شپش چیست؟
شپش‌های سر، حشرات ریزی هستند که در سه مرحله گسترش می‌یابند؛ رشک یا تخم شپش، نمف یا نوزاد و شپش بالغ. دکتر شری هیز، مربی مهد و نویسنده کتاب «شپشی در خانه من» می‌گوید: رشک‌ها تخم‌هایی هستند که به ساقه مو می‌چسبند و دیدنشان بسیار سخت است چون خیلی ریزند. گاهی ممکن است با شوره سر یا باقیمانده شامپو اشتباه گرفته شوند. این تخم‌ها که زرد مایل به سفید هستند، نزدیک به یک هفته طول می‌کشد که تبدیل به شپش نوزاد شوند که در هفته دیگرش هم تبدیل به شپش بالغ می‌شوند. یک شپش تقریبا به اندازه یک دانه کنجد است و رنگی برنز مایل به خاکستری دارد. شپش برای زنده ماندن به خون انسان نیاز دارد و می‌تواند تا 30 روز در سر انسان زنده بماند.
چرا اغلب کودکان شپش می‌گیرند؟
دکتر ریچارد بونفورت، رییس بیمارستان کودکان هادسن کانتی در نیوجرسی می‌گوید: اگرچه هرکسی می‌تواند مستعد پذیرش این انگل باشد، اما بچه‌های کوچک به خاطر اینکه در طول بازی کردن، چرت زدن و فعالیت‌های ورزشی در تماس نزدیک با یکدیگر هستند، بیشتر دچارش می‌شوند. کودکان همچنین روسری و شال، کلاه، برس و گوشی‌هایشان را با هم معاوضه می‌کنند که همه این‌ها ممکن است ناقل شپش باشد. جای تعجب ندارد که دخترها بیشتر از پسرها به شپش آلوده می‌شوند چون معمولا موهای بلندتری دارند که بهترین محل پنهان شدن انگل‌ها است. شپش‌ها بیشتر روی پوست سر دیده می‌شوند یا پشت گوش‌ها و پس گردن.
نشانه‌های شپش در کودک چیست؟
گاهی اوقات کودک حرکت چیزی را روی پوست سرش حس می‌کند، اما اکثر اوقات به صورت خارش شدید است که باعث زخم‌های زیادی می‌شود. از نزدیک موها و پوست سر کودکتان را جستجو کنید و دنبال رشک‌هایی باشید که به ساقه مویش چسبیده باشند. شما اغلب به جای شپش بالغ با رشک‌ها روبه‌رو می‌شوید که دیدنشان هم سخت‌تر است. دکتر بونفورت می‌گوید: شپش‌های بالغ می‌توانند خیلی سریع از روی انگشت حرکت کند. اگر مطمئن نیستید که فرزندتان شپش دارد، از یک دکتر یا مربی مهد کمک بگیرید.
چگونه درمانش کنیم؟
دکتر دنیس جورانک، از مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها در آتلانتا می‌گوید: مناسب‌ترین درمان این است که از روش قدیمی استفاده کنیم و شپش‌ها را با شانه از سر خارج کنیم یا از شامپوی پرونتو پلاس استفاده کنیم و آن را به موهای کودکتان بزنید که رایج‌ترین درمان است. می‌توانید برای شامپوهای قوی‌تری مثل کویل و آوید هم نسخه بگیرید. این تنها روش درمانی موثر به نظر می‌رسد، اما شپش‌های سمج ممکن است نیازمند روش دومی هم باشند. نگران نباشید، با اینکه درست است که خیلی از محصولات ضد شپش مواد حشره‌کش دارند که استفاده مکرر از آن ها باعث جوش یا حتی حمله ناگهانی می‌شود، ولی استفاده موقت از آنها اشکالی ندارد. دکتر جورانک می‌گوید: خود محصولات بی‌خطر هستند. در صورتی خطرناک می‌شوند که آنها را مکررا یا بیش از حد استفاده کنید و باعث می‌شود که سموم مواد حشره‌کش در بدن رخنه کند. پس مهم است که دستور پزشک و دفترچه راهنمای محصول را هم رعایت کنید. اخطار نهایی: این محصولات فقط برای کودکان بالای 2 سال بی‌خطر است و اگر چه شپش در میان نوزادان رایج نیست، اگر به آن مشکوک شدید با دکترتان در مورد درمانش مشورت کنید. می‌توانید از شانه موثر مخصوص جدا کردن شپش از سر هم استفاده کنید.
چگونه خانه را از شپش پاک کنیم؟
با استفاده از آب داغ، تمام رخت خواب و لباس‌های کودکتان را بشویید. جاروبرقی کشیدن بهترین راه برای از بین بردن شپش‌ها و موهای ریخته روی وسایل خانه، فرش و صندلی ماشین است. اگر نمی‌توانید همه وسایل را تمیز کنید آنها را برای 2 هفته بسته‌بندی کنید تا شپش‌ها کشته شوند.
آیا درمان‌های طبیعی هم موثر هستند؟
متخصصان می‌گویند شامپوی‌های غیر سمی بسیاری مانند «سیف تک» و «لایسات» وجود دارند. بعضی از والدین درمان‌های خانگی را تضمین می‌کنند از بستن سر کودک با سس مایونز گرفته تا زدن ژل پترولیوم و شستن آن با روغن درخت چای یا روغن زیتون برای خفه کردن شپش‌ها. اما طبق سی دی سی و آکادمی پزشکان اطفال آمریکا، هیچ تحقیقی مبنی بر اینکه این روش ها موثر هستند وجود ندارد. ممکن است این روش‌ها آسیب هم برسانند: چربی باقی مانده از این محصولات ممکن است تاثیر درمان‌های استاندارد را هم کاهش دهد.
چه زمانی برای فرستادن کودک به مدرسه مناسب است؟
اگر بی‌درنگ و کامل این واقعه را درمان کردید، فرزندتان می‌تواند روز بعد به مدرسه برود. اما سیاست‌های مدرسه را در مورد مواجهه با شپش را بدانید چون بعضی از مدارس قانونی دارند که کودک تا به طور کامل از شپش خالی نشده است نمی تواند به مدرسه بازگردد.
چگونه کودک را بی شپش نگه داریم؟
هر روز یک فرصت جدید برای هجوم شپش است پس موهای کودک و اعضای خانواده تان را هر دو سه روز یک بار چک کنید. دیدن مرتب موها بسیار حیاتی است چون ممکن است با شپشی مواجه شوید که دفعه اول به چشمتان نخورده بود.
شانه ضد شپش