نی‌نی سایت: دکتر محمد منصوری_متخصص گوش و حلق و بینی: شاید برای شما هم پیش آمده باشد که وقتی کودکتان را صدا می‌کنید جواب نمی‌دهد و وقتی بلندتر از او می‌پرسید که چرا جواب نمی‌دهد، می‌گوید: «خب نشنیدم!» گاهی اوقات هم بچه‌ها از درد گوش شکایت دارند؛ مشکلی که معمولا هنگام سرماخوردگی، پرواز، شنا و ... رخ می‌دهد و حسابی آزاردهنده است. البته این مشکل فقط مربوط به بچه‌ها نیست و بزرگ‌ترها هم با آن مواجه می‌شوند، اما نکته مهم اینجاست که تقریبا در اکثر موارد سراغ اقدامات درمانی نامناسب مثل استفاده از گوش پاک کن میروند و کار را از آنچه که هست خراب‌تر می‌کنند. آیا می‌دانید چرا دچار گرفتگی گوش می‌شویم و چطور باید آن را درمان کنیم؟ به طور کلی هر گونه اختلال در عملکرد لوله شنوایی یا همان شیپور استاش(که حلق را به گوش میانی وصل می‌کند و وظیفه هواگیری گوش از طریق حلق را برعهده دارد) با گرفتگی یا به اصطلاح کیپ شدن گوش همراه است. به عبارت دیگر بروز هر نوع اختلالی باعث به هم خوردن توازن میان هوای داخل گوش با هوای خارج گوش می‌شود. بنابراین به مرور زمان مایع در گوش میانی جمع شده و شما احساس گرفتگی می‌کنید.
عفونت گوش
عفونت گوش یکی از شایع‌ترین نوع مشکلات گوش است که به دلایل مختلفی مثل آلرژی، سرماخوردگی، ورود آب استخر آلوده به داخل گوش، بزرگ شدن لوزه‌ها و ... بروز می‌کند و با علایمی مثل گرفتگی گوش، کاهش شنوایی، خروج ترشحات جرمی از گوش و ... همراه است. البته بچه‌ها بیشتر دچار عفونت گوش می‌شوند، اما کم نیستند بزرگسالانی که برای یکبار هم که شده این مشکل را تجربه می‌کنند.
پیشگیری: اگر می‌خواهید کودکتان دچار عفونت گوش نشود باید با بروز کوچکترین علایم سرماخوردگی به پزشک مراجعه کنید، چرا که مزمن شدن این بیماری زمینه عفونت گوش میانی را به همراه دارد. همچنین شستن مرتب دست‌ها، درمان حساسیت‌های فصلی و شنا نکردن در آب‌های آلوده از جمله موثرترین روش‌های پیشگیری از عفونت گوش و البته گرفتگی ناشی از آن است.
درمان تخصصی: عفونت خفیف گوش معمولا خود به‌خود درمان می‌شود، اما در موارد حادتر پزشک مصرف قطره، آنتی بیوتیک خوراکی و تزریقی و روش‌های درمانی دیگری را تجویز می‌کند. البته از آنجا که ممکن است علت بروز عفونت ویروس‌ها باشند، مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها بزرگترین اشتباه ممکن است.
درمان خانگی: برای درمان گرفتگی گوش ناشی از عفونت‌های باکتریایی می‌توانید یک حبه سیر را پوست بکنید و پس از له کردن آن را با مقداری روغن داغ مخلوط کنید و اجازه دهید روغن سرد شود. حالا چند قطره از این مخلوط روغنی را داخل گوش بچکانید. بد نیست بدانید سیر میتواند باکتری‌های گوش را نابود کند!
وقتی مشکل سرماخوردگی است
گاهی گرفتگی گوش هنگام سرماخوردگی ناشی از عفونت‌ها نیست، بلکه به دلیل تجمع مایعات داخل گوش اتفاق می‌افتد. معمولا در چنین شرایطی نیازی نیست که به متخصص مراجعه کنید چرا که هنگام سرماخوردگی فشار روی گوش‌ها طبیعی است و با بهبود سرماخوردگی، گرفتگی گوش هم برطرف می‌شود.
