نی‌نی سایت: دکتر محمد رضا وفا، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی و دکتر محمدرضا مهاجر تهرانی، فوق تخصص غدد درباره اضافه وزن ناشی از بارداری و زایمان و راه‌های برطرف کردن آن می‌گویند.
نمیر ولی لاغر شو
اضافه وزن ناشی از بارداری و زایمان یک موضوع کاملا طبیعی است اما بسیاری از خانم‌ها نه تنها پیش از بارداری هم اضافه وزن داشتهاند بلکه در دوران حاملگی به شدت چاق می‌شوند و حتی گاهی اوقات 20 تا 30 کیلو وزن اضافه میکنند. بد نیست بدانید برای خیلی‌ها رژیم و ورزش در دوران شیردهی کار آسانی نیست و به همین دلیل هم همه چیز را به زمانی ماکول میکنند که کودکشان را از شیر می‌گیرند. آیا می‌دانید در چنین شرایطی چطور می‌توان وزن کم کرد و به تناسب اندام رسید؟ با ما همراه باشید تا علاوه بر بررسی باورهای درست و غلط به راه‌کارهای اصولی دست پیدا کنید. گفتنی است کارشناسان این گزارش هستند.
چاقی درمان میانبر ندارد
هیچکس از داشتن گوشت و چربی اضافه که از قسمت‌های مختلف بدنش آویزان شده باشد،خوشش نمی‌آید و به جایش همه از تماشای اندام متناسب لذت می‌برند. داشتن اندام متناسب هم بسیاری از افراد چاق را وسوسه میکند تا هر طور شده به وزن ایده آل برسند اما همین که افراد داری اضافه وزن شیوه‌های مختلفی را امتحان میکنند نشان دهنده این مسئله است که چاقی هم مثل برخی از بیماری‌ها درمان قطعی ندارد. نکته‌ای که دکتر مهاجر تهرانی هم به آن اشاره میکند: « از نظر دانش پزشکی درمان چاقی دچار ضعف است و چون تا به حال در درمان چاقی ناتوان بوده،دقیقا به همین علت مهم میزان شیوع چاقی در حال افزایش است. یک علت دیگر درمان سخت چاقی این است که افرادی وارد حوزه درمان چاقی می‌شوند که تخصص و علمش را ندارند و افراد را تشویق به مصرف موادی میکنند که مصرفشان ممکن است سبب بروز عوارض شدیدی همچون سکته‌های مغزی و قلبی شود.» با حرفهای دکتر مهاجری تهرانی مشخص شد که چاقی درمانی ندارد و اینکه برخی می‌خواهند با استفاده از قرص‌های کاهش اشتها و بدون تجویز پزشک خیلی سریع خودشان را لاغر کنند، راه را اشتباه می‌روند؛ مگر اینکه سبک زندگی تغییر کند و فرد به تناسب اندام برسد و برای همیشه هم وزن طبیعی‌اش را حفظ کند.
اول بگو بیماری یا نه؟
آیا می‌دانید چه کسانی کاندیدای مناسبی برای استفاده از داروهای کاهش اشتها و به دنبال آن کاهش وزن هستند؟ دکتر مهاجری تهرانی در اولین قدم به این نکته اشاره میکند که افراد باید از لحاظ ابتلاء به مشکلات مختلف جسمی و بیماری‌ها بررسی شوند: «باید به این نکته توجه کنیم که چه مسئله‌ای سبب چاقی اینها شده است. خوردن مواد غذایی زیاد؟ کم تحرک هستند؟ تیروئیدشان کم کار است؟ پرکاری غدد فوق کلیوی دارند؟ یا اینکه فرد به صورت ثانویه چاق و مبتلا به دیابت، آرتروز مفاصل، برخی سرطان‌ها و ... شده است.» اما اگر فرد چاق خوش شانس بود و درگیر هیچ یک از مشکلاتی که این فوق تخصص غدد به آنها اشاره کرد نبود، آن موقع پزشک متخصص وارد فاز بعدی یعنی بررسی رژیم غذایی فرد می‌شود و رژیمی‌که به نظرش می‌تواند میزان اشتها را کاهش بدهد، تجویز میکند. در موراد خاص اگر رژیم جواب نداد ممکن است از دارو هم استفاده شود. به طور مثال در کسانی که بی.ام.آی(BMI) بالایی دارند (بالاتر از عدد30) ممکن است از دارو استفاده شود. در برخی افراد دیگر که توده بدنی بیمار بالاتر از 37 و مثلا دارای عارضه‌ای مثل دیابت است یا اینکه هنگام خواب خرخر میکند، آن موقع عمل جراحی گزینه ایده‌آلی خواهد بود.
