بسیاری از مادران از این که فرزندشان در سال اول و دوم زندگی، آن‌طور که آنها تصور می‌کنند وزن اضافه پیدا نمی‌کند، نگران می‌شوند و تصور می‌کنند که کودکشان بیماری خاصی دارد. اما این مادران نمی‌دانند که با یک نگاه به نمودار رشد فرزندشان می‌توانند وضعیت او را تشخیص دهند. به همین بهانه در گفتگو با دکتر وحیده صباغی، پزشک عمومی، درباره وزن‌گیری نوزاد و نگرانی‌های مادران از او پرسیدیم.
وزن گیری نوزاد چه زمان طبیعی است؟
همه بچه‌ها در یک هفته پس از تولد 10 درصد وزن کم می‌کنند. مثلا نوزادی که با وزن 3900 کیلوگرم به دنیا آمده، در همان چند روز اول 390 گرم از وزنش را از دست می‌دهد و پس از آن دوباره شروع می‌کند به وزن گرفتن. بنابر‌این خیلی از مادرها نگران این موضوع می‌شوند و در مراجعه به ما می‌گویند که وزن نوزادم مدتی بعد از تولد کم شد و دوباره به وزن هنگام تولدش برگشته است. اما درواقع وزن این نوزاد ایده‌آل است چون پس از کم کردن وزن بعد از تولد، دوباره رشد کرده و به وزن اولیه هنگام تولد رسیده است.
وزن ایده آل کودکان یک ساله چقدر است؟
بسیاری از خانواده‌ها دلشان می‌خواهد که وزن کودکشان زیاد باشد و بچه تپل داشته باشند، اما آنها باید به خاطر داشته باشند که وزن ایده‌آل برای بچه‌های یک ساله 10کیلوگرم است. مهمترین معیار برای سلامتی کودک نمودار رشد است نه وزن‌گیری. اگر نمودار رشد کودکان کمتر از 5 درصد و بالاتر از 97 درصد باشد، وضعیت آنها نگران کننده است اما بچه‌هایی که شاخص رشدشان بین نمودار‌های وسط است، مشکلی ندارند. وزن‌گیری نوزادان با هر بار واکسیناسیون انجام می‌شود و در آن موقع اگر نمودار رشد تغییری نکرده باشد باید نگران وضعیت او باشیم. بچه‌هایی که در ابتدای 6 ماهگی هستند و تازه شروع به خوردن غذا‌ها و میان وعده‌های کمکی کرده‌اند طبیعی است که کمی وزن کم می‌کنند. وزن ایده آل برای بچه‌های یک‌ساله 10 کیلوگرم است و معمولا کودکان از یک تا دو سالگی 2 کیلوگرم بیشتر وزن اضافه نمی‌کند.
علت وزن نگرفتن نوزاد چیست؟
پدر و مادرها باید بدانند که ممکن است وزن نگرفتن کودکان به دلیل ریفلاکس معده باشد. بچه‌هایی که واکسیناسیون را انجام داده‌اند اما نمودار رشدشان خوب نیست یا ثابت مانده است، در صورتی که سنشان بیشتر از 6 ماه باشد، باید کالری غذایشان افزایش پیدا کند. مثلا مادر کودک هنگام پختن سوپ، کره بیشتری درون آن بریزد. یکی از دلایل وزن نگرفتن نوزادان و کودکان کمتر از 2 ماه، نحوه نادرست شیر دادن به آنها است. مادر باید هر دو ساعت یک‌بار به نوزاد یا کودک شیر بدهد و جریان شیر دادن 20 دقیقه طول بکشد. بنابر‌این بسیاری از نوزادانی که در همان ماه اول در حال شیر خوردن، حالت خواب‌آلود و تنبل دارند و مادران تصور می‌کنند که آنها سیر شده‌اند، درواقع به خوبی شیر نخورده‌اند. شیر خوردن زمانی خوب است که نوزاد یا کودک 20 دقیقه از سینه مادر مکش داشته باشد چون در 5 دقیقه اول مکیدن شیر، تنها قند وجود دارد و چربی و پروتئین در انتهای شیر سینه مادر هستند که به رشد و وزن‌گیری نوزاد کمک می‌کنند.
بیماری، علت وزن نگرفتن نوزاد
در برخی موارد بچه‌ها به دلیل بیماری‌هایی مانند مشکل تیروئید و عفونت ادراری، وزن نمی‌گیرند. برای تشخیص بیماری در کودکان، ابتدا آموزش‌های لازم به مادر داده شده و یک ماه برای وزن‌گیری به کودک فرصت داده می‌شود. اگر کودک بعد از یک ماه هنوز هم وزن‌گیری نکرده بود، باید مشکل تیروئید، ویتامین دی، ذخیره آهن و عفونت ادراری در او بررسی شود و از وضعیت او شرح حال بگیرند. تعداد محدودی از کودکان که با وجود خوب بودن همه آزمایش‌هایش، وزن‌گیری کمی دارند، زیاد عرق می‌کنند و عرق بدنشان شور است. به همین دلیل برای تشخیص دقیق‌تر از این کودکان‌تست عرق می‌گیرند تا مشخص شود که مبتلا به سیستیک فیبروز هستند یا نه. کودکان مبتلا به سیستیک فیبروزیس معمولا مشکلات گوارشی و تنفسی حادی دارند و برای ادامه زندگی،مادران باید به سلامتی آنها بسیار توجه و دقت کنند.