پیشگیری: اول اینکه اگر می‌خواهید کودکتان دچار این نوع گرفتگی گوش نشود، باید از ابتلای او به سرماخوردگی پیشگیری کنید اما در صورتی که دچار سرماخوردگی شد باید مرتب بینی او را با سرم شست‌وشو تمیز کنید و اگر فرزندتان 7 ساله یا بزرگتر است می‌توانید از او بخواهید روزی دو تا سه مرتبه آب نمک قرقره کند تا دچار مشکل تنفس و به دنبال آن گرفتگی گوش نشود.
درمان تخصصی: این روزها آبنبات‌هایی با طعم‌های متفاوت در داروخانه‌ها موجود است که مخصوص سرماخوردگی است و نه تنها مجاری تنفسی شما را خنک می‌کند و تا حدی از شر گرفتگی بینی و گلودرد خلاص می‌شوید بلکه مکیدن این آبنبات‌ها با حرکات فک و دهان همراه است و باعث باز شدن شیپوراستاش و تعادل هوا می‌شود و در نتیجه مشکل گرفتگی گوش هم حل خواهد شد.
درمان خانگی: بدون شک بهترین و سریع‌ترین راه درمان گرفتگی گوش هنگام سرماخوردگی یا حساسیت‌های فصلی، انجام عمل بلعیدن است. به این ترتیب که روزی چندین مرتبه از کودکتان بخواهید دهانش را باز و بسته کند(حالتی شبیه غذاخوردن) و عمل بلعیدن را انجام دهد. با این اقدام ساده هوا از داخل سینوس‌ها آزاد شده و از گوش خارج شده و با ایجاد تعادل میان تعادل هوای داخل گوش و محیط بیرون، گرفتگی گوش‌ها به طور کامل برطرف می‌شود.
مشکلات فک و دندان و گردن
گاهی مواقع گرفتگی گوش از دندان درد، کشیدگی در ناحیه مهره‌های گردن و پشت گردن یا وجود مشکلاتی در فک (بیشتر پایین فک) نشات می‌گیرد و با درمان هر کدام از آنها مشکل گوش هم برطرف می‌شود. بنابراین اگر کودک همزمان با گرفتگی گوش دندان درد هم دارد، باید بلافاصله به دندانپزشک کودک مراجعه کنید چرا که عفونت دندان میتواند به گوش منتقل شود و علاوه بر گرفتگی، درد شدیدی ایجاد کند. همچنین اگر از گردن درد شکایت دارد یا دچار مشکلات فک (ناهنجاری مادرزادی یا بر اثر تروما، صدا کردن مفصل گیجگاهی فکی و ...) شده باز هم مراجعه به متخصص بهترین گزینه است و صبر کردن و تحمل درد نه تنها مشکلات را درمان نمی‌کند، بلکه موضوع از جیزی که هست حادتر شده و سلامت بیمار را به خطر می‌اندازد.
پیشگیری: شاید بهترین روش پیشگیری از این نوع گرفتگی‌های گوش، رعایت بهداشت دهان و دندان باشد و اینکه سعی کنید بچه‌ها را از همان سنین کودکی به مسواک زدن عادت دهید، اما در مورد مشکلات مهره گردن و فک متاسفانه پیشگیری چندانی وجود ندارد.
درمان تخصصی: با مراجعه به پزشک و به دنبال درمان مشکل ایجاد شده، معضل گرفتگی گوش هم برطرف خواهد شد.
درمان خانگی: شاید درمان‌های خانگی مثل استفاده از قطره میخک روی دندان درد تاثیر مثبت داشته باشد و ماساژ با روغن‌های گیاهی باعث بهبود نسبی گردن درد می‌شود، اما باید تاکید کنیم که همه این درمان‌ها موقتی است و اگر با این روش‌ها هم گرفتگی گوش درمان شود با عود مجدد مشکلات گفته شده باز هم گرفتگی گوش سراغ فرد می‌‌آید. پس در چنین شرایطی بهتر است بی خیال درمان‌های خانگی شوید.