فریب‌های ماهواره‌ای
نوبتی هم باشد نوبت گفتن از تاثیر داروهای کاهش اشتهاست. اینروزها حرف و حدیث لاغری آنقدر مطرح هست که برخی از شرکت‌های داروسازی را وسوسه کند تا محصولاتی برای کاهش اشتها و وزن تولید کنند. نتیجه تولید این نوع داروها و تبلیغش هم چیزی نیست جز و وسوسه‌ای که به جان افراد چاق می‌افتد تا به امید گرفتن نتیجه‌ای؛ برای یکبار هم که شده دارو را امتحان کنند. اما در مورد نتیجه‌ای که در اثر مصرف داروهای کاهش اشتها عاید مصرف کننده‌ها می‌شود، بهتر است پاسخ دکتر مهاجری تهرانی را بخوانید: «اکثر داروهایی که مصرف می‌شوند، از سازمان دارو و غذای آمریکا مجوز دارند اما 2 دارو مشکل ساز شده‌اند. مصرف یکی از داروها چون مرکز سیری در مغز را تحریک میکرد و از سوی دیگر چون فشار خون را بالا می‌برد و هم بروز مشکلات قلبی و عروقی را در بین مصرف کنندگان بیشتر میکرد؛ به همین دلیل سازمان دارو غذای آمریکا مصرف دارو را ممنوع اعلام کرد. داروی دیگر هم از جذب چربی‌ها در روده ها جلوگیری میکرد و در نتیجه باعث کاهش وزن می‌شد. با اینحال این دارو هم به دلیل اینکه عوارضی که بر روی دستگاه گوارشی ایجاد میکرد، مشکل‌دار اعلام شد و سازمان دارو و غذا رنگ وارنینگ (هشدار) را برای این دو دارو به صدا در آورد. با اینحال داروی دومی که در مورد آن صحبت کردیم و عوارضی همچون اسهال چرب و درد شکم را برای فرد ایجاد میکند، نسبت به داروی اول عارضه کمتری در پی دارد. حتی دیده شده که برخی از افراد از داروهای ضد پرکاری تیروئید هم استفاده کرده‌اند.»
روی داروهای کاهش اشتها حسابی باز نکنید
افرادی که اضافه وزن دارند،این بخش را با دقت بیشتری بخوانند: «اثر داروهای کاهنده اشتها خیلی زیاد نیست و از این نوع داروها نباید توقع چندانی داشته باشیم.از نظر ما در زمان چاقی کسی موفق است که توانسته باشد 7 درصد از وزن بدن خودش را کم کند.رعایت کردن رژیم غذایی مناسب همراه با ورزش بهترین توصیه ای است که میتوانیم به افراد چاق بکنیم.نباید به این فکر کنند که چون نمیتوانند با استفاده از رژیم میتوانند وزن نرمال داشته باشند،بیایند و روی داروهای کاهش اشتها حساب باز کنند.بعضی داروها هستند که جز داروهای تایید شده نیستند و فروشندگان فقط به فکر سود خودشان هستند و مشخص است که عوارض ناخوشایند بعدی اش یقه مصرف کننده را خواهد گرفت.»
مصرف خودسرانه دارو ممنوع
با توضیحات این فوق تخصص غدد مشخص است که بدون تجویز پزشک نباید هوس استفاده از داروهای کاهنده اشتها به سر کسی بزند. در غیر این صورت عوارضی همچون سکته‌های مغزی و قلبی و ابتلا به فشار خون سلامتش را هدف خواهد گرفت. درمان چاقی زمان می‌برد و سرعت در کاهش وزن عوارض نامطلوبی را برای فرد در پی دارد. کاهش وزن بین نیم تا 1/5 کیلوگرم در هفته کافی است و بهتر است افراد رژیم‌های سفت و سخت نگیرند و از رژیم‌هایی که متخصصان تجویز میکنند، استفاده کنند.
قرص را کنار بگذارید تا دوباره به وزن اولیه برگردید
اگر تا به اینجای گزارش هنوز دو به شک هستید و نمی‌توانید بر وسوسه‌تان در مورد مصرف داروهای کاهش اشتها غلبه کنید، پس حرفهای دکتر وفا را هم بخوانید: «در صورتیکه توده بدنی یا همان بی.ام.آی بالای 27/5 باشد، 2 عامل خطرناک برای سلامت یعنی ابتلاء به دیابت و یا پرفشاری خون فرد را تهدید کند و علاوه بر اینها اگر فرد از روش‌های قبلی کاهش وزن هم جواب مثبت نگرفته و رژیم درمانی برای کاهش وزن را هم درست اجرا نکرده، در این صورت می‌تواند از داروهای کاهش اشتهایی که استاندارد بوده و مورد تایید سازمان دارو و غذا هستند، آن هم با نظر و تجویز پزشک متخصص استفاده کند. البته این داروها نوعی ابزار کمکی برای کاهش وزن استفاده می‌شوند و به محض اینکه کنار گذاشته شوند و فرد رژیم غذایی و ورزش را نداشته باشد، وزنش دوباره به همان روال سابق خودش برخواهد گشت.» حال اگر فردی چاق بود و به هیچکدام از روش‌های کاهش وزن جواب نداد و از سوی دیگر بی.ام.آی بدنش بالای 35 یا40 بود و در معرض مشکلات مختلف متابولیک نیز قرار داشت، می‌تواند از جراحی استفاده کند.
مت فورمین خط قرمز لاغری!
این روزها بسیاری از خانم‌ها برای رسیدن به تناسب اندام یا وزن قبل از زایمان مصرف قرص مت‌فورمین را به یکدیگر توصیه میکنند. دکتر وفا میگوید: «داروی مت فورمین که به آن اشاره می‌کنید دارویی است که افراد دیابتی از آن استفاده میکنند و این دارو در افرادی که دارای چربی ،قند و اختلالات متابولیک هستند و نسبت به انسولین مقاومت دارند، کاربرد دارد اما به عنوان داروی کنترل وزن کاربردی ندارد. در واقع استفاده از هردارویی بدون تجویز پزشک عوارض مختلفی دارد که در افراد متفاوت به شکل‌های متفاوتی مثل عوارض ناخوشایند گوارشی خود را نشان می‌دهند. با این حساب تنها روش خلاص شدن از شر اضافه وزن رژیم است و افزایش فعالیت بدنی.
