نینی سایت: نگران بودنتان طبیعی است، اما آرام باشید: این فقط یک مرحله گذراست و شما میتوانید کنترلش کنید.
پسر سه سالهای به نام کادن برنچفلاور گاه و بیگاه متهم به زدن برادر کوچکترش، ریج میشود. این کار به نظر قلدری کردن میآید، چون او پسر بزرگی است که بچه کوچکتر را زده است. خوشبختانه برای کادن، طوری نبوده که مادرش، ارین، دیده باشد. مادرش می گوید: او در این سن نمیداند که دیگر چگونه خودش را نشان دهد، پس من فورا وارد ماجرا میشوم. من به او توضیح دادم که این رفتار را دوست نداریم و کار درستی نیست.
او طرز برخورد درستی دارد. خیلی از والدین کودکانی که میزنند، گاز میگیرند و تف میکنند، به هنگام دیدن چنین رفتاری از فرزندشان میترسند. آنها نباید حس خیلی بدی داشته باشند. اصولا کودکی به این سن قلدر نیست. پروفسور ادوارد کار از حوزه روانشناسی دانشگاه نیویورک میگوید: کودکان دو و سه سال هنوز احساسات خود و دیگران را کاملا درک نمیکنند، پس با منظور به دیگران آسیب نمیرسانند.
کودکان دائما علت و معلول را امتحان میکنند، اگر این کار را بکنم، چه اتفاقی میافتد؟ پروفسور تئودور دیکس، استاد رشد انسانی و علوم خانواده از دانشگاه تگزاس در آستن میگوید: «آنها از تنها سلاحی که دارند استفاده می کنند . آنها مهارت دست یافتن منطقی به آن چیزی را که می خواهند را ندارند، پس ممکن است با زور و خیلی جسورانه رفتار کنند.»
اما هنوز هم نباید از این مسئله به سادگی بگذرید و عقب بنشینید و اجازه دهید که کودکتان بدجنس باشد.اگر الان پا در میانی نکنید، ممکن است هرچه بزرگتر میشود قلدرتر شود چون راه دیگری برای بیان خواستههایش بلد نیست. در اینجا میخوانید که چطور این پرخاش را پایان دهید.
اگر کودکمان زد و گاز گرفت چه کنیم؟
1. به او مهلت بدهید؛ اگر دیدید که کوکتان میزند، گاز میگیرد یا تف میکند، فورا او را متوقف کنید. سعی کنید با آرامی صحبت کنید، اما اگر کودکتان گوش نکرد، او را کنار بکشید و بگویید: تو از کنترل خارج شدی، باید کارت را متوقف کنی تا آرام شوی.
2. از او توضیح نخواهید؛ اگر از کودکتان بپرسید که چرا این کار زشت را انجام داده، شاید برایش به این معنا باشد که اگر گاهی اوقات هم بدجنس باشم اشکالی ندارد. اما نباید هم دنبال علت نباشید. اگر کودکتان موهای دوستش را به خاطر اینکه به زور سوار تابش شده کشیده است، بعد از اینکه قضیه موکشیدن را کنترل کردید، به آن ها کمک کنید که نوبتی کارشان را انجام دهند. دکتر دیکس میگوید: این به کودکان نشان میدهند که آنها هم در این دنیا زندگی میکنند و اگر به شما راجع به چیزی ناعادلانه و ناراحت کننده میگویند، شما سعی می کنید که درستش کنید.
3. کنترل اعصابتان را از دست ندهید؛ بعضی از کودکان عقیده دارند که می کنند که هر گونه توجه بهتر ازبی توجهی است. پس اگر کودکتان کار بدی کرد، شما عصبانی شوید، او کنجکاو میشود (وای ، مامان دیوانه شد!) و تحریک میشود یک بار دیگر کارش را انجام دهد.
کار کودکان را به احساس مردم ربط دهید. کودکان نسبت به اینکه رفتارشان چگونه روی دیگران تاثیر می گذارد، درک محدودی دارند. کودکتان نیاز دارد بداند که وقتی دوستش کتک میخورد، چه حسی دارد. بگویید: سام دردش گرفت و باعث شد حس بدی داشته باشد. به او بگویید که میدانم سخت است اما زدن دیگران کار درستی نیست.