جرم گوش
جرم گوش مایع غلیظی است که با مرطوب نگه داشتن مجرای گوش نقش دفاعی دارد و مانع از خارش، خشکی و اگزما و همچنین ورود آلودگی‌ها به داخل گوش می‌شود. البته جرم گوش با حرکات مفصل فک گیجگاهی و از طرق غذا خوردن و صحبت کردن وارد کانال گوش خارجی شده و در آنجا نیز دفع می‌شود. این در حالی است که در بعضی از افراد میزان ترشح جرم در گوش بیشتر از اندازه است یا در کانال گوش به دلیل اشکالات آناتومی دفع نمی‌شود. بنابراین جرم درگوش تجمع پیدا می‌کند و باعث گرفتگی گوش خواهد شد. البته این مشکل باید با مراجعه به پزشک درمان شود و استفاده از گوش پاک‌کن نه‌تنها باعث تمیز شدن جرم گوش نمی‌شود، بلکه استفاده از هر جسم خارجی برای تمیز کردن جرم گوش موجب از بین رفتن، تمیز شدن خودکار و طبیعی گوش و زخم‌های سطحی داخل آن و عفونت می‌شود و حتی خطر کم شندایی و ناشنوایی را در پی دارد.
پیشگیری: اگر می‌خواهید فرزندتان یا حتی خودتان دچار گرفتگی گوش ناشی از تجمع گوش نشوید باید علاوه بر رعایت بهداشت گوش، بعد از استحمام و استخر گوش‌هایتان را با باد سشوار به طور کامل خشک کنید.
درمان تخصصی: هنگامی که به دلیل تجمع جرم گوش به متخصص مراجعه می‌کنید پزشک به کمک وسیله‌ای به نام اتوسکوپ داخل گوش را معاینه می‌کند. برای بیرون آوردن جرم اضافی نیز روش‌های مختلفی مثل ساکشن یا شست‌وشوی گوش(فشار آب گرم با یک سرنگ بزرگ مخصوص به داخل گوش) وجود دارد و بر اساس تشخیص از یکی از روش‌های گفته شده استفاده می‌شود. البته احتمال عود مجدد گرفتگی گوش حتی پس از این اقدامات درمانی همچنان وجود دارد.
درمان خانگی: استفاده از قطره‌های گوش موجود در داروخانه‌ها معمولا باعث حل شدن جرم گوش و درمان گرفتگی می‌شود، اما حدود یک هفته یا بیشتر باید آنها را مصرف کنید و حتما هم باید تحت نظر دکتر باشد.
مسافرت‌های هوایی
شاید شما هم گرفتگی گوش را در هواپیما هنگام برخاستن هواپیما از زمین یا هنگام فرود تجربه کرده باشید. به طور کلی گرفتگی گوش(دریک یا هر دو گوش) در هواپیما به علت وارد شدن فشار به گوش میانی(به ویژه پرده صماخ) است و زمانی اتفاق می‌افتد که ارتفاع هواپیما تغییر کند و فشار هوای گوش میانی و فشار هوای محیط از تعادل خارج شود. البته در بیشتر مواقع این مشکل با راه‌کارهای ساده‌ای قابل درمان است اما در موارد گرفتگی شدید با علایمی مثل درد شدید، احساس فشار در گوش، کاهش شنوایی، زنگ زدن گوش، سرگیجه و استفراغ و حتی خونریزی از گوش همراه است.
پیشگیری: برای اینکه هنگام پرواز دچار گرفتگی گوش نشوید باید هنگام بلند شدن یا به زمین نشستن هواپیما خمیازه بکشید یا آب دهان‌تان را مرتب قورت دهید تا ماهیچه‌های شیپوراستاش فعال شوند. همچنین می‌توانید آبنبات بمکید یا آدامس بجوید. اگر هم سرما خورده‌اید و گرفتگی بینی دارید باید نیم‌ساعت پیش از بلند شدن یا نشستن هواپیما از اسپرید کونژستانت بینی استفاده کنید. فراموش نکنید مصرف آب در طول پرواز باعث عملکرد بهتر مجرای گوش می‌شود و از گرفتگی گوش پیشگیری می‌کند.
