از خطرات مصرف آن نیز آگاه‌تر باشد.
شیوا فرجی، کارشناس‌ارشد تغذیه در نهایت تاکید می‌کند: در هر صورت در کودکانی که مبتلا به دیابت نوع یک هستند باید یک تیم کامل متشکل از روانشناس، رژیم درمان و غدد درمان برای این بیمار برنامه‌ریزی کنند و مشاوره دهند تا با کمک والدین بتوان بیماری را مهار و کنترل کرد.