کمک کنید تا کودکتان آرام بگیرد. کودکان هم مانند بزرگسالان وقتی کنترل اعصابشان را از دست می دهند، ناراحت میشوند. بعد از توقفی مختصر، با کودکتان خیلی آرام و مهربانانه صحبت کنید. بگویید: میدانم حس خیلی بدی است که ناراحت شوی و دیگران را هم ناراحت کنی. این جمله به کودک کمک میکند که احساسات دیگران را بفهمد و یاد بگیرد که طبقهبندی شان کند.
نگذارید کودکتان شامل بقیه شود: دکتر کار میگوید، گاهی اوقات کودکتان ممکن است قلدریاش را با محروم کردن کودکی دیگر نشان دهد، اما این در واقع بخشی نرمال از رشد اجتماعی است. در گروه های کوچک ، وقتی به بچه دیگری میگویند که نمیتواند بازی کند، کودکان موافقت دوستانشان را میخواهند. با محروم کردن یک نفر کودکتان میگوید، تو برای اینکه بخواهی با کسانی که من بازی می کنم، بازی کنی «استثنایی هستی». راه حل؛ زمانی را پیدا کنید که کودکتان و دوست محروم شدهاش جدا هستند و بگذارید بداند که شما دیدید که چه اتفاقی افتاد و محروم کردن دیگران از بازی کار درستی نیست.
به کودکتان مهارتهای حل مشکل را یاد دهید: این کار را به صورت تفریح انجام دهید. با استفاده از بازیهای خیالی به کودکتان روشهای مثبت برای حل مشکلات سخت را نشان دهید.وانمود کنید که شما کودک دیگری هستید که اسباب بازی مورد علاقه کودک شما را برداشته است. به او یاد بدهید که چگونه از کلمات استفاده کند (اون اسباب بازی منه، لطفا پسش بده) و اگر این راه جواب نداد، به او بگویید که باید از یک بزرگتر کمک بگیرد. این صحنه را زیاد بازی کنید تا این درس برایش جا بیفتد. فقط تلاش کنید و به زودی یک کودک مودب خواهید داشت.
چرا کودک باید ابراز تاسف کند؟
اگر تا به حال دیده باشید که کودک معذرتخواهیاش را نصفه و نیمه زمزمه میکند، ممکن است فکر کنید که اگر از بچه بخواهید معذرتخواهی کند کار بیهودهای کردید. در کل، آیا در این سن منظور ابراز تاسف را درک میکند؟ شاید نه، اما حتی اگر امروز نفهمد، روز خواهد فهمید و تمرین کردنش از حالا ایده خوبی است. دکتر ادوارد کار میگوید: کودکتان کم کم درک خواهد کرد که معذرت خواهی یعنی چه و این خیلی خوب است که تشویقش کنید از الان بگوید. با او همدل باشید: میدانم که شاید معذرت خواهی برایت سخت باشد چون به این معناست که کار بدی کردی. به او توضیح دهید که خیلی بد است که بدانی او کسی را زده، اما مهم است که اگر این کار را کرد، از مردم معذرت خواهی کند.
وقتی کودکتان قربانی می شود:
اگر احتمالا او را در زمین بازی دیدید؛ مادری از همه جا بیخبر که متوجه نشده است که کودکش بازوی کودکی دیگر را گاز گرفته است. در حالی که نمیتوانید بیایید و به کسی بگویید که بچهاش را تربیت کند، امکانش هست که به شکل مادری فراموشکار باشید. بدون اینکه او را مجبور کنید که حالت تدافعی بگیرد؛ اول، به سادگی مشکل را شرح دهید. بچه شما دختر من را گاز گرفت. میتوانی کمکم کنی؟ دکتر ادوارد کار میگوید: به محض اینکه کودکانتان آرام شدند، تشویقشان کنید که برای مدتی کاری مستقلانه انجام دهند. مثلا بگویید، ببینیم میتوانید برای مامانها یک قصر شنی خوشکل درست کنید. اگر کودکان مشغول انجام کاری سرگرم کننده و مثبت شوند، دیگر همدیگر را نمیزنند. اما اگر این کار جواب نداد؛ یعنی اگر اوضاع خیلی بد شد، میتوانید بیخیال شوید.
نکته آخر؛
دکتر کار میگوید: اگر مادر دیگر واقعا فکر می کند که گاز گرفتن آنقدرها هم وحشتناک نیست، بچهها دیگر نباید با یکدیگر بازی کنند. اما در بیشتر موارد مادر دیگر در مورد رفتار کودکش احساس وحشتناکی خواهد داشت و سعی میکند او را متوقف کند.