درمان خانگی: مکیدن آبنبات و جویدن آدامس نه تنها باعث پیشگیری از گرفتگی گوش هنگام پرواز می‌شود بلکه نقش درمانی هم دارد. همچنین خمیازه کشیدن ماهیچه‌هایی را فعال می‌کند که باعث باز شدن مجرای استاش می‌شود و به گوش میانی اجازه می‌دهد تا فشار هوا را تنظیم کند.
درمان تخصصی: معمولا درمان‌های خانگی تاثیر به سزایی در رفع گرفتگی گوش هنگام پرواز دارند و به ندرت به درمان‌های پیچیده نیاز است، اما گاهی پزشک با ایجاد برشی روی پرده صماخ ضمن خارج کردن مایع اضافی گوش، فشار هوا را هم متعادل می‌کند تا مشکل بیمار حل شود. یادتان باشد در صورتی که به تازگی جراحی گوش انجام داده‌اید، مبتلا به سرماخوردگی یا آلرژی فصلی هستید یا سابقه گرفتگی مکرر گوش دارید حتما پیش از پرواز با پزشک‌تان مشورت کنید تا شاید با تجویز دارو جلوی عوارض احتمالی را بگیرید.
استخر و استحمام
بسیاری از افراد بعد از استحمام و رفتن به استخر دچار گرفتگی گوش می‌شوند که این به علت ورود آب به مجرای گوش است؛ به شرطی که عفونتی در کار نباشد. عده‌ای هم می‌گویند اگر پیش از رفتن داخل استخر، گوش‌مان را با کمی آب یا کرم مرطوب کنیم دچار گرفتگی گوش نمی‌شویم. بد نیست بدانید چنین ادعایی باوری نادرست است و هیچ‌گونه دلیل علمی ندارد.
پیشگیری: بهترین روش پیشگیری از نفوذ آب به داخل گوش استفاده از گوش‌گیر در استخرهاست. البته اگر شناگر ماهری باشید و اصول صحیح شنا کردن را بدانید به ندرت آب داخل گوشتان نفوذ می‌کند پس استفاده از گوش‌گیر برای بچه‌هایی که حرفه‌ای شنا نمی‌کنند اجباری است. یادتان باشد استفاده از گوش‌بند ضدآب و قطره‌های مخصوص که حالت اسیدی دارند، می‌توانند در پیشگیری از نفوذ آب و گرفتگی‌های معمولی یا گرفتگی‌های ناشی از عفونت گوش موثر باشد.
درمان تخصصی: اگر خودتان یا فرزندتان به دلیل نفوذ آب به داخل گوشتان دچار گرفتگی گوش شدید، می‌توانید حوله‌ای را روی بخار آب گرم بگیرید و روی گوشتان قرار دهید. بعد از گذشت 10 تا 15 دقیقه مشکل‌تان حل خواهد شد. حتی لی لی دویدن در حالتی که یک پایتان را بالا نگه داشته‌اید و سرتان را به سمت گوشی که گرفته است به سمت پایین خم کرده‌اید هم میتواند کمک کننده باشد؛ روشی که برای بچه‌ها جالب هم هست.
درمان خانگی: برای خارج کردن آب از گوش چه بعد از استخر و چه بعد از استحمام باید حوله را لبه گوشتان بگذارید، سرتان را خم کنید و چندبار تکان دهید و اگر آب خارج نشد و باز هم احساس گرفتگی داشتید می‌توانید از سشوارکمک بگیرید. به این ترتیب که آن را درفاصله 20سانتی‌متری از گوش به مدت20 تا 30 ثانیه نگه دارید. با تکرار این کار (3 تا 5 مرتبه) مشکل حل می‌شود.
نکته طلایی: شاید مشکل گرفتگی گوش در ظاهر ساده به نظر برسد، اما در صورتی که تا مدت‌ها ادامه پیدا کند و با درد، وزوز و کاهش شنوایی همراه باشد، باید در اولین فرصت ممکن به متخصص گوش مراجعه کنید، چرا که ادامه این روند میتواند روی شنوایی‌تان تاثیر منفی بگذارد.
واقعا عفونت گوش شناگر درمان قطعی نداره من مدتهاست خارش گوش دارم که خوب نمیشم